SOSYAL GÜVENLİK DENETMENLİĞİ VE DENETMEN YARDIMCILIĞI SINAV, ATAMA, YETİŞTİRİLME, GÖREV VE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

26 Mayıs 2011 PERŞEMBE

Resmî Gazete

Sayı : 27945

YÖNETMELİK

Sosyal Güvenlik Kurumundan:

SOSYAL GÜVENLİK DENETMENLİĞİ VE SOSYAL GÜVENLİK DENETMEN YARDIMCILIĞI SINAV, ATAMA, YETİŞTİRİLME, GÖREV VE ÇALIŞMA
USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sosyal güvenlik denetmen yardımcılarının mesleğe alınma, yetiştirilme, yarışma ve yeterlik sınavları ile sosyal güvenlik denetmenliğine atanma usul ve esaslarını; sosyal güvenlik denetmen ve denetmen yardımcılarının görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.

(2) Bu Yönetmelik, sosyal güvenlik denetmenlerini ve sosyal güvenlik denetmen yardımcılarını kapsar.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Kanunun 31 inci ve geçici 8 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Başkan: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanını,

b) Başkanlık: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını,

c) Birim: Merkez teşkilatındaki ana hizmet, danışma ve yardımcı hizmet birimleri ile taşra teşkilatını,

ç) Denetmen: Sosyal güvenlik denetmenini,

d) Denetmen yardımcısı: Sosyal güvenlik denetmen yardımcısını,

e) Fiili tespit: Kanuna göre sigortalı sayılanların sigortalılık niteliğini, tescil işlemlerini, sigorta olaylarının tespiti amacıyla mahallinde yapılan denetim ve kontrolleri,

f) Giriş sınavı: Sosyal güvenlik denetmen yardımcılığına giriş amacıyla yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavı,

g) İl müdürü: Sosyal güvenlik il müdürünü,

ğ) İl müdür yardımcısı: Sosyal güvenlik il müdür yardımcısını,

h) Kanun: 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

ı) Kayden tespit: İşyeri yasal kayıt ve belgelerinin incelenmesi esnasında Kuruma bildirilmediği halde işyeri kayıtlarında yer alan her türlü belge ve bilgiden sigortalının işyerindeki çalışmalarının tespitini,

i) Komisyon: Giriş Sınavı Komisyonunu,

j) KPSS: Kamu Personel Seçme Sınavını,

k) Kurul: Yeterlik Sınavı Kurulunu,

l) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,

m) Tarama: Sosyal güvenlik mevzuatının uygulanması ile ilgili olarak sektörler, işyerleri ve diğer üçüncü kişiler nezdinde belli dönemlerde ve belli sürelerde yapılan planlı ve programlı denetim ve kontrolleri,

n) Yeterlik Sınavı: Sosyal güvenlik denetmenliği yeterlik sınavını,

o) Yönetmelik: Sosyal Güvenlik Denetmenliği ve Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcılığı Sınav, Atama, Yetiştirilme, Görev ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Denetmen Yardımcılığına Giriş

Giriş sınavı

MADDE 4 – (1) Denetmen yardımcıları, mesleğe özel yarışma sınavı ile alınır. Denetmen yardımcılığı giriş sınavı, KPSS sonuçlarına göre Başkanlık tarafından yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavdan oluşur.

(2) Giriş sınavları, kadro ve ihtiyaç durumları dikkate alınarak Başkanlık tarafından uygun görülecek zamanlarda yapılır.

(3) Giriş sınavı, Komisyon tarafından yapılır. Yazılı sınav, 10 uncu maddede belirtilen konu gruplarından seçilmek suretiyle klasik ve/veya test usulünde yapılabilir. Başkan, uygun gördüğü takdirde yazılı sınavın bir kısmını ya da tamamını üniversitelere veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına da yaptırabilir.

Giriş sınavı duyurusu

MADDE 5 – (1) Giriş sınavına katılma şartları, öğrenim dalları, sınav tarihi ve yeri, sınavın yapılış şekli, KPSS puan türü ya da türleri ve asgarî puanlar, yazılı ve/veya sözlü sınav konuları, puan sıralamasına göre kaç adayın çağrılacağı, atama yapılacak kadro sayı, sınıf, unvan ve dereceleri, son başvuru tarihi, gerek görülmesi halinde öğrenim dallarına ait kontenjanlar, başvuru yeri ve sınavla ilgili diğer hususlar, başvuru süresinin bitiminden en az onbeş gün önce Türkiye genelinde yayınlanan tirajı en yüksek ilk beş gazetenin en az birinde, Resmî Gazete’de ve Başkanlığın kurumsal internet sitesinde ilân edilir.

Giriş sınavına katılma şartları

MADDE 6 – (1) Giriş sınavına katılabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan genel şartlara ek olarak aşağıdaki şartlar aranır:

a) En az dört yıllık eğitim veren yüksek öğretim kurumlarının hukuk, siyasal bilgiler, iktisadî ve idarî bilimler, iktisat, işletme, matematik, istatistik, aktüerya, bankacılık, sigortacılık, işletme mühendisliği, endüstri mühendisliği, yazılım mühendisliği, elektronik mühendisliği, elektrik ve elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, sosyal hizmetler ve sağlık idaresi/yönetimi fakülte, yüksek okul veya bölümlerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak.

b) Sınavın yapıldığı gün itibariyle 30 yaşından gün almamış olmak.

c) Görevini devamlı olarak yapmaya engel bir durumu olmamak.

