Lise diploma puanlarıyla önlisans programlarına sınavsız geçiş yapılacak. LYS ise yüksek puanla öğrenci alan üniversiteler ile tıp, mühendislik gibi yüksek puanlı bölümlere girişte kullanılacak. Yeni sistemin 2018’de başlatılması planlanıyor.

Milli eğitim Bakanlığı (MEB) ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK), üniversiteye geçiş için yeni sınav modeli üzerinde çalışıyor. İki kurumun üzerinde çalıştığı sistemde lise diploma notuyla önlisans programlarına geçiş var. Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) puanları ise yüksek puanlı üniversiteler ile bölümlere giriş için kullanılacak. 

İşte iki kurumun üzerinde çalıştığı modele göre üniversiteye geçiş sistemi:

DİPLOMA NOTU-YGS ANALİZİ: MEB eğitim uzmanları, 10 yılda liseden mezun olup üniversite sınavına giren öğrencilerin diploma puanlarıyla YGS puanlarının analizini yaptı. Çalışmaya göre diploma puanlarıyla üniversiteye yerleştirme puanı arasında yüzde 80’den fazla uyum sağlanıyor. Yani diploma puanı yüksek olan öğrenci Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve LYS sınavında da başarılı oluyor.

DİPLOMA NOTU ÖNEMLİ: Liselerde eğitimin niteliğini ve lisenin hem öğrenci hem de öğretmenin gözünde değerini artıracağı düşünülen yeni modelde, öğrencilerin lise diploma puanı üniversiteye geçişte baz alınacak. YGS ile 2 yıllık önlisans programlarına yerleşen yaklaşık 100 bin öğrenci sınava girmeden lise diploma puanıyla kayıt yaptırabilecek. MEB ve YÖK bu okulların listesini çıkararak öğrencilere bildirecek. Öğrenci sınava girmeden diploma puanına uygun okullar arasından isterse birine kayıt yaptırabilecek.

LYS YÜKSEK PUANLI BÖLÜME: Öğrenciler arasında rekabete neden olan 4 yıllık yüksek puanlı lisans bölümleri için LYS yapılmaya devam edecek. Bu bölümler arasında tıp, hukuk, mühendislikler gibi çok tercih edilen bölümler olacak. LYS puanı aynı zamanda yüksek puanla öğrenci alan üniversiteler için de kullanılacak. Ancak  bu sınava girecek öğrenci sayısı büyük oranda düşürülecek. Bu durum her yıl üniversite bekleyen öğrenci sayısını azaltmayı hedefliyor.

LİSELERE DE TEOG: MEB, özel okullar başta olmak üzere bazı liselerin şişirme not tehlikesine karşı da lisede yapılan yazılı sınavlardan bir tanesini merkezi yapmak üzere çalışma yürütüyor. Bu sistem ilköğretim 8. sınıflara uygulanan TEOG sınavlarına benzer yapılacak. Öğrenciler lise hayatında her yıl bir merkezi sınava girerek öğretmenlerin not şişirmesinin önüne geçilecek. Merkezi sınavlardan alınan puanla öğretmenlerin verdiği notlar karşılaştırılacak. Ancak bu sınavların da test usulü yerine açık uçlu yapılmasını öngören çalışma benimseniyor

MESLEK LİSESİNE KONTENJAN: Yeni sistemde meslek liselilere, üniversiteye teşvik edecek özel çalışma da yapılıyor. Bu uygulamaya göre de meslek liseliler için kendi branşlarında belirli oranda özel bir kontenjan sağlanması üzerinde çalışılıyor. Mesleki teknik lise öğrencilerinin üniversiteye giriş oranlarının yüzde 10’un üstüne çıkarılması hedefler arasında yer alıyor. Böylelikle meslek liselerinde genel akademik başarının da yükseleceği öngörülüyor

AÇIK UÇLU SORU: Yeni modelde, LYS’de sadece test usulü çoktan seçmeli sorular sorulmayacak. Üniversitelerden gelen görüşler doğrultusunda, ÖSYM’nin açık uçlu sorularla da öğrencileri değerlendirmesi öngörülüyor. ÖSYM, sınava girecek öğrenci sayısı azaldıkça açık uçlu sınav soru sayısının da artacağı yönünde görüş bildirdi.

İLK UYGULAMA 2018’DE: Dershanelerin kaldırılmasının ardından dershaneye neden olan sınav sistemindeki değişiklik, 2017 yılında son şeklini alacak. Yeni modelin 2018’de uygulamaya geçmesi öngörülüyor.