KARNE VE GÖSTERGE KARTLARI İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR (TKHK)

Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu tarafından Karne ve gösterge kartları ile ilgili sıkça sorulan sorular yayımlanmıştır;

VERİMLİLİK DAİRESİNE KARNE ve GÖSTERGE KARTLARI İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR

Hastane üretim etkinliği nedir?

Bir firmanın iktisadi etkinlik derecesi, firmanın mevcut kaynakları ile elde edilebileceği maksimum çıktı/üretim değerlerine ya da üretim fonksiyonu sınırına yakınlığı ile ilişkilidir. Hastaneler, çeşitli sağlık girdileri (sağlık personeli, hasta yatakları, ilaç vb.) kullanarak, çeşitli sağlık çıktı/hizmetleri üreten hizmet birimleridir. Hastanelerin, kullandıkları girdiler sabit iken hizmet üretiminin artması ya da mevcut sağlık hizmeti üretimini, kalite ve diğer özellikleri sabit kalmak koşuluyla, daha az sağlık girdisi kullanarak gerçekleştirebilmesi, etkinlik derecelerini arttıracaktır.

Etkinlik ile verimlilik aynı kavramlar mıdır?

Verimlilik, kullanılan girdi başına üretilen hizmet miktarını ölçen bir kavramdır. Etkinlik ile verimlilik sıklıkla birbirleri yerine kullanılan kavramlar olmakla birlikte, temelde birbirlerinden farklıdır. Etkinlik, bir üretim birimi açısından, kullanılan girdiler sabitken, girdi verimliliğinin arttırılması ile elde edilebilecek maksimum çıktı miktarının üretim sınırları çerçevesinde belirlenmesini ifade etmektedir. Bu nedenle girdilerin verimli kullanılması, etkinlik derecesinin de yükselmesine neden olacaktır. Diğer taraftan hastaneler birden çok girdi ile birden çok sağlık çıktısı (ayakta tedavi, yatarak tedavi, ameliyat vb.) üreten hizmet birimleridir. Bu nedenle hastane toplam üretim performansının tekil girdi verimlilik oranları ile hesaplanması durumunda elde edilecek bilgiler, bütünün değerlendirilmesi açısından yetersiz kalmaktadır. Etkinlik ölçme yöntemleri çoklu girdi-çoklu çıktı hesaplamalarını gerçekleştirebilmekte ve hastane toplam performansını bu yolla daha iyi değerlendirebilmektedir.

Tek bir hastanenin etkinlik skorunu hesaplamak mümkün müdür?

Etkinlik skorları belirli bir örneklem dahilinde hesaplanabilmektedir. Tek bir hastanenin üretim etkinliğinin hesaplanması gerçekleştirilememektedir.

Hastane Etkinlik skorlarının ölçümünde hangi yöntem kullanılmaktadır?

Hastane üretim skorlarının ölçümünde Stokastik Sınır Analizi yöntemi kullanılmaktadır. Stokastik Sınır Analizi yöntemi ekonometrik bir yöntem olup, hastanelerin beklenen üretim performansından sapmalarını, yönetimsel ya da yönetimsel olmayan kaynaklara ayırmak suretiyle, yönetimsel performanstan kaynaklanan etkinsizlik derecelerini belirlemeye imkan vermektedir.

Etkinlik skoru hesaplanırken hastane hizmet üretiminde kalite, vaka karması vb. farklılıklar dikkate alınıyor mu?

Etkinlik ölçme modelinde hastanelerin ürettiği hizmet çıktılarını kalite açısından homojenize etmek için kontrol değişkenleri kullanılmaktadır. Etkinlik ölçümü, hastane girdilerinde mevcut beşeri/teknolojik farklılıklar ile çıktılarında mevcut vaka karması vb. farklılıklar dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir.

Hastanelerin hizmet üretim kapasitesi, hizmet yoğunlaşması, eğitim faaliyetleri vb. farklılıklarının elde edecekleri etkinlik skorları açısından bir önemi var mıdır?

