SAAT BAŞI BİR BARDAK ILIK SU

Yaz sıcakları; bitkinlikle birlikte güneş çarpması, gıda zehirlenmesi ve ani sıvı kaybı gibi sağlık sorunlarına neden oluyor. Bunları önlemek için ne yapmak lazım? Diyetisyen Berna Ertuğ, “Sağlıklı beslenme formülleri ile yazın olumsuz etkilerinden korunun. Hararetinizi kesmek için işe soğuk yerine ılık su içerek başlayın” diyor.

Yüzünü göstermek için nazlanan yaz sonunda etkisini gösterdi. Havaların ısınmasıyla birlikte sıcakların vücudumuzda yarattığı olumsuzluklar da harekete geçti. Memorial Antalya Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Diyetisyen Berna Ertuğ, yaz aylarında sağlıklı ve dinç kalabilmek için beslenme önerilerinde bulundu:

BAĞIŞIKLIĞINIZI GÜÇLENDİRİN
* Yaz aylarında antioksidanlardan zengin, bağışıklık sistemini güçlendiren taze sebze ve meyve tüketimi, enerjik ve dinçlik verir. Özellikle C vitaminden zengin yeşil biber, maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeler; kivi, çilek, erik gibi meyveler yiyin. A vitamini zengini yumurta, havuç, kayısı, yeşil yapraklı sebzeler de bağışıklığı güçlendirir. Ceviz, fındık, badem da yaz aylarında tercih edilmelidir.

* Bağışıklık sistemi için çok önemli olan Omega-3 yağ asitlerinin en zengin olduğu besinlerden biri olan balık, yaz ayları boşunca haftada iki-üç kez tüketilmelidir.

* Kan şekerini hızla yükselten ve hızlı düşüren; basit karbonhidrat olan saf şeker ve şekerli besinler yerine tahıllı ekmek, bulgur gibi lifli besinlerin tüketilmesine özen gösterilmeli; haftada mutlaka bir-iki kez kurubaklagil yemekleri yenmelidir.

AYRAN VE SÜT DE YARARLI
* Sıcaklarda sıvı tüketimine dikkat edin. Günde en az iki litre su tüketin. Spor yapan ve ağır işte çalışan kişiler daha fazla sıvıya ihtiyaç duyar. Bu nedenle sıvı kaybı mutlaka dengelenmelidir.

* Sıvı alımının karşılanması için su haricinde süt, ayran, cacık, soda, limonata, bitki çayları, şekersiz kompostolar ve taze sıkılmış meyve suyu gibi içecekler doğru tercihlerdir.

* Soğuk ve buzlu içecekler, anlık serinleme sağlar. 10-15 dakikalık serinlemeden sonra vücuda giren soğuk sıvı, vücut ısınını bir süre sonra daha da yükseltir. Sıcak içecekler de sanıldığı gibi hareketi önleyici bir etkiye sahip değildir.

* Yazın serinlemeye yardımcı olan içecekler, ılık olarak tüketilmelidir. Su içmesinde bir sakınca olmayanların, yaz aylarında saat başı bir bardak ılık su tüketmesi, serinlemelerine yardımcı olacaktır.

ANA ÖĞÜNDE SALATA ARA ÖĞÜNDE MEYVE
Hararetinizi önlemek için ana öğünlerde bol bol salata yiyin. Salataya, haşlanmış ve ızgara sebze koyabilirsiniz. Çiğ sebzeler de kullanılabilir. Ara öğünde ise meyve tüketimi, sıcaklık giderici bir etkiye sahiptir.

AÇIK BÜFEDEN ET YERİNE SALATA SEÇİN
 Yaz aylarında özellikle tatil bölgelerinde otellerin açık büfeleri, aşırı yemeye teşvik eder. Kilo kontrolünü sağlayabilmek için açık büfeden alınacak salata miktarını iki katına çıkarıp ana yemekten yarım yarım porsiyon alınmalıdır.

ATIŞTIRMAYA SON VERİN FORMUNUZU KORUYUN
Yaz döneminde ısınan havanın etkisiyle iştah kaybı ortaya çıkar ve yağ içeriği daha az olan hafif yemeklere eğilim artar. Ancak yazla birlikte sık sık dışarıda yemek yendiği için alınan kalori miktarı da yükselir.

