TARHANA NEDİR? TARHANA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Tarhananın ilk yapılışının hayvancılığın geçim kaynağı olarak görüldüğü Orta Asya Türkleri’ne dayandığı tahmin ediliyor.
27 Ocak 2020 Pazartesi 17:26
Katkısız ev tarhanası ilk çıkışı ile ilgili olarak ise kullanılan ana besin yoğurt olduğu için süt ve süt ürünlerinin yoğun olarak yapıldığı Türk kültürünün bir üretimi olduğu yaygın görüştür.
İlk zamanlarda süt ve süt ürünlerinin saklanması ve muhafaza edilmesi hayli zor olduğu için yoğurda belli oranlarda un, sebze ve diğer baharatların katılması ve kurutulması ile elde edilen bir gıda ürünüdür. Tarhananın yapılma zamanı sebze ve meyvenin çok olduğu yaz aylarıdır. Yapılan tarhana hamurunun fermantasyona uğraması ve sonrasında kurutulması yaz aylarında daha kolay olmaktadır. O nedenle de Anadolu’nun her yerinde her evinde yaz aylarında hummalı bir tarhana yapma çalışması yaşanmaktadır.
Tarhana besin değerleri yüksek gıdalar arasında yer almaktadır. Tarhanayı yaparken kullanılan ürünlerden dolayı tarhana içerisinde bolca vitamin ve mineral vardır.
Anadolu’nun her yerinde o bölgeye özgü olarak tarhana üretimi yapılmaktadır. Anadolu’da yapılan tarhanalar yapılması ve içindeki malzemeler itibariyle birbirlerine yakın olsa da her bölgenin tarhanasının tadı ve şekli farklılıklar göstermektedir. Maraş’da yapılan tarhana ile Kütahya-Uşak-Balıkesir yöresinde yapılan tarhanalar farklı farklıdır. Tarhananın birçok çeşidinin olmasının asıl nedeni ise tarhananın ilk yapanın Türkler olması ve her gittikleri yerde o yöreye özgü bulunan malzemeleri kullanarak tarhana üretmeleri gelmektedir.
Tarhanada kullanılan malzemeler
Tarhana içinde kullanılan malzemeler yukarıda da bahsettiğimiz gibi bölgesel olarak farklılıklar göstermektedir. Organik tarhana içinde genel olarak domates, yeşil biber, kuru soğan, kırmızı biber, yağlı yoğurt, maydanoz, dere otu (bazı yörelerde tarhana otu), süt, tuz, acı ve tatlı kırmızı biber vardır.
Öncelikle bu malzemeler karıştırılır ve 10 gün kadar bekletilir. Daha sonra içerisinde posaya dönüşen sebzeler süzgeçten geçirilir. Bu mis gibi kokan öze yeterli miktarda un konularak ele yapışacak kıvamda tarhana hamuru yoğrulur ve bu şekilde belli bir süre mayalanmaya bırakılır. Mayalanma işleminden sonra arzuya göre bir bölümü cam kavanozlarda hamur olarak kiler ya da buzdolaplarında kışa kadar saklanır. Kalan yaş tarhana ise temiz bezlere parça parça serilir ve güneşte ara sıra çevrilerek kurutulur. Bu da elekten geçirilip toz halinde yine kurutulmaya bırakılır. Sonrasında da bez torbalara konularak kışa bırakılır.
Yörelere Göre Tarhana Çorbası
Yörelerimize göre tarhanalar farklılıklar göstermektedir. Nedeni ise o bölgenin alışkanlıklarıyla, iklim örtüsüne göre yetişen sebzelerin harmanlanmasıyla alakalıdır.
Örn: İrmikli, mısırlı, nohutlu, kızılcıklı, yarmalı yoğurt aşıyla kaynatılmış, kemik sulu v.b. farklı yöresel otların karışımlarıyla yapılan tarhanalar saymakla bitmez.
Bazı yörelerde tarhana çorbası pişirilirken üzerine eklenen nohut, şalgam, patates, kuru börülceve kuru fasulye de ayrı bir lezzet katar.
Osmanlı’da Tarhana Çorbası
Tarhana Çorbası Orta Asya’dan saray mutfaklarına taşınmış, yüzyıllar boyu sabah kahvaltılarında ve yemeklerden önce içilmiştir. Rivayete göre Sultan bir gün bir köylünün evine misafir olmuş. Fakir aile utana sıkıla ne ikram edeceklerinin şaşkınlığıyla hemencecik bir çorba pişirmiş. Sultan pişen çorbanın ne olduğunu sorduğunda evin hanımı “dar hane” -fakir çorbası- cevabını vermiş.
Sultanların sofrasını süsleyen ve sevilerek içilen bu çorbaya o dönemde “Darhane” denmiş ve zamanla “Tarhana” adını almış.
Bu çorba son derece besleyici olduğundan Selçuklu ve Osmanlı ordularında sıklıkla tüketilmiştir.