ç) Son başvuru tarihi itibarıyla geçerlilik süresi dolmamış KPSS’den başvuru ilanında belirtilen puan türünden yeterli puanı almış olmak.

d) Kurumca açılan giriş sınavlarında iki defadan fazla başarısız olmamak.

(2) Başkanlık, birinci fıkranın (a) bendinde sayılan alanlardan olmak kaydıyla ihtiyaç duyulan öğrenim dallarına göre kontenjan belirleyebilir.

Başvuruda istenen belgeler

MADDE 7 – (1) Giriş sınavına katılmak isteyenlerden aşağıdaki belgeler istenir.

a) Örneği Kurumca hazırlanan aday başvuru formu.

b) Yüksek öğrenim diploması veya mezuniyet belgesinin veya eğitimini yurt dışında tamamlamış olanlar için diploma denkliğinin yetkili idarelerce kabul edildiğini gösterir belgenin aslı veya Kurumca onaylı sureti.

c) KPSS sonuç belgesinin aslı veya Kurumca onaylı sureti.

ç) Yazılı özgeçmiş.

d) 2 adet vesikalık fotoğraf.

Başvuru şekli ve yeri

MADDE 8 – (1) Giriş sınavına başvuru, şahsen, elden veya posta yoluyla ilanda belirtilen adrese veya ilanda belirtildiği takdirde internet erişimi üzerinden yapılır.

(2) İstenen belgelerin Kurumun evrak birimine en geç giriş sınavı ilanında belirtilen son başvuru tarihinin mesai bitimine kadar teslim edilmesi gerekmektedir. Postadaki gecikmeler ve ilanda belirtilen süre içerisinde yapılmayan başvurular dikkate alınmaz.

Komisyon

MADDE 9 – (1) Giriş sınavının yapılması, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi ve itirazların incelenerek karara bağlanması Komisyon tarafından yapılır.

(2) Komisyon, Başkanın veya görevlendireceği Başkan yardımcısının veya birim amirinin başkanlığında, başkan yardımcıları, birim amirleri ve daire başkanları ile üniversite öğretim üyeleri arasından belirlenecek beş asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Asıl üyelerin herhangi bir nedenle Komisyona katılamamaları hâlinde, yedek üyeler tespit sırasına göre Komisyona katılırlar.

(3) İlan edilen denetmen yardımcılığı sayısına göre gerektiğinde birden fazla Komisyon kurulabilir.

(4) Komisyon üye tamsayısıyla toplanır ve oy çokluğu ile karar alır.

(5) Komisyonun sekreterlik hizmetleri İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı tarafından yürütülür.

Yazılı sınav ve sınav konuları

MADDE 10 – (1) Yazılı sınav yapılması hâlinde sınava, KPSS sonuçlarına göre başvuran adaylardan en yüksek puana sahip olandan başlanarak atama yapılacak kadro sayısının en fazla yirmi katına kadar aday (son sıradaki adayla eşit puana sahip olanlar dâhil) çağrılır. Belirtilen miktarda aday olmaz ise başvurular nispetinde aday çağrılır.

(2) Denetmen yardımcılığı yazılı sınav soruları aşağıda belirtilen konu başlıklarından hazırlanır:

a) Kamu maliyesi:

1) Maliye teorisi (kamu gelir ve giderleri, kamu borçları ve bütçesi).

2) Maliye politikası.

3) Vergi hukuku ve Türk vergi sistemi.

b) İktisat:

1) İktisat teorisi (Mikro iktisat, Makro iktisat ve İktisadi analiz).

2) İktisat politikası.

3) Para teorisi ve politikası.

4) Uluslararası iktisat.

5) Türkiye ekonomisi ve Güncel ekonomik sorunlar.

c) Hukuk:

1) Anayasa hukuku.

2) Medeni hukuk (aile hukuku ve miras hukuku hariç).

3) Borçlar hukuku.

4) Ticaret hukuku (ticari işletme hukuku, şirketler hukuku ve kıymetli evrak hukuku).

5) İdare hukuku ve idari yargılama usul hukuku.

6) İş ve sosyal güvenlik hukuku.

ç) Muhasebe:

1) Genel muhasebe.

2) Mali tablolar analizi.

(3) Ancak, matematik, istatistik, aktüerya, bankacılık, sigortacılık, işletme mühendisliği, endüstri mühendisliği, yazılım mühendisliği, elektronik mühendisliği, elektrik ve elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, sosyal hizmetler ve sağlık idaresi/yönetimi bölümleri mezunlarından alınacak denetmen yardımcısı adayları için belirlenecek sorular, mezun olunan bölüme ilişkin alan bilgisinden olmak üzere farklı olarak hazırlanır.

(4) Yazılı sınavın Kurum tarafından yapılması halinde, sınav soruları Komisyon tarafından hazırlanır. Sınav sorularının hazırlanması için gerektiğinde öğretim üyelerinden yararlanılabilir. Komisyonca, seçilen sınav soruları, sınav süresi ve puanları tutanakla tespit edilir. Soru kâğıtları zarflar içerisine konularak mühürlenmek suretiyle kapatılıp İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına teslim edilir.

(5) Sınav sorularını içeren mühürlü zarflar, adayların huzurunda açılarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra sorular dağıtılır ve sınava başlanır. Sınav sonunda adayların sınav kâğıtları, isimleri kapatıldıktan sonra soru kâğıtları ile birlikte bir zarf içine konulur. Zarf kapatılıp mühürlendikten sonra bir tutanakla Komisyona teslim edilir.