 Formda kalabilmek için yemeğe çıkılacağı zaman düşük kalorili yemeklerin olduğu yerler tercih edilip porsiyonlar küçültülmelidir.

TEMPOLU YÜRÜYÜŞ YAPIN
* Özellikle cips, kuruyemiş, alkol, dondurma gibi atıştırmalıklar kilolara davetiye çıkarır. Kilo kontrolü için su, sade mineralli su, ayran, limonata, bitki çayları gibi sağlıklı içecekler tercih edilmelidir.

* Haftada üç gün yapılan tempolu yürüyüşler, yüzme, gevşeme egzersizleri, yaz yorgunluğuna karşı koruyucu bir etkiye sahiptir. Vakit sorunu yaşayanlar için; yakın mesafeler için arabaya binmeme ve asansör yerine merdivenleri tercih etme gibi küçük aktiviteler yaşam tarzını değiştirir.

TATLI KRİZİNE ÇARE ÜÇ TOP DONDURMA
* Kızartılmış ve hamurlu tatlılar, kan şekerini yükselttiği için yorgunluğa neden olur. Bunların yerine sütlü ya da meyveli tatlılar ve dondurma tercih edilebilir.

* Dondurma, hem harareti hem de tatlı krizlerini önleyici bir etkiye sahiptir. Ancak her gün yerine haftada üç-dört gün yemekle yetinmelidir.

* Üç top vanilyalı ve meyveli dondurma tatlı sevenleri mutlu edebilir. Çikolatalı, karamelli ya da fıstıklı dondurma ise kalorisi yüksek olduğu için daha az yenmelidir.

YEMEKTEN HEMEN SONRA YÜZMEYİN
* Ana öğünlerin hemen sonrasında tok karına denize girmeyin. Yemekten en az 30-45 dakika sonrası denize girmek için uygundur.

* Plajda, bol bol sıvı tüketin ve çantanızda kuru veya taze meyve, grisini, fındık, ceviz gibi sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun.

* Gün içinde peynirli sandviç ve ayran, ızgara ve salata veya tost-ayran ile sıcaktan fazla etkilenmeden karnınızı doyurabilirsiniz.

TUZ KAYBINA KARŞI SADE MİNERALLİ SU
 Lezzet verici özelliği nedeniyle vazgeçemediğimiz tuz, yüksek miktarda sodyum içerdiği için kan basıncının yükselmesine, idrarla kalsiyum atımının artmasına neden olur. Bu durum da kemiklerden kalsiyum kaybına yol açarak osteoporoz riskini artırır.

Günlük bir silme tatlı kaşığı tuz kullanımı sağlık için uygundur. Yaz aylarında aşırı terleme nedeniyle oluşacak mineral kaybını önlemek için de sade mineralli su içilmelidir.

AÇIKTA SATILAN GIDALARI ALMAYIN
Yazın artan sıcaklarla birlikte besinlerin taze kalma süreleri de kısalır. Özellikle; et, yumurta, süt, balık gibi yiyecekler, saklama ve pişirilmelerine dikkat edilmediği zaman zehirleyici olabilir. Zehirlenmeye yol açan besinle ve kişiyle ilgili bazı faktörler, hastalığın ölümcül sonuçlara varabilmesine yol açabilir. Bu nedenle özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketiminden de kaçınmak gerekir.

BU YİYECEKLER YAZIN YASAK
* Yağda kızartmalar, et, sebze, hamur işi kavurmaları, yağlı ve sos eklenmiş besinler.
* Aşırı tuz ve turşu gibi tuzlu besinler.
* Sucuk, salam, sosis, pastırma gibi şarküteri ürünleri.
* Karaciğer, böbrek, dalak, beyin gibi sakatatlar.
* Yağlı etler, kaymak, krema, mayonez, tahin, yağlı soslar.
* Kuyruk yağı, iç yağı, tereyağı, margarin.
* Şekerli meyve suları ve bol miktarda şeker içeren asitli içecekler.
* İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar.
* Sıcaklarda alkollü içki tüketimine de dikkat edin. Tercihinizi bira gibi hafif alkollü içkilerden yana kullanın ve deniz kenarında kesinlikle aç karına içki içmeyin.