Hastane kapasitesindeki değişikliklerin, dal hastanesi olma durumunun, eğitim ve araştırma hastanesi olma durumunun etkinlik skorlarına etki etmesi mümkündür. Ancak hastanelerin etkinlik skorlarına bağlı olarak elde edecekleri etkinlik performans puanları, benzer yapılara sahip hastanelerin dahil oldukları grup içindeki konumları ile ilişkili olacaktır. Diğer taraftan etkinlik analizi hastane çeşidi ve kapasitesi dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle hastane çeşit ve büyüklüğü ile etkinlik performans puanları arasında doğrudan bir ilişki bulunmamaktadır.

Hastanelerde hangi açıdan etkinlik değerlendirmesi yapılacaktır?

Hastane üretim etkinliği analizi, hastane ürünleri / hizmetleri olan ayakta tedavi, yatarak tedavi, ameliyat ve acil servis hizmetleri dikkate alınarak gerçekleştirilecektir.

Hastane etkinlik skorlarının ölçümünde hangi değişkenler kullanılacaktır?

Etkinlik ölçüm modellerinde kullanılacak olan değişkenler detaylı olarak Birlik Değerlendirme El Kitabı’nda yayınlanacaktır.

İstenen verilerin yöneticilerce gönderilmemesi durumunda hastanenin etkinlik skoru nasıl belirlenecek?

Etkinlik ölçümünde kullanılan herhangi bir değişkene ait verilerin, ilgili dönemde birlik yöneticileri tarafından Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu’na gönderilmemesi/iletilmemesi durumunda hastane, etkinlik ölçme modeline dahil edilmeyecektir. Bu durumda hastanenin ilgili etkinlik performans puanı sıfır olarak kabul edilecektir.

Bir yönetici kurumunun etkinlik skorlarını nasıl yükseltebilir?

Yönetici mevcut kaynakları ile daha kaliteli ve daha çok sağlık hizmetinin üretimini sağladığı sürece, ilgili hastanenin etkinlik skoru yükselecektir. Bunun yanında yöneticinin, mevcut çıktıların üretimini, hizmet üretim kalitesi aynı kalmak koşuluyla, daha iyi bir girdi/personel planlaması ile yapabilmesi durumunda da etkinlik skorlarında yükselme sağlanabilecektir.

MHRS randevu gerçekleşme oranı ve hastane MHRS doluluk oranı hizmet sunulan bölgenin kültürel ve ekonomik durumu ile ilgili olduğundan KED değeri yüksek değil mi?

Bu göstergenin karnede yer almasının amacı MHRS kullanımının yaygınlaştırılmasının teşviki ve sağlık tesislerindeki bekleme sürelerinin ve yoğunluğunun azaltılmasını sağlamaktır. MHRS kullanımı düşük bölgelerde çeşitli tanıtım ve teşvik yöntemleri ile bu oranın arttırılabileceği kanaatindeyiz.

Hangi karneden sonra karne başarı puanları ek ödemeyi etkileyecek?

Temmuz 2013 karnesinden sonra bu karnede yer alan başarı puanları ek ödemeyi etkileyecektir.

Birleştirilen ve ayrılan sağlık tesislerinin karnesi nasıl oluşturulacak?

Bu durumdaki sağlık tesislerinin değerlendirme usul ve esasları 'Kamu Hastane Birlikleri Verimlilik Değerlendirmesi Hakkında Yönerge'nin 11. Madde 10. Fıkrasında belirtildiği üzere "Birlik Değerlendirme Komisyonu" tarafından belirlenecektir.

Karne puanlarını kendimiz mi hesaplayacağız?

Sağlık tesisi verileri ile karne gösterge kartlarında yer alan formüllerle hastane kendi durumunu görebilmek için hesaplamalarda bulunabilir fakat sağlık tesisi ve birlik karne puanları Kamu Hastaneleri Kurumu’nca hesaplanıp bildirilecektir.

Yoğun bakım enfeksiyon puanı nasıl hesaplanıyor?

Sağlık tesisi yoğun bakım enfeksiyon puanı: Santral venöz kateter kaynaklı enfeksiyon, ventilatör kaynaklı pnömoni ve üriner kateter kaynaklı enfeksiyonların, sahip olduğu yüzdelik dilimine göre (UHESA tarafından belirlenen) puanlandırılır. Daha sonra bu üç başlığın ağırlıklı ortalaması alınır. Sağlık tesisinde birden fazla yoğun bakım olması halinde her bir yoğun bakımın aldığı puanların aritmetik ortalaması hesaplanır.