Yazılı sınavın değerlendirilmesi ve sınav sonuçlarının ilanı

MADDE 11 – (1) Yazılı sınav, Komisyon tarafından yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Yazılı sınavda başarılı sayılabilmek için en az yetmiş puan almak gerekir.

(2) Sınavda kopya çekenler, çekmeye teşebbüs edenler veya kopya çektiği tespit edilenler hakkında tutanak düzenlenerek sınav kâğıtları geçersiz sayılır.

(3) Sınav sonuçları, Başkanlık ilan panosunda ve Kurumun internet sayfasında sınav tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde ilan edilir. Ayrıca sınav sonuçları sınavda başarılı olanların elektronik adreslerine de bildirilebilir.

(4) Yazılı sınavın değerlendirilmesi sonucu, bu sınavdan yüz üzerinden yetmiş ve üzeri puan alan adaylardan; en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere, atama yapılacak kadro sayısının dört katına kadar aday sözlü sınava çağrılır (son sıradaki adayla eşit puana sahip olanlar dâhil).

(5) Yazılı sınavın diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yaptırılması hâlinde de aynı esaslar uygulanır.

Sözlü sınav

MADDE 12 – (1) Giriş sınavında sadece sözlü sınav yapılması hâlinde, sözlü sınava çağrılacak aday sayısı giriş sınavı duyurusunda belirtilen atama yapılacak kadro sayısının dört katından (son sıradaki adayla eşit puana sahip olanlar hariç) fazla olamaz. Sözlü sınava girmeye hak kazananlar, sözlü sınav tarihinden en az on beş gün önce sınavın yapılacağı yer, gün ve saat yazılı veya elektronik olarak bildirilmek suretiyle sınava çağrılırlar.

(2) Sözlü sınavda adaylar;

a) 10 uncu maddede belirtilen sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu,

ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

d) Genel yetenek ve genel kültürü,

e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

yönlerinden ayrı ayrı puan verilmesi suretiyle değerlendirilir.

(3) Sorular, her bir Komisyon üyesi tarafından ikinci fıkranın (a) bendi için elli puan, diğer bentler için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Sözlü sınavda başarılı sayılmak için, Komisyon başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması şarttır. Sınav sonuçlarına göre başarı sıralaması yapılarak, puanı en yüksek olan adaydan başlanmak suretiyle giriş sınavı duyurusunda belirtilen atama yapılacak kadro sayısı kadar asıl adayın isimleri belirlenir ve liste hâlinde Başkanlığın kurumsal internet sitesinde ilan edilir.

(4) Yazılı sınav yapılmış olması hâlinde, başarı sıralaması, yazılı sınav ile sözlü sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir.

(5) Asıl ve yedek listelerde sıralama yapılırken, adayların giriş sınavı puanının eşit olması halinde, yazılı puanı yüksek olan adaya; yazılı puanının da eşit olması halinde, ilgili KPSS (A) puanı yüksek olan adaya öncelik tanınır.

(6) Başkan tarafından uygun görülmesi halinde, asıl adayların yanı sıra yazılı ve/veya sözlü sınavda başarılı olmak ve başarı puanları dikkate alınmak kaydıyla, giriş sınavı duyurusunda belirtilen denetmen yardımcısı kadro sayısını geçmemek üzere, Komisyon tarafından belirlenen sayıda yedek aday isim listesi ilan edilir.

(7) Sözlü sınavda başarılı olamayan adaylara sınav sonuçlarının açıklanmasından itibaren en geç iki ay içerisinde istekleri üzerine başvuru belgeleri iade edilir.

(8) Komisyonca düzenlenen ve sınava girenlerin aldıkları notları gösteren listeler ile tutanaklar haricinde kalan belge ve kayıtlar sınav sonuçlarının açıklandığı tarihten itibaren bir yıl saklandıktan sonra imha edilir.

Sınav sonucuna itiraz

MADDE 13 – (1) Giriş sınavı sonucuna itirazlar, sonuçların ilan edildiği tarihten itibaren beş iş günü içerisinde dilekçe ile Kuruma yapılabilir. İtirazlar Komisyona ulaştığı tarihten itibaren en geç onbeş gün içerisinde incelenerek sonuçlandırılır ve ilgiliye yazılı ve/veya elektronik olarak bildirilir. Komisyonun inceleme sonuçları kesindir.

Denetmen yardımcılarının atanması

MADDE 14 – (1) Giriş sınavını kazananlar tebliğ tarihinden itibaren;

a) Adlî sicil kaydının bulunmadığına ilişkin yazılı beyanı,

b) Sağlık açısından görevini devamlı yapmasına engel bir durumu olmadığına ilişkin yazılı beyanı,

c) Erkek adaylar için askerlikle ilişiği olmadığına dair yazılı beyanı,

ile birlikte on gün içerisinde yazılı olarak yapacakları başvuru üzerine durumlarına uygun denetmen yardımcısı kadrolarına atamaları yapılır.

(2) Atama işlemlerinin yapılması için kendilerine bildirilen süre içerisinde geçerli bir mazereti olmadığı hâlde başvuruda bulunmayanların atama işlemleri yapılmaz.

