KİRLİ HAVA NEDEN KİLO YAPAR?
Araştırmalar, havadaki bazı minik parçacıkların obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklara yol açabileceğini gösteriyor.
![Kirli hava neden kilo yapar?](https://www.saglikaktuel.com/d/news/15804.jpg)
08 Nisan 2016 Cuma 15:57
İki insan aynı yemeği yiyip, aynı miktarda egzersiz yaptığı halde zamanla birinin metabolizması bozulup daha fazla kilo alabiliyor.
İşte bu bozuklukta yaşadıkları bölgedeki havanın etkili olduğu sanılıyor.
Trafik ve sigara dumanının içerdiği minik parçacıklar iltihaba ya da yangıya (enflamasyon) yol açarak vücudun enerji yakma yeteneğini sekteye uğratıyor.
Bunun kısa dönemli etkileri minimal olmakla birlikte, uzun vadede ciddi solunum yolları hastalıklarına yol açabiliyor.
Kanada’nın Ontario kamu sağlığı merkezindeki araştırmacılar, “kirli havanın vücutta dolaşıma girmesiyle sadece akciğerler kötü etkilenmiyor” diyor.
Bu araştırmalarda elde edilen veriler ne kadar kesin ve bundan endişe duymak gerekir mi?
İnsülin hassasiyeti
Fareler üzerinde yapılan deneyler, hava kirliliğinin vücudu akciğerlerden öte etkilediğini gösteren ilk verileri sunmuştu.
ABD’deki Ohio Devlet Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, şehirde yaşayanlarda kırda yaşayanlara oranla neden daha fazla kalp hastalıkları görüldüğünü araştırmak istedi.
Yaşam tarzı, abur cubur yiyeceklere her an erişme imkânı bunun nedenlerinden biri olabilirdi. Ama solunan havanın da bir etkisi olup olmadığına bakıldı.
Laboratuvarda bir grup fare temiz hava ortamında, diğer grup ise trafikteki hava ortamında tutuldu. Fareler tartılıyor ve metabolizmalarının işleyişi gözleniyordu.
10 hafta sonra etkiler bariz bir şekilde görülmüştü. Kirli havaya maruz kalan farelerin vücudunda, bel kısmı ile iç organlar çevresinde daha fazla yağ oluşmuştu. Yağ hücrelerinin büyüklüğü, kirli hava soluyan farelerde yüzde 20 daha büyüktü.
Ayrıca kan şekerinin enerjiye dönüştürülmesi için hücrelere emir veren insülin hormonuna karşı hassasiyet azalmış, yani diyabetin ilk aşaması başlamıştı.
Akciğerde tahriş
Bu mekanizmanın tam olarak ne şekilde işlediği henüz tartışma konusu. Ama hayvanlar üzerinde yapılan diğer deneyler de kirli havanın vücutta bir dizi tepkimeye yol açtığı görüldü.
Havadaki 2,5 mikrometre (milimetrenin binde biri) genişliğindeki küçük parçacıkların buna neden olduğu sanılıyor.
Soluduğumuz havada kirliliğe neden olan maddeler, oksijenin kana karışmasını sağlayan nemli, minik hava keselerini tahriş ediyor.
Bunun sonucunda akciğerdeki zar stres tepkisi göstererek sinir sistemine aşırı yükleme yapıyor.
Bu ise insülinin etkisini azaltan ve kanın insüline karşı hassas dokulardan çekilmesine neden olan hormonların salgılanmasına neden oluyor ve vücudun kan şekerini düzenleme yeteneğini engelliyor.
Bu maddeler ayrıca sitokin adı verilen tahrik edici moleküllerin kana karışarak bağışıklıkla ilgili hücrelerin sağlıklı dokulara saldırmasına neden oluyor.
Bu, dokunun insüline tepkisini etkilediği gibi, ortaya çıkan enflamasyon da hormonları etkileyerek beynin iştahla ilgili işlemlerini etkiler.
Çocuklarda risk
Bütün bunlar diyabet ve obezite gibi metabolizmada bozukluklara ve kalp ve damar hastalıkları ile yüksek tansiyona yol açar.
Kanada’nın Ontario bölgesindeki 62 bin kişinin sağlık raporları 14 yıl boyunca incelenmiş ve havada kirliliğe yol açan maddelerin bir metreküp havadaki her 10 mikrogramının diyabet riskini yüzde 11 artırdığı görülmüştü.
Bazı Asya ülkelerinde metreküp başına düşen parçacıkların 500 mikrograma ulaştığı düşünüldüğünde tehlikenin boyutu daha belirgin oluyor.
Ayrıca, hava kirliliğinin daha fazla olduğu bölgelerde doğan ve büyüyen çocuklarda obezite riskinin 2,3 kat daha fazla olduğu görüldü.
