MANTAR ZEHİRLENMELERİNDE DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ

SELMA BIYIKLI ADABAŞ - Uyarılara rağmen son haftalarda zehirli mantar nedeniyle çok sayıda vatandaş hastanelik oldu.

Zehirli mantardan hayatını kaybedenler bulunduğu gibi bazıları ancak karaciğer nakliyle kurtuldu.

Sonbaharın yüzünü gösterdiği ekim ayı başından beri ülkenin dört bir yanından mantardan zehirlenme haberleri geldi.

AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Afet ve Acil Durum Yönetimi Daire Başkanlığı Ulusal Zehir Danışma Merkezine (UZEM) son 2 ayda 255 mantar zehirlenmesi vakası bildirildi, bu başvuruların 160'ı ise son 15 gün içinde yapıldı.

Ekim ayı süresince Osmaniye ve Adana'da toplam 8, Ordu'da 3, Çorum Bayat'ta 1, Konya Beyşehir'de 7, Kırklareli Vize'de 1, Eskişehir'de 12, Çanakkale Biga'da 5, Nevşehir'de 3, Çankırı'da ise 9 kişinin yedikleri mantardan zehirlenerek tedavi altına alındığı da basına yansıdı.

Son olarak Ordu'da zehirli mantar tüketen 2 kişi öldü, 1 kişi tedavi altına alındı.

Karabük'ün Eskipazar ilçesinde yaşayan ve kayınvalidesinin doğadan topladığı mantarı tüketen 3 çocuk annesi Ayşegül Aydemir (28) ile de Balıkesir'de yol kenarında bulduğu mantarı yiyen Davut Ünal (7) karaciğer nakli sayesinde yaşama tutundu.

-"Çok küçük miktarı bile öldürebilir"

Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Doç. Dr. Osman Arıkan Nacar, mantar zehirlenmelerinin özellikle ilkbahar ve sonbahar ayları gibi yağışların bol olduğu, dolayısıyla daha fazla mantarın yetiştiği mevsimlerde daha sık görüldüğünü belirtti.

Son haftalarda mantar zehirlenmelerinde artış görüldüğünü ifade eden Nacar, vatandaşlardan dikkatli olmalarını istedi.

Doğada birçok yabani mantar türü bulunduğunu, bu konuda ne kadar uzmanlaşılmış olunursa olunsun zehirlenme ve ölümle karşılaşılabileceğine dikkati çeken Nacar, bazı mantarların çok küçük bir miktarının bile insanı öldürecek kadar zehirli olduğunu vurguladı.

Nacar, zehirli ve zehirsiz mantarları birbirinden ayırmanın güçlüğüne işaret ederek, şunları kaydetti:

"Zehirli mantarların tadı yenilebilen mantarlarınkinden farklı değildir. Etinin rengi, kokusu ve tadı ile bir mantarın zehirli olup olmadığı anlaşılamamaktadır. Bu nedenlerle zehirli ve yenilebilen mantarları birbirinden ayırt etmek çok zor olduğundan yabani mantarlar toplanıp yenilmemelidir. Ayrıca, mantarlar hakkındaki yanlış inançlar da zehirlenme olaylarını artırıcı etki yapmaktadır. Zehirli mantarları salyangozlar ve diğer hayvanların yemediği, ağaçlarda yetişen mantarların zehirsiz olduğu, mantarı yoğurtla yemenin zehirlenmeyi önlediği, zehirli mantarların iç kısmının koparılınca mavileştiği ve kurutulmuş mantarların zehirlemediği gibi bilgiler yanlıştır. Bu bilgilere güvenerek mantar yemek kesinlikle doğru değildir."

-Belirtilere dikkat

Mantar zehirlenmesinin, bulantı, kusma, ishal, sersemlik, göğüs ağrısı, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarma, nabızda artış, ateş, ağızda metal tadı, karın ağrısı ve terleme gibi belirtileri bulunduğunu anlatan Nacar, zehirlenme durumunda bir çok hastada karaciğer-böbrek yetmezliği gelişebileceği gibi, koma hatta ölümle sonuçlanan durumlar ortaya çıkabileceğini bildirdi.

Nacar, Türkiye'de görülen ciddi mantar zehirlenmelerinin yüzde 95'inin, karaciğer ve böbrek yetmezliğine neden olan mantar türlerinden kaynaklandığının altını çizerek, zehirlenme ile ilgili bilgi vermek ve mantar zehirlenmelerinde kullanılan antidotun temini için Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesindeki "114" No'lu telefon hattıyla Ulusal Zehir Merkezi (UZEM) 7/24 danışmanlık hizmeti verdiğini anımsattı.

Doç. Dr. Nacar, "Sonuçları düşünüldüğünde toplama mantar yemek, hayatınıza malolabilir. Zehirlenmenin önlenmesindeki tek çare doğal alanlarda yetişen mantarların kesinlikle yenmemesi ve mantar tüketilmek istenen durumlarda bandrolü ve son kullanım tarihi uygun kültür mantarının tercih edilmesidir" diye konuştu.

-Mantarla ilgili doğru bilinen yanlışlar

Bu arada, UZEM tarafından halkı zehirli mantarlar konusunda bilinçlendirmek ve bilgilendirmek amacıyla hazırlanan broşürde, pişirilse de yoğurtla da yense mantarın zehirleyebileceği, sirkeli ve tuzlu suda kaynatmanın mantarın zehrini almadığı, kurutulmuş mantarın da zehirleyebileceği, koparıldığında rengi değişmese bile mantarın zehirli olabileceği, çayırlardan ve ağaçlardan toplanan mantarların yenmemesi gerektiği, hayvanların yediği mantarın da insanlar üzerinde geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarına, hatta ölüme neden olabileceği vurgulanıyor.