KANSERE ERKEN TANI!

Antalya'da düzenlenen sağlık forumunda biraraya gelen ünlü bilim adamları nano ve kuantum parçacıklarıyla kanserin erken tanı ve tedavisi, yapay el, biyonik beyin, robot destekli rehabilitasyon sistemleri, kalp krizi riskinin basit bir testle tespit edilmesine yönelik çoğu henüz yayımlanmamış araştırmalarını paylaştılar.

ABD-Türkiye İleri Araştırmalar Enstitüsü, evrensel sağlık çalışmalarına yön vermek amacıyla Antalya'nın Kumluca ilçesine bağlı Adrasan beldesinde 'Global Sağlıkta Fırsatlar ve Zorluklar' konulu forum düzenledi. Forum 15-22 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Houston Üniversitesi Bioymedical Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Metin Akay'ın kurucu direktör olduğu enstitünün bu yıl ilk kez gerçekleştirdiği forumda, küresel sağlık bakımında son gelişmeler, kalp hastalıkları, kanser, alzhemier, parkinson, inme, tüberküloz ve AIDS başta olmak üzere birçok hastalığın erken teşhisi ve tedavisine yönelik yeni ve geleceğe dönük çalışmaların neler olacağı ve hangi konulara yatırım yapılacağı tartışıldı.

ABD Milli Bilim Kurumu (NSF) ve Milