MİDE HASTALIKLARINA KARŞI ERKEN DAVRANIN

Erken dönemde teşhis ve tedavisi büyük önem taşıyan mide hastalıkları, dikkat edilmediği takdirde kansere ve daha pek çok ciddi hastalığa yol açabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ömer Necip Aytuğ, mide hastalıklarına yol açan nedenler ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

Sigara ülsere yol açıyor
Mide, vücut dokusu için zararlı olan asit maddesinden mide bezlerince salgılanan ve mide dokusunun iç yüzünü film tabakası gibi kaplayan müküs tabakası ile korunmaktadır. Müküs tabakası, asitle mide dokusu arasındaki teması keserek mideyi korur ve asitin zararlı etkilerini engeller. Bu tabakanın sağlıklı üretimi ve devamlılığı için mide dokusunun yeterince kan akımı ile beslenmesi gerekmektedir. Bu nedenle mide kanlanmasını bozan; ağır kalp yetmezliği, solunum yetmezliği, şok, sistemik enfeksiyon, ağır yanık gibi durumlarda müküs yapımı kolaylıkla bozulacağı için asit tahrişine bağlı büyük yaralar (ülser) ve buna bağlı kanama, mide delinmesi gibi durumlar görülebilmektedir. Sigara içmek müküs yapımını azalttığı için özellikle mevcut ülserin tedaviye olan cevabını geciktirmekte iyileşme sürecini uzatmaktadır.

Mide kanserine dikkat!
Mide ülserleri en sık “Helicobacter pylori” adı verilen ve toplum da çok sık görülen bir bakteri ile oluşmaktadır. Çevre hijyeni iyi olan, temiz su kaynağı, yaygın kanalizasyon ve arıtma sitemi olan ülkelerde düşük oranda görülürken; diğer bölgelerde daha yoğun saptanmaktadır. Bu mikroorganizma özel savunma sistemi ile mide asidinden korunurken, özel ayaksı tutmaçları ile mide hücrelerinin üzerine yapışmaktadır. Salgıladığı bir takım maddeler yolu ile mide duvar bütünlüğünü bozup, müküs tabakasını tahrip ederek, asitle mide duvarının temasını sağlamakta ve ülsere yol açmaktadır. Yaptığı tahrişin ve mide duvarında meydana gelen tahribatın arttığı bazı ileri durumlarda mide kanserine yol açabilmektedir. Ancak sık görülen bir mikroorganizmanın ülser yapma yeteneği fazla olmasına rağmen bu mikrobu taşıyan her bireyde ülser ve kanser görülmemektedir.

Aşırı tuz ve konserve yiyecekler mideye zarar veriyor
Kişilerin beslenme şekli ile mide hastalığı arasında kesin bir bağlantı yoktur. Ancak mide dokusunun konserve ve aşırı tuzlu yiyeceklerden olumsuz etkilendiği düşünülmektedir. Aşırı tuz içeren gıdaların, mide dokusunda mide bezlerini tahrip eden gastrit riskini artırdığı bilinmektedir. “Helicobacter pylori” bakterisi olan kişilerin mide dokusunda C vitamini düzeylerinin sağlıklı bireylerden düşük olması nedeniyle, C vitamininden zengin taze sebze ve meyveden oluşan dengeli bir beslenme şekli mide hastalıklarından korumaktadır.

Yağlı yiyeceklerden uzak durmak gerekiyor
Ülser hastalığının tedavisinde; sigara, alkol, aspirin ve günlük kullanılan kuvvetli ağrı kesicilerin kullanımı iyileşme sürecini olumsuz etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Çünkü aspirin ve günlük hayatta herkesin kullandığı kuvvetli ağrı kesiciler, müküs salgısını baskılayacağından aynı zamanda ülser oluşumuna neden olmaktadır.

Sağlıklı bir mide, içerisindeki gıda maddelerini ortalama üç saatte on iki parmak bağırsağına tamamen boşaltmaktadır. Aşırı yağlı yemek yenmesi durumunda bu süre 5-6 saate kadar uzayabilmektedir. Bu nedenle reflü hastalığı olan kişilerde mide boşalımını uzatan yağlı yiyeceklerin fazla tüketilmesi, reflü ataklarının başlamasına yol açabileceğinden bu tür yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

Vakit kaybetmeden doktora başvurun
Mide hastalıkları kişilerde bazen sessiz seyrederken bazı durumlarda değişik veya belirtilerle de kendisini göstermektedir. Hastalarda altta yatan mide hastalığına bağlı olarak değişebilen; yanma, ekşime, karnın üst orta kesiminde ağrı, bulantı, kusma, siyah veya kırmızı renkli kusma, siyah dışkılama, gece mide ağrısı ile uyanma, iştahsızlık, kilo kaybı, halsizlik gibi durumlarda hemen bir sağlık kurumuna başvurulması, erken dönemde teşhis ve tedavisi açısından önemlidir.