(3) Giriş sınavını kazananlardan başvuru belgelerinde gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenlerin sınavları geçersiz sayılarak atamaları yapılmaz. Atamaları yapılmış olsa dahi iptal edilir ve ilgililer hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Denetmen Yardımcılarının Yetiştirilmesi, Yeterlik Sınavı, Denetmenliğe

Atanma ve Meslekte Kıdem

Denetmen yardımcılarının yetiştirilmesi

MADDE 15 – (1) Denetmen yardımcıları için, İnsan Kaynakları Daire Başkanlığınca diğer birimlerin görüşleri de alınmak suretiyle üç yıllık bir süreyi kapsayacak şekilde yetiştirme planı hazırlanır ve bu plan Başkan tarafından onaylanır.

(2) Denetmen yardımcılarının yetiştirilmesindeki amaçlar şunlardır:

a) Denetmenliğin gerektirdiği nitelikleri kazandırmak.

b) Görev ve yetki alanına giren mevzuat ile inceleme ve denetim konularında bilgi, tecrübe ve ihtisas sahibi olmalarını sağlamak.

c) Mesleğin gerektirdiği niteliklere göre gelişimini sağlamak.

ç) Rapor yazma tekniği konusundaki bilgi ve becerilerini artırmak.

d) Bilimsel araştırma ve analiz yapma tekniklerini geliştirmek.

(3) Denetmen yardımcılarının yetiştirilmesinde kişisel çaba ve çalışmaları esastır.

(4) Denetmen yardımcıları, denetmen yardımcılığı süresinin ilk altı ayından sonra denetmenlerle birlikte inceleme ve araştırma yapabilirler.

Yetiştirilme şekli ve esasları

MADDE 16 – (1) Denetmen yardımcısı kadrosuna atananlar, temel ve hazırlayıcı eğitime tabi tutulurlar. Adayların temel ve hazırlayıcı eğitimde başarılı olabilmeleri için görmüş oldukları konulara ilişkin yapılacak sınavlar ile eğitim sonunda yapılacak genel sınavdan yüz üzerinden en az altmış puan almaları zorunludur.

(2) Denetmen yardımcıları görev yerlerine atanmalarından itibaren ikinci yılın sonuna kadar denetmenlerin refakatinde çalışırlar ve düzenlenecek raporları refakatinde çalıştıkları denetmenlerle birlikte imza ederler. İki yıllık süreye temel ve hazırlayıcı eğitimde geçen süreler dâhildir.

(3) Denetmen yardımcıları iki yıllık refakat sürecinde bağımsız denetim, kontrol ve tespit yapamazlar. Denetmenler tarafından, refakatlerindeki denetmen yardımcılarıyla ilgili olarak, şekli Başkanlıkça belirlenecek refakat değerlendirme formu, her refakat dönemi sonunda doldurularak sosyal güvenlik il müdürlükleri kanalıyla İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına gönderilir. Denetmen yardımcılarına, çalıştıkları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün olumlu görüşü ve refakat çalışmalarında başarılı olmaları şartıyla, ikinci yılın tamamlanmasından sonra Başkanlıkça re’sen denetim, kontrol ve tespit yetkisi verilebileceği gibi, Başkanlık denetim, kontrol ve tespit yetkisini ikinci yılın tamamlanmasından sonra ve en az iki ay önceden bildirmek suretiyle yeterlik sınav konularından yapılacak yetki sınavı sonucunda da verebilir. Denetim, kontrol ve tespit yetkisinin yetki sınavıyla verilmesi halinde, bu sınavdan yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alınması gerekir. Bu sınava ilişkin usul ve esaslar hakkında yeterlik sınavına ilişkin hükümler uygulanır.

Yeterlik sınavından önce meslekten çıkarılma

MADDE 17 – (1) Yapılan eğitimler sonunda başarılı olamayanlar ile başarılı olup da denetmen yardımcılığı döneminde denetmenlik karakter ve vasıfları ile bağdaşmayacak tutum ve davranışları hukuki deliller ile tespit edilenler, yeterlik sınavı beklenmeksizin Kurum içerisinde başka bir göreve atanırlar.

Kurul

MADDE 18 – (1) Kurul, Başkan veya görevlendireceği bir başkan yardımcısının başkanlığında; başkan yardımcısı, genel müdür, daire başkanı, üniversite öğretim üyesi arasından olmak üzere, başkan dahil beş asıl ve üç yedek üyeden oluşur. Asıl üyelerin herhangi bir nedenle Kurula katılamamaları halinde yedek üyeler tespit sırasına göre Kurula katılırlar.

(2) Kararlar oy çokluğu ile alınır, çekimser oy kullanılmaz ve olumsuz oylar gerekçelendirilir.

(3) Kurulun sekreterlik hizmetleri İnsan Kaynakları Daire Başkanlığınca yürütülür.

Yeterlik sınavı yapılması, şartları ve konuları

MADDE 19 – (1) Denetmen yardımcıları, en az üç yıl fiilen çalışmak kaydıyla denetmenlik yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar.

(2) Ücretsiz izinli olarak geçen süreler birinci fıkrada belirtilen süreye dâhil değildir.

(3) Yeterlik sınavı;

a) Sosyal Güvenlik Kurumu Kuruluş Kanunu ve tüm sosyal güvenlik mevzuatı,

b) Hukuk;

1) Borçlar hukuku,

2) İcra iflas hukuku,

3) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun,

4) İdare hukuku ve idari yargılama usul hukuku,

5) Medeni hukuk,

6) Harcırah Kanunu,

7) Devlet Memurları Kanunu,

8) Vergi hukuku,

9) Ticaret hukuku,

10) İş hukuku,

c) Muhasebe;

1) Genel muhasebe,

2) Mali tablolar analizi,

3) Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu,

4) Kurum muhasebesi ve uygulaması,

konularını kapsayacak şekilde yapılır.

(4) Yeterlik sınavı yazılı ve/veya sözlü olarak yapılır. Yazılı sınav, Kurum tarafından yapılabileceği gibi başka kurum ve kuruluşlara da yaptırılabilir. Yazılı sınavda başarılı olamayanlar sözlü sınava alınmazlar.

(5) Yazılı sınavın tarihi, yeri ve saati sınavdan en az iki ay önce, sözlü sınavın tarihi, yeri ve saati ise sözlü sınavdan en az on beş gün önce Kurulca belirlenen yöntemlerle ilgililere bildirilir.

(6) Yazılı sınavın başka kurum veya kuruluşlara yaptırılması halinde, yazılı sınava ilişkin hususlar Başkanlıkla ilgili kurum veya kuruluş arasında yapılacak protokolle belirlenir.

Yeterlik sınavının yapılması, değerlendirilmesi ve sonucunun duyurulması

MADDE 20 – (1) Yeterlik sınavı başarı puanı Kurulca yüz tam puan üzerinden değerlendirilir ve başarılı olabilmek için en az yetmiş puan alınması zorunludur.

(2) Yazılı ve sözlü sınavın her ikisinin de yapılması halinde, yeterlik sınavında başarılı olan denetmen yardımcılarının başarı sırası, sınav puanları ve bunların aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır ve bir tutanağa bağlanır.

(3) Yeterlik sınav sonuçları denetmen yardımcılarına yazılı veya elektronik ortamda bildirilir. Ayrıca, sınav sonuçları Kurum internet sitesinde yayınlanır.

Yeterlik sınavı sonucuna itirazlar

MADDE 21 – (1) Sınav sonuçlarına itirazlar, sonuçların açıklanmasından itibaren en geç on iş günü içinde bir dilekçe ile Kurula ulaştırılmak üzere İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına yapılır. Bu itirazlar, Kurula ulaştığı tarihten itibaren en geç yirmi gün içinde incelenir ve sonuç ilgiliye yazılı olarak bildirilir.

Başarısızlık hali

MADDE 22 – (1) Yeterlik sınavında başarılı olamayan denetmen yardımcıları bir yıl içinde ikinci kez sınava tabi tutulurlar. Bu sınavda da başarı gösteremeyenler Kurum içerisinde durumlarına uygun başka kadrolara atanırlar.

Denetmenliğe atanma

MADDE 23 – (1) Yeterlik sınavında başarılı bulunan denetmen yardımcıları, başarı sırasına göre denetmen kadrolarına atanırlar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetmen ve Denetmen Yardımcılarının Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Denetmen ve denetmen yardımcılarının görevleri

MADDE 24 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları, sosyal güvenlik merkez müdürlüğünden intikal eden denetim gerekçeleri de dâhil, il müdürü veya görevlendireceği il müdür yardımcısı tarafından verilen yazılı emir üzerine;

a) Yapılacak inceleme, denetim ve kontrol sonucunda;

1) İşyerinin mevcut durumunun, gerektiğinde ruhsatsız yapılmış olanlar da dâhil olmak üzere özel bina inşaatlarının yapı, sınıf ve grubunun belirlenmesi için inşaatın niteliğinin ve yüzölçümünün, yarım kalan inşaatların yapılmış olan kısımlarının seviyelerinin, başlama ve bitiş tarihlerinin,

2) İşyerinin faal olup olmadığı ile işyeri tescilinde verilen bilgilerin doğruluğunun,

3) İşyerlerinde yapılan işin niteliği ile yapılan işte değişiklik olup olmadığının,

4) Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen prim borçlarına halef olma şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin,

5) Sigortalıların ve sigortalı olması gerekenlerin Kuruma bildirilip bildirilmediğinin,

6) Kanunda sigortalılık başlangıç ve bitişi ilgili kurum ve kuruluşlardaki vergi mükellefiyeti, tescil ve sicil işlemlerine bağlanmış sigortalıların sigortalılık başlangıç ve bitiş tarihlerinin,

7) Sigortalıların kimlik bilgilerinin, çalışma sürelerinin, ücretlerinin ve prime esas kazançlarının,

8) İşten ayrıldığı bildirilen sigortalının, fiilen çalışmalarının devam edip etmediğinin tespit edilmesi ile aylık prim ve hizmet belgesi ve sigortalı hesap fişi bilgilerinin farklı olduğunun tespit edilmesi halinde, sigortalıların işten ayrılış tarihinin,

9) Sigortalıların/iştirakçilerin fiili hizmet veya itibari hizmet uygulamasından yararlandırılıp yararlandırılmayacağı hususlarının,

tespit edilmesi,

b) İşyerleri ve işverenlerin defter ve belgelerinin incelenmesi,

c) Kurumun ilgili birimlerince yapılan yazışmalar sonucu işverenlerin, aracıların, sigortalıyı devir alan işverenlerin, sigortalıların ve diğer şahıs veya kuruluşların adreslerinin tespit edilememesi halinde gerekli araştırmaların yapılması,

ç) Kurum alacağının tahsili amacıyla ilgililerin hacze kabil mal varlığının olup olmadığının araştırılması,

d) Sigortalı işe giriş tarihinde, sigortalının bildirimi ile işverenin/bildirim yükümlülüğü bulunan ilgili kurum ve kuruluşların bildirimi arasında farklılık olması halinde, farklılık nedeninin tespit edilmesi,

e) Sicilsiz tahakkuklara ilişkin bildirimlerin hak iddia eden kişiye ait olup olmadığının tespitinde denetim sonucuna göre karar verilebilme ihtimalinin bulunması halinde, ihtiyaç duyulan bilgi ve belgelerin neler olduğunun açıkça belirtilerek araştırılması,

f) 6/8/2003 tarihinden önce ölen sigortalının ana ve babasının geçimlerinin, sağlığında sigortalı tarafından sağlanıp sağlanmadığı hususunda gerektiğinde araştırma işleminin yapılması,

g) Sigortalılar ile Kurumdan gelir veya aylık alanların geçindirmekle yükümlü bulundukları kimselerinin olup olmadıkları ile bunların sağlık yardımlarına müstehak bulunup bulunmadıklarının araştırılması,

ğ) Sigortalı veya diğer hak sahiplerinin gelir veya aylık alma şartlarını taşıyıp taşımadıkları veya bu şartları taşımaya devam edip etmediklerinin tespitinin yapılması,

h) Ölüm ve malullükle sonuçlananlar dışındaki iş kazası ve meslek hastalığı hallerinin incelenmesi ve/veya soruşturulması ve hastalık iddiası olaylarının incelenmesi,

ı) İl müdürü tarafından denetimi uygun görülen eczane, hastane, tıbbi malzeme ve tedavi edici ürünler temin eden işyerleri, optisyenlik gibi müesseseler gibi sağlık hizmet sunucularının, sigortalıların sosyal güvenlik mevzuatı kapsamındaki iş ve işlemlerinin mevzuata, Kurumla yapılan sözleşme ve protokollere uygunluğu konusunda inceleme, tespit, denetim ve tarama yapılması,

i) Sağlık hizmet sunucularının vermiş olduğu sağlık hizmetlerinin, sosyal güvenlik mevzuatına ilişkin ödeme belgeleri ile eklerinin, ilgili mevzuat ve Kurum ile sağlık hizmet sunucuları arasında akdedilen sözleşme hükümleri çerçevesinde düzenlenip düzenlenmediğinin kontrol edilmesi ve incelenmesi,

j) Sağlık hizmet sunucularının denetiminde, denetim konusu ile ilgili olarak her türlü bilgi, belge ve kayıtların ibrazının istenmesi, bunların incelenmesi, gerektiğinde tasdikli örnek ve fotokopilerinin alınması,

k) Sağlık hizmet sunucularının denetimi sonucunda tutanak veya rapor düzenlenmesi,

l) Sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasıyla ilgili olarak işverenlere, sigortalılara ve diğer üçüncü kişilere hakları ve ödevleri konusunda bilgilendirme yapılması,

m) İl müdürü veya görevlendireceği il müdür yardımcısı tarafından verilecek benzeri inceleme, araştırma, tespit, denetim ve tarama yapılması,

görevlerini ve bu hususlarda ilgililerin beyanlarını alarak tutanağa kaydedilmesi işlemlerini yürütür.

(2) Birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen işler en geç onbeş gün içinde sonuçlandırılır.

Denetmen ve denetmen yardımcılarının yetkileri

MADDE 25 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları, Kanunun uygulanması bakımından 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen denetim ve kontrol yetkisini haizdir.

(2) İşyerlerinde yapılan fiili tespitlerde çalıştıkları belirlendiği halde, işyeri kayıt ve belgelerinde bu çalışmalara yer verilmeyen veya prime esas kazançlarının Kuruma bildirilmediği anlaşılan veya eksik bildirildiği tespit edilen sigortalıların geriye yönelik prime esas gün sayılarının veya prime esas kazançlarının, en fazla tespitin yapıldığı tarihten geriye yönelik bir yıllık süreye ilişkin kısmı dikkate alınır.

(3) Denetmen ve denetmen yardımcılarının görevleri sırasında tespit ettikleri Kurum alacağını doğuran olay ve buna benzer işlemler, yemin hariç her türlü delile dayandırılır. Bunlar tarafından düzenlenen tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir.

(4) Denetmen ve denetmen yardımcıları, görevlerini yaptıkları sırada, Kurumca verilen kimlik belgelerini göstermek suretiyle;

a) Görevlerinin yürütülmesi sırasında işyerine serbestçe girmek,

b) İşverenler, aracılar, sigortalıyı geçici olarak devir alan işverenler, sigortalılar, işle ilgili gerçek kişiler ile tüzel kişilerin ve tüzel kişiliği olmayanların temsilcilerini ve konuyla ilgili bulunan kimseleri; işyerinde ya da işyeri dışında dinlemek, sorular sormak, bunlardan gerekli bilgileri istemek ve ifadelerini almak, gerekli defter, belge ve delilleri toplamak,

c) Yapılan denetim sırasında ilgililerin kimliklerini istemek ve kimlik bilgilerini tutanağa kaydetmek,

ç) Görevlerinin yapılmasında zorluk çıkarılması halinde güvenlik kuvvetleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticilerinden kendilerine her türlü kolaylığın sağlanmasını ve yardımcı olunmasını istemek,

d) 24 üncü maddede belirtilen tespitleri yapmak üzere, aynı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince belirlenen işverenlerin işyeri kayıtlarını incelemek,

e) Görevlerinin ifası için gerekli çalışma ortamının sağlanmasını istemek,

f) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından, vergi dairelerinden, belediyelerden, özel idarelerden, ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan, muhtarlıklardan gerekli bilgi ve belgeleri istemek,

yetkisine sahiptirler.

(5) Denetmen ve denetmen yardımcılarınca, 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesi gereğince gece çalışılan işyerlerinde sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına ilişkin tespit, denetim ve tarama yapılabilir.

(6) Denetmen ve denetmen yardımcılarının, Kanunun uygulanmasından doğan inceleme, araştırma ve denetim görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler, görevlerinin yapılmasına engel olamazlar; engel olanlar hakkında eylemleri başka suç oluştursa dahi, asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır. Ayrıca, görevlerini engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanan işveren, sigortalı, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği taktirde 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 265 inci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılır. Bu suçu işleyenler hakkında ayrıca asgari ücretin on katı tutarında idari para cezası uygulanır.

(7) Denetmen ve denetmen yardımcıları, sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına ilişkin konularda il müdürü veya görevlendireceği il müdür yardımcısının yazılı emri üzerine kamu kurum ve kuruluşlarının denetim ve kontrolle görevli memurları ile ortak çalışma yapabilirler.

(8) Denetmen ve denetmen yardımcıları tarafından, işyeri defter, kayıt ve belgelerin istenilmesi halinde işverence onbeş gün içinde ibraz edilmesi zorunludur. Ayrıca, yapılacak tebligat üzerine defter ve belgeler, incelemeyi yapacak ilgili denetmen veya denetmen yardımcısının tebligatta gösterdiği adrese getirilir. İşveren, aracı ya da sigortalıyı devir alan işveren tarafından defter ve belgelerin işyerinde ya da belge ile kanıtlanması kaydıyla işletme merkezinde, işletme merkezi bulunmuyorsa kanuni ikametgâhında incelenmesi yazılı olarak istenir veya bu istek bir tutanak ile tespit edilir ve ilgili denetmen veya denetmen yardımcısı tarafından da incelemeye elverişli bulunursa inceleme orada yapılır.

Tarama

MADDE 26 – (1) İl müdürlüğünce gerekli görülen sektörler, işyerleri, işverenler ve diğer üçüncü kişiler ile sağlık hizmet sunucuları nezdinde tarama yapılabilir.

Denetmen ve denetmen yardımcılarının sorumlulukları

MADDE 27 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları görevlerini yerine getirirken aşağıdaki hususlara uyarlar:

a) Resmi ve özel ilişkilerinde; işveren, sigortalı ve üçüncü şahıslara karşı nezaket kurallarına uygun olarak davranmak, giyim-kuşam ve hareketlerinde güven ve saygı uyandırmak zorundadırlar.

b) Verilen görevleri, zorunlu hallerde izin almadıkça veya yazılı emir verilmedikçe bırakamaz, başka bir denetmene devredemezler.

c) İşverenin, aracının ya da sigortalıyı geçici olarak devir alan işverenin ve işyerinin meslek sırları, çalışma şartları, ekonomik ve ticari durumları hakkında, inceleme, denetim, tarama ve tespitleri sırasında gördükleri ve öğrendikleri hususları gizli tutarlar; bilgi aldıkları, ihbar veya şikâyette bulunan kişilerin isimlerini ve kimliklerini açıklayamazlar.

ç) Kendileri ile çıkar birliği bulunanlar veya üçüncü derece dâhil kan veya kayın hısımı olanlar yahut tarafsızlığı hakkında kuşku uyandıracak şekilde uyuşmazlık, husumet gibi halleri olan işveren, aracı ya da sigortalıyı geçici olarak devir alan işveren, sigortalı veya hak sahipleri ile ilgili işlere bakamazlar. Bu kişilerle ilgili işlerin verilmesi halinde durumu yazılı olarak derhal il müdürüne bildirirler.

d) Görevleri ile ilgili kişilerin, özel hizmet veya alışılmış olmayan ikramlarını kabul edemezler. Bunlarla iş ilişkisi dışında bir ilişki kuramaz, çıkar birliği sağlayamaz, borç alıp veremezler.

e) Denetime gidecekleri yerleri açıklayamaz, yaptıkları görevle ilgili işlemler hakkında yetkili makamlardan başkasına bilgi veremezler.

f) Tutanaklara, "sosyal güvenlik denetmeni/sosyal güvenlik denetmen yardımcısı kimlik belgesi gösterilmiştir" ibaresini yazmak ve düzenleyecekleri tutanakların bir örneğini imza karşılığında işveren veya vekiline, aracıya, sigortalıyı devir alana ve gerekli görülmesi halinde sigortalıya vermek zorundadırlar.

Rapor ve tutanakların düzenlenme usulü

MADDE 28 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları, Yönetmelik ekinde yer alan Ek-1 Sosyal Güvenlik Kurumu İşyeri Durum Tespit Tutanaklarını kendi el yazıları ile okunaklı olarak, işyeri kayıtlarının incelenmesine ilişkin tutanakları ise bilgisayarla, bilgisayar ile düzenlemenin mümkün olmadığı hallerde ise elle düzenleyerek, tanzim edecekleri rapor ekinde görevi veren il müdürüne veya il müdür yardımcısına verir.

(2) Durum tespit tutanakları, cilt ve sıra numarası basılarak kendilerine zimmet karşılığı verilir.

(3) Rapor iki nüsha, tutanak ise üç nüsha olarak düzenlenir. Örneği, Yönetmelik ekinde yer alan Ek-2 İşyeri Kayıt İnceleme Tutanağı ve Ek-3 Sosyal Güvenlik Denetmen Raporuna her yıl birden başlamak ve sıra takip etmek üzere ayrı ayrı numara verilir.