Tarhananın Faydaları
- Her yaş tüketebilir.
- Tarhana mayalama yani fermantasyon sonucu elde edildiği için her yaş grubu tarafından rahatlıkla tüketilebilecek bir besindir. Özellikle bebek tarhanası ve yaşlıların sık sık tüketmesi gerekmektedir.
- Bolca vitamin ve mineral barındırır.
- A, B grubu vitaminleri ile kalsiyum, demir ve çinko minerallerini içerir. Un, biber, domates olduğu için karbonhidrat açısından zengin olan tarhana çorbası protein ve likopen bakımından da zengindir.
- Bağışıklığı güçlendirir.
- Tarhana çorbası bağışıklığı güçlendirmesinin yanında kış aylarında sıkça yakalandığımız grip ve soğuk algınlığı gibi hastalık süreçlerinin hızlı atlatılmasını sağlar.
- Sindirimi kolaylaştırır.
- Sindirimi kolay olan tarhananın faydaları arasında sindirimi düzenlemesini de oldukça önemli faydaları arasındadır.
- Kemik gelişiminde etkilidir.
- Bebekler gibi gelişme çağındaki çocuklar için de çok faydalı olan tarhana, kemik gelişimine de katkı sağlar ve kemikleri güçlendirir.
- AstraZeneca Türkiye'ye İstanbul Marketing Awards'tan 4 ödülAstraZeneca Türkiye, sağlıkta eşitlik ve toplumsal fayda sağlama vizyonuyla hayata geçirdiği 3 farklı projeyle İstanbul Marketing Awards 2024'te 4 ödüle birden layık görüldü.20 Aralık 2024 Cuma 15:28DİĞER HABERLER
- İSTİB aralık ayı meclis toplantısı gerçekleştirildiİSTİB Başkanı Ali Kopuz: - "Türkiye'nin tarımsal hasılasını yükseltmesi ve potansiyeline ulaşmasının yegane yolu teknoloji ve katma değerli ürünlerden geçiyor"20 Aralık 2024 Cuma 12:13BASIN HABERLERİ
- Acil vaka tecrübeleri KTÜ'lü doktorlara birincilik getirdiKaradeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Dr. Süleyman Cem Akıl ve Dr. İbrahim Günaydın, 21 klinikten 42 hekimin katıldığı simülasyon yarışmasında birincilik elde etti.20 Aralık 2024 Cuma 11:58ÜNİVERSİTELER
- TBMM Akran Zorbalığının Araştırılması Alt Komisyonu toplandı- Komisyon Başkanı Yıldız Konal Süslü:19 Aralık 2024 Perşembe 16:58BASIN HABERLERİ
- 2024/2. Dönem Tıbbi Ve Ekonomik Değerlendirme Komisyonu Kararlarına İstinaden Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesinde Yapılan Düzenlemeler hakkında duyuruSosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından 2024/2. Dönem Tıbbi Ve Ekonomik Değerlendirme Komisyonu Kararlarına İstinaden Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesinde Yapılan Düzenlemeler hakkında duyuru yayımlandı.19 Aralık 2024 Perşembe 16:13DİĞER DUYURULAR
- Adana'da tartıştığı doktoru bıçaklayan sürücü tutuklandıAdana'da yaya geçidinde yol verme meselesi nedeniyle çıkan tartışmada bir doktoru bıçakla yaralayan otomobil sürücüsü tutuklandı.19 Aralık 2024 Perşembe 15:33BASIN HABERLERİ
- TÜ'de "Farklı Perspektiflerden Sağlık Yönetimi" paneli düzenlendiTrakya Üniversitesi (TÜ) Sağlık Yönetimi Topluluğu tarafından 18 Aralık Sağlık İdarecileri Günü dolayısıyla "Farklı Perspektiflerden Sağlık Yönetimi" paneli düzenlendi.18 Aralık 2024 Çarşamba 17:03KONGRE VE KONFERANSLAR
- Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesinde Yapılan Düzenlemeler Hakkında Duyuru 2024/49Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından "Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesinde Yapılan Düzenlemeler-2024/49 konulu duyuru yayımlandı.18 Aralık 2024 Çarşamba 16:10DİĞER DUYURULAR
- "Erkeklerin Dünyası 2024 Araştırması" sonuçları açıklandıÜsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (İTBF) ile Method Research Company tarafından gerçekleştirilen "Erkeklerin Dünyası 2024 Araştırması" sonuçları açıklandı.18 Aralık 2024 Çarşamba 15:58ÜNİVERSİTELER
- Çarşamba Devlet Hastanesinde şaşılık ameliyatı yapılmaya başlandıÇarşamba Devlet Hastanesinde yapılmaya başlanan şaşılık ameliyatı sayesinde hastalar, artık ilçe dışına gitmek zorunda kalmıyor.18 Aralık 2024 Çarşamba 15:53GÖZ HASTALIKLARI
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel