Macun, bitkisel çay, kahve ve çikolata gibi gıdalar "takviye edici gıda" kapsamında değerlendirilmediğinden, Bakanlığın Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi'ndeki "Onaylı Takviye Edici Gıdalar Listesi"nde yer almıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, takviye edici gıdalar sektöre yönelik son 2 yılda 12 bin 773 denetim ve kontrol yapılırken onaysız ve mevzuata aykırı olduğu belirlenen ürünler için 308 idari para cezası kesildi ve savcılığa 35 suç duyurusunda bulunuldu.

AA muhabirinin, Tarım ve Orman Bakanlığından edindiği bilgiye göre, Bakanlık onaylı takviye ürünler, "ilaç" değil, "gıda" olarak piyasaya arz ediliyor.

Bakanlık, söz konusu ürünlere yönelik çeşitli aşamalarda risk esasına göre denetimler yapıyor. Gerektiğinde bu ürünlerden numune de alınıyor.

Söz konusu ürünlerde olumsuzluk ya da mevzuata aykırılık durumunda, idari para cezası, Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusu ve ürünlerin piyasadan toplatılması gibi yasal işlemler uygulanıyor. Ayrıca, ilaç etken maddesi tespit edilen ürünler Bakanlık tarafından kamuoyuyla paylaşılıyor.

- Denetimler yoğunlaştı

Son dönemde internet ve televizyon gibi iletişim araçları üzerinden tanıtım ve satışı artan bu ürünlere yönelik denetimler artırıldı. Geçen yıl yapılan 7 bin 513 denetimde 183 idari para cezası kesilirken savcılığa 14 suç duyurusunda bulunuldu. Alınan numunelerden 361'i olumlu, 50'si olumsuz sonuçlandı.

Bu yıl ise 5 bin 260 denetim gerçekleştirilerek, 125 idari para cezası kesildi ve savcılığa 21 suç duyurusunda bulunuldu. Alınan numunelerin ise 134'ünün olumlu, 13'ünün olumsuz olduğu tespit edildi.

Böylece toplamda 12 bin 773 denetim ve kontrol sonucu, 308 idari para cezası verildi ve savcılığa 35 suç duyurusunda bulunulmuş oldu.

- Takviye edici gıdalar ilaç statüsüne girmiyor

İlaç satışına ilişkin yasal düzenlemeler ise Sağlık Bakanlığı yetkisinde bulunuyor. Dolayısıyla ilaç adı altında hiçbir ürüne Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından onay verilmiyor.

İlgili yönetmelikte "Takviye edici gıdalar onay alınmadan üretilemez, işlenemez, ithalatı yapılamaz ve piyasaya arz edilemez." hükmü yer alıyor. Dolayısıyla piyasaya arz edilen her takviye edici gıdanın Tarım ve Orman Bakanlığından onay alması gerekiyor.

Bakanlığın onayını alan takviye edici gıdaların etiketinde, tüketicide ilaç algısı oluşmaması amacıyla "İlaç değildir" ibaresinin yazılması zorunluluğu bulunuyor. Mevzuat gereği, gıdalarda ve takviye edici gıdalarda ilaç etken maddesi koyma yasağı da uygulanıyor.

- Bakanlığın onay vermediği ürünler

Takviye edici gıdaların hastalıkları iyileştirici, zayıflatıcı, kilo verdirici, kilo aldırıcı, boy uzatıcı, cinsel performansı artırıcı, sigara bıraktırıcı, hücre yenileyici, zeka artırıcı, beyin geliştirici gibi birtakım sağlık beyanlarıyla piyasaya arzı, reklamı ve tanıtımı yasak statüsünde bulunuyor. Bakanlık da "takviye edici gıda" adı altında bu vaatleri içeren hiçbir ürüne onay verilmediğini belirtiyor.

Bunun yanında, macun, bitkisel çay, kahve ve çikolata gibi gıdalara da Bakanlık "takviye edici gıda" kategorisinde görmediğinden onay vermiyor.

- Satışa sunulan ürünler

Bakanlığın onay verdiği takviye edici gıdalar, ithalatçı, üretici veya işleyicinin kendi satış yeri dışında gıda işletmelerinde, toptan satış depolarında veya işletmeci tarafından beyan edilen internet sitelerinde satışa sunulabiliyor.

Onay düzenlenmiş takviye edici gıdalar, Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi'nde (https://ggbs.tarim.gov.tr/) "Onaylı Takviye Edici Gıdalar Listesi" adı altında yayımlanıyor. Tüketiciler, bu siteye girerek, alacakları ürünün onaylı olup olmadığını görebiliyor.

- Kullanıcı yaşları

Takviye edici gıdalar mevzuat gereği 2-4 ve 4-10 yaş grubu çocuklar ile 11 yaş ve üzeri yaş grubuna yönelik olarak piyasaya arz ediliyor.

Takviye Edici Gıdalar Tebliği ve Takviye Edici Gıdalar Kısıtlı Maddeler Listesi'nde 4-10 yaş ve 11 yaş üzeri için farklı kullanım limitleri yer alıyor. Sadece bu limitlere uygun üretilen takviye edici gıdalar için onay düzenleniyor.

2-4 yaş grubuna yönelik piyasaya arz edilecek takviye edici gıdalara ilişkin değerlendirme ise ürün bazında Takviye Edici Gıda Komisyonu tarafından gerçekleştiriliyor.

0-2 yaş grubu için ise takviye edici gıda onayı verilmiyor.