(4) Tutanakların ilk nüshası rapor ekinde ilgili servise, ikinci nüshası rapor ile birlikte dosyalanmak üzere sosyal güvenlik denetmenliği servisine gönderilir. Üçüncü nüshası ise, tutanağı imzalayan ilgiliye verilir.

Raporlar üzerinde yapılan işlemler

MADDE 29 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları tarafından düzenlenen raporlar, Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar ile sosyal güvenlik mevzuatına uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği yönlerinden il müdürü veya görevlendireceği il müdür yardımcısı tarafından incelenir. İl müdürü, gerektiğinde bir ya da birden fazla denetmene de rapor inceleme görevi verebilir. İnceleme sonucu uygun görülen raporlar uygulanmak üzere ilgili birime üst yazı ekinde gönderilir. İlgili birimler raporlardaki önerilerle ilgili işlemleri, raporların kendilerine intikal tarihinden itibaren en geç onbeş iş günü içinde yapmak zorundadırlar.

(2) İl müdürü veya görevlendireceği il müdür yardımcısı veya başka bir denetmen tarafından raporların incelenmesi sonucunda, raporda düzeltilmesi veya tamamlanması gereken hususlar varsa bunların giderilmesi, gerekçeleri de belirtilmek suretiyle, raporu düzenleyen denetmen veya denetmen yardımcısından yazılı olarak istenir. Denetmen veya denetmen yardımcısının isteğe katılmaması halinde rapor, ekleri ve iade gerekçeleri ile birlikte il müdürüne gönderilir. İl müdürü, taraflardan birinin görüşünü uygun bularak uygulanmasını isteyebileceği gibi, tereddüt edilmesi halinde raporu ekleri ve iade gerekçeleri ile birlikte Başkanlığa gönderebilir. Rapor hakkında, gerek görülmesi halinde Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının da görüşü alınmak suretiyle Başkanlığın görüşü doğrultusunda işlem yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Kimlik belgesi ve mühür

MADDE 30 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcılarına, müteselsil sıra numarası taşıyan resmi mühür, ayrıca araştırma, inceleme, denetim, tarama ve tespit yapma görev ve yetkisi verildiğini gösteren onaylı ve fotoğraflı kimlik belgesi verilir. Görevlerinden her ne suretle olursa olsun ayrılan denetmen ve denetmen yardımcıları mühür ve kimlik belgelerini ilgili birime iade etmek zorundadır. Alınan kimlik belgeleri iptal edilmek üzere İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına gönderilir.

(2) Görevinden aylıksız izinli sayılmak suretiyle ayrılan denetmen ve denetmen yardımcılarının mühür ve kimlik belgeleri ilgili birimde muhafaza edilir ve aylıksız izin sonunda kendilerine iade edilir.

Aylık çalışma cetveli

MADDE 31 – (1) Denetmen ve yetki almış denetmen yardımcıları, her ay için yaptıkları çalışmaları gösteren ve Yönetmelik ekinde yer alan Ek-4 Çalışma Cetvelini düzenleyerek ertesi ayın onuncu günü mesai saati sonuna kadar il müdürlüğüne verirler. Bu cetvel, il müdürü veya il müdür yardımcısı tarafından kontrol edilip onaylandıktan sonra biriminde muhafaza edilir.

(2) Çalışma cetvellerinin ve yapılan işlerin sonuçlarını gösteren örneği Kurumca belirlenen belge elektronik veya bilgisayar ortamında her ay düzenlenerek Başkanlığa gönderilir.

Çalışma yerleri

MADDE 32 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları, Kurum taşra teşkilatında istihdam edilir ve sosyal güvenlik denetmenliği servisinde ve denetmenler arasından ünite amirinin belirleyeceği bir servis sorumlusunun koordinesinde çalışırlar.

Yazışma

MADDE 33 – (1) Denetmenler, görevlerine ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerle doğrudan yazışma yapabilirler. Başbakanlığa, bakanlıkların merkez ve yurt dışı kuruluşlarına ve yabancı ülkelere yönelik olarak yapılan yazışmalar ise genel esaslara göre yapılır.

Hizmet içi eğitim

MADDE 34 – (1) Denetmen ve denetmen yardımcıları Kurumca uygun görülecek zamanlarda hizmet içi eğitim programlarına alınırlar.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 35 – (1) 4/1/2009 tarihli ve 27100 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Kurum içinden atama

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Kurum sosyal güvenlik kontrol memuru kadrolarında çalışanlardan, altı ay içinde açılacak olan sınavda başarılı olanlar denetmen kadrolarına atanırlar. Bunların sosyal güvenlik kontrol memurluğunda geçen süreleri denetmenlikte geçmiş sayılır.

(2) Birinci fıkraya göre bir defaya mahsus olmak üzere yapılacak sınavda, 19 uncu maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkraları dışında bu Yönetmeliğin yeterlik sınavına ilişkin hükümleri uygulanır.

Yapılacak sınavda başarısız olan sosyal güvenlik kontrol memurlarının uyacakları esaslar

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Yapılacak olan sınavda başarısız olan sosyal güvenlik kontrol memurları, bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelik esaslarına tabi olarak görev yaparlar.

Yürürlük

MADDE 36 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 37 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür.

EK-1                      EK-2                       EK-3                      EK-4