Ebeveynlerin evde sigara içmesi halinde de çocukların daha hızlı kilo aldığı belirtiliyor. Sigara ile hava kirliliği birlikte daha büyük bir tehlike oluşturuyor.
Uzmanlar, diğer yaşam tarzı unsurlarının dikkate alınmadan obeziteden tek başına hava kirliliğinin sorumlu tutulmasının doğru olmadığını, çünkü kısa dönemde bu riskin tek tek bireyler açısından çok küçük olduğunu vurguluyor.
Çözüm ne?
Fakat hava kirliliğinin yüksek olduğu ortamlarda çok sayıda insanın yaşadığı dikkate alındığında uzun vadeli topyekûn etki çok daha büyük oluyor.
Sorunun çözümü, elektrik ve hibrid motorlu araçları teşvik ederek trafik kaynaklı hava kirliliğini azaltmaktan geçiyor.
Ama bu kısa vadede uygulanacak ve sonuç verecek bir şey değil. Kısa dönemli olarak ise evlere, okullara ve işyerlerine hava filtreleri takılabilir.
Uzmanlar, hava kirliliğini azaltmak amacıyla uluslararası tedbirlerin alınması gerektiğini söylüyor.
BM'den İsrail'in Türk-Filistin Dostluk Hastanesini hedef alan saldırısına tepkiBirleşmiş Milletler (BM), İsrail'in Türk-Filistin Dostluk Hastanesini hedef alan saldırısına tepki göstererek, hastaneler ile sağlık tesislerinin hiçbir zaman çatışma alanı olmaması gerektiğini bildirdi.17 Temmuz 2024 Çarşamba 20:33DÜNYADA SAĞLIK
Gazze'deki Sağlık Bakanlığından hastanelere jeneratör temini için "acil durum" çağrısıİsrail saldırıları altındaki Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, uluslararası toplum ve kuruluşlar ile Arap ve İslam ülkelerine, hastanelere jeneratör temini için "acil durum" çağrısı yaptı.17 Temmuz 2024 Çarşamba 18:13DÜNYADA SAĞLIK
Türk sağlıkçılar Burundi'de yaklaşık 5 bin kişinin dişini tedavi ettiTürk sağlık ekibi, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Tüm Afrika'nın Dostları Derneği (TADD) işbirliğiyle Burundi'de 5 bin kişiye diş tedavisi yaptı.17 Temmuz 2024 Çarşamba 18:08DÜNYADA SAĞLIK
Hatay'da devrilen ambulanstaki 2 sağlık personeli yaralandıHatay'ın Dörtyol ilçesinde, devrilen ambulanstaki 2 sağlık personeli yaralandı.17 Temmuz 2024 Çarşamba 17:43BASIN HABERLERİ
Sağlık Bakanı Memişoğlu, milletvekillerinin sorularını yanıtladı:Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, önceliklerinin birinci basamak sağlık hizmetleri olduğunu belirterek, "Bunun planlamalarıyla ilgili arkadaşlarımız çalışıyor, birkaç hafta içerisinde eylem planlarımızı ortaya koyacağız." dedi.17 Temmuz 2024 Çarşamba 17:03SAĞLIK BAKANLIĞI
Ambulansların Durumu Gözden GeçirildiErzincan'da İl Sağlık Müdürü Dr. Cihan Tekin başkanlığında "Ambulans Bakım Onarım Durumları " hakkında toplantı yapıldı.17 Temmuz 2024 Çarşamba 16:13SAĞLIK BAKANLIĞI
Tarsus’ta ’Gezici Sağlık Hizmet Aracı’ Faaliyete BaşlıyorTarsus'ta tam donanımlı "Gezici Sağlık Hizmet Aracı" faaliyete geçiyor. Kentte sağlık hizmetlerine ulaşımda güçlük çeken vatandaşlar ile kırsal mahallelerde...17 Temmuz 2024 Çarşamba 15:58BASIN HABERLERİ
(Özel) Başkan Bakkalcıoğlu, Kalbi Tekrar Çalıştırılan Minik Ela’yı Esogü’de Ziyaret EttiBilecik'in Bozüyük ilçesinde klorlama çukuruna düştükten sonra kalbi durmuş bir şekilde çıkarılan ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Sağlık,...17 Temmuz 2024 Çarşamba 15:28BASIN HABERLERİ
Akıllı Mercekle Gözlüğü Bırakmak MümkünAcıbadem Kayseri Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Altan Göktaş, akıllı mercekler sayesinde 40 yaş sonrası gözlüğü bırakmanın mümkün...17 Temmuz 2024 Çarşamba 14:43GÖZ HASTALIKLARI
4 Ton Çöp Çıkan Evi Temizlenip Yaşanabilir Hale GetirildilerOdunpazarı Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü ekipleri, İstiklal Mahallesi'nde bulunan ve içinden 4 ton çöp çıkan evi temizleyip yaşanabilir hale...17 Temmuz 2024 Çarşamba 14:28BASIN HABERLERİ
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel