MUAYENEHANE, LABORATUVAR VE MÜESSESELERLE İLGİLİ GÜNCEL SORULAR VE YANITLAR

Sağlık Bakanlığı 3 Ağustos 2010, 25 Eylül 2010 ve 6 Ocak 2010 tarihlerinde Ayakta Teşhis ve Tedavi Hizmeti Veren Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte kapsamlı değişiklikler yaptı. Danıştay 10. Dairesi tarafından ise 3 Ağustos 2010 değişiklikleri hakkında bir yürütmeyi durdurma kararı verildi. Diğer değişikliklere ilişkin açılan davalar henüz karara bağlanmadı. Sağlık Bakanlığı tarafından sürekli değiştirilen mevzuat karşısında hekimlik mesleğini kendi adına açtığı sağlık kuruluşunda icra eden hekimler bir belirsizlik içinde bulunuyor. 6 Ocak 2010 tarihinden önce muayenehane, laboratuar veya müessese açarak faaliyette bulunan veya yeni açmayı düşünen hekimler tarafından Türk Tabipleri Birliği veya Tabip Odalarına çok sayıda soru yöneltilmektedir. TTB Hukuk Bürosu'nun, gelen soruları dikkate alarak 15 Şubat itibariyle mevcut duruma ilişkin değerlendirmesini paylaşıyoruz.

1- 6 Ocak 2011 tarihinde yapılan değişikliklere göre kimler, 6 Mart 2011 tarihine kadar yeniden ruhsat almak için başvurmak zorunda?

Müstakil olarak açılmış olan laboratuar ve müesseseler, en geç iki ay içerisinde kuruluş ruhsatı ve mesul müdür belgesi almak için İl Sağlık Müdürlüğü aracılığıyla Sağlık Bakanlığına başvurmakla yükümlüdür. Muayenehane ya da poliklinikler yönünden böyle bir yükümlülük getirilmemiştir.

2- 6 Ocak 2011 değişiklikleri ile tanınan iki aylık süre, başvuru süresi mi yoksa uygunluk belgesinin alınması için tanınmış bir süre midir?

İki aylık süre Yönetmeliğe göre gerekli belgeleri hazırlayıp başvurmak için getirilmiştir. Bu süre başvuruda bulunup ruhsat ve mesul müdürlük belgesi alınması için getirilmiş bir süre değildir.

Başvurunun Sağlık Bakanlığı’na yapılacağı belirtilmiştir. Ancak bu başvurular Bakanlığın il teşkilatı olan İl Sağlık Müdürlükleri aracılığı ile de yapılabilecektir. Başvuruların yapılıp başvuru ve eklerinin teslim edildiğine ilişkin bir belge alınmasında ispat açısından yarar bulunmaktadır. İki aylık süre içinde başvuruda bulunmayanlar açısından başvuruda bulunana kadar kuruluşun faaliyetinin Valilikçe süresiz durdurulacağı belirtilmiştir.

3- Hangi koşulların, ne zamana kadar muayenehaneler tarafından yerine getirilmesi zorunludur?

• 06.01.2011 tarihinde yapılan değişikliklerle muayenehanelere genel çalışma saatleri içinde çalışma yükümlülüğü getirilmiştir. Ancak maddenin nasıl uygulanacağı belirsiz olduğu gibi geçiş dönemi hükmü de yapılmamıştır.
• 3 Ağustos 2010 Değişikliklerinin bazılarına ilişkin Danıştay’ın web sayfasında yayımlanan yürütmeyi durdurma kararın verildiği dosyada kimi değişikliklerin iptali istenilmediği için karara bağlanan maddeler içinde yer almamıştır.  Bu dosyada iptali istenilmeyen maddeler, başta Türk Tabipleri Birliği tarafından açılan dava olmak üzere diğer dosyalarda görüşülüp karara bağlanacaktır.
• Muayenehanelerde bulunan hekim çalışma odalarının, hasta bekleme salonlarının, merdiven ve asansörlerin, kapı genişliklerinin standartlarına, pansuman ve acil müdahale odası bulunma zorunluluğuna ilişkin maddeler ile bebek emzirme ve bakım odası kurma şartını düzenleyen hükümlerin yürütmesi durdurulduğundan muayenehanelerin bu koşullara uygunluk sağlama zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu konuda Yargı Kararı uyarınca Türk Tabipleri Birliği’nin yer aldığı her alana ilişkin bilimsel kurulların çalışmaları doğrultusunda yeni düzenlemelerin yapılması ve uygulamanın da ona göre belirlenmesi gerekmektedir. Yeni açılacak muayenehanelerde de yürütmesi durdurulan koşulların istenmemesi gerekmektedir.
• Depreme dayanıklılık ve yangın tedbirlerinin alındığına ilişkin belge zorunluluğu hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmemiş olduğundan bu belgeler muayenehanelerden istenecektir. 3 Ağustos 2010 tarihinden önce açılmış muayenehaneler de bu koşulları 3 Ağustos 2011 tarihine kadar sağlamış olacaktır. Danıştay İdari Dava Daireleri tarafından itiraz üzerine farklı bir karar verilmesi halinde bu yükümlülük ortadan kalkabilecektir.
• Muayenehanede bir sağlık personeli istihdamı, arşiv birimi bulundurma şartı, hastalara ait tıbbi verileri Sağlık Bakanlığına bildirime zorunluluğu henüz yargı tarafından karara bağlanmamıştır. Önümüzdeki günlerde bu konudaki kararın açıklanması beklenmektedir.

4- Muayenehanelerde yapılabilecek tıbbi işlemleri sağlık hizmetinin ve tıp biliminin gereklerine aykırı olarak sınırlayan düzenlemelerde durum nedir?

25 Eylül 2010 tarihinde yapılan değişiklikler sonucu muayenehanelerde yapılan işlemlere getirilen sınırlamalar henüz Yargı tarafından görüşülmemiştir, Mart ayı içinde yürütmeyi durdurma taleplerinin görüşülmesi beklenmektedir.

5- Üniversite ya da Sağlık Kuruluşlarında çalışan hekimler serbest çalışmaya devam edebilecek midir?

Üniversite öğretim üyeleri yönünden, serbest çalışmayı yasaklayan 2547 sayılı Yasanın 5947 sayılı Yasa ile değişik 36. maddesinin ikinci fıkrası Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.  Bu konuda yeni bir yasal bir düzenleme yapılmamıştır. Öğretim üyelerinin gerek muayenehanelerinde gerekse özel sağlık kuruluşlarında çalışmalarını yasaklayan bir üst norm yoktur. Ancak Sağlık Bakanlığı tarafından 6 Ocak tarihinde Ayakta Teşhis ve Tedavi Hizmeti Verilen Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ile 14 Ocakta Özel Hastaneler Yönetmeliğinde yapılan değişikliklerle çalışma hakkını ortadan kaldıran ya da sınırlandıran yeni düzenlemeler yapılmıştır.

Buna göre laboratuar ya da müessesi bulunan hekimlere günde sekiz saat çalışma zorunluluğu getirildiğinden, iki aylık sürenin bitiminden sonra bu koşulunun gerçekleşmediğinden hareketle kapatma kararları gündeme gelebilecektir. Aynı şekilde muayenehaneler yönünden de genel çalışma saatlerinde açık olma koşulunun uygulanma girişimlerine göre benzer sonuçlar doğurabilecektir.

Sağlık Bakanlığı bağlı ya da diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan hekimler yönünden ise Anayasa Mahkemesi tarafından verilen iptal kararının sonrasında, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından farklı bir yorumla Sağlık Bakanlığı’nın çalışma yasağının sürdüğüne ilişkin açıklamasına ilişkin yürütmeyi durdurma kararı kaldırılmıştır.  Ancak henüz gerekçeli karar yayımlanmamıştır.  Bu kararın yayımlanacak olan gerekçesine göre uygulama işlemleri şekillenecektir.

TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