SİGARAYA 1,5 LİRA SAĞLIK VERGİSİ GELİYOR

SGK ve Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre tedavi masraflarının yüzde 9'u sigara kaynaklı. Hükümet 2,8 milyar TL'yi bulan faturayı düşürmek için sigaraya paket başına 1,5 liralık sağlık vergisi getiriyor.

Sigaraya bağlı hastalıkların devletin sağlık harcamalarında önemli bir yer tutması, bakanlıkları harekete geçirdi. Sigaraya, paket başına 1,5 TL sağlık vergisi konulacak. Bu vergi, mevcut vergilerden bağımsız ilave olarak uygulanacak. Çalışma Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın yaptığı çalışmaya Maliye Bakanlığı'nın da sıcak baktığı öğrenildi. Sigaraya sağlık vergisi konulmasından Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ortak hazırlanan ve DSÖ tarafından yayınlanan raporun büyük etkisi var. Dünya örnekleri ve uygulamaları incelenen raporda, Türkiye'deki sigara kaynaklı hastalıkları ve bu hastalıkların yol açtığı sağlık harcamaları ayrıntılı olarak yer alıyor. Buna göre devletin yaptığı sağlık harcamalarının yüzde 9'u sigara kaynaklı. SGK, Nisan 2010 ile Mart 2011 arasında sigara kaynaklı hastalıkların tedavisi için 2,8 milyar TL ödeme yaptı. Bu tablo, sağlık harcamalarının sürekli artmasının da etkisiyle sigara üzerinden sağlık vergisi alınmasını gündeme getirdi. SGK yetkilileri, daha önce düşünülen ancak sigaradaki ÖTV artışı nedeniyle gündeme getirilemeyen sağlık vergisinin bu kez uygulamaya konulacağını aktardı.

Son yıllarda sigara ile mücadeleye büyük önem veren Türkiye, bu alanda önemli bir mesafe aldı. Ancak sigara alışkanlığı hâlâ son derece yaygın. Dünya Sağlık Örgütü ile SGK'nın ortak raporuna göre, Türkiye'de 16 milyona yakın tütün tiryakisi var. Bu kişilerin yarısı sigaranın yol açtığı hastalıklar sebebiyle hayatını kaybediyor. Her yıl sigaraya bağlı hastalıklar yüzünden hayatını kaybeden kişi sayısı ise 100 bin civarında. Bir başka deyişle günde 300 kişi sigaraya bağlı hastalıklar sebebiyle ölüyor. Sigaranın yol açtığı hastalıkların başında ise akciğer kanseri geliyor. Tütün, erkeklerde yüzde 90, kadınlarda ise yüzde 80 oranında akciğer kanseri ölümlerine yol açıyor. Sigaraya bağlı hastalıkların tedavi süreci de son derece zorlu geçiyor. Hem hasta sayısı fazla hem de tedavi maliyetleri bir hayli yüksek. Dünya Sağlık Örgütü ile SGK'nın raporuna göre Nisan 2010 ile Mart 2011 tarihleri arasındaki bir yıllık sürede 4 milyon 280 bin kişi tütüne bağlı hastalıklar nedeniyle tedavi gördü. Bu hastalıkların SGK'ya maliyeti, erkeklerde 2 milyar 37 milyon TL, kadınlarda ise 768 milyon TL oldu. Sigara kaynaklı toplam tedavi harcaması 2,8 milyar olurken bunun 1,2 milyarı solunum yolu hastalıklarının tedavisine ayrıldı. Öte yandan sigara kaynaklı hastalıkların tedavisine ayrılan kaynağın da her yıl arttığı görülüyor. Geçen yıl 2,8 milyar TL'nin harcandığı bu alana, bir önceki yıl yapılan harcama ise 2,5 milyar liraydı. Raporda bu doğrudan maliyetlerin yanı sıra dolaylı maliyetlere de dikkat çekiliyor. Bu raporu dikkate alan SGK yetkilileri, hem sigara alışkanlığının azaltılması hem de devlete olan tedavi maliyetinin bir bölümünün tiryakilerden tahsili için düğmeye bastı.

Başbakan: İntiharın özgürlüğü olamaz

Dünya Sağlık Örgütü ile SGK'nın hazırladığı rapora Başbakan Tayyip Erdoğan, önsöz niteliğinde kısa bir değerlendirme yazısı yazdı. 'İntiharın özgürlüğü olmaz' başlığını kullanan Erdoğan, "Sigara tüketimine yönelik mücadeleyi çok önemsiyorum. Çünkü insanımızı çok seviyorum. Onlara zarar verecek hiçbir şeyin bizim sorumluluğumuzda hayatta kalmasını istemiyorum." diye yazdı. Dünya Sağlık Örgütü Türkiye tütünle mücadele sorumlusu Dr. Toker Ergüder ise sigaraya bağlı hastalıkların tedavisi için yapılan harcamaya dikkat çekerek, "Bu yükün finansmanı için paket başına bir maktu vergi ya da oransal bazda bir harcama vergisi düşünülebilir." dedi. Yıllık ortalama 5 milyar paket düzeyinde bir kullanım olduğuna işaret eden Ergüder, paket başına en az 50 kuruş verginin isabetli olacağının altını çizdi. 1,5 TL olması durumunda ise daha fazla insanın sigarayı bırakacağını söyledi.

İsa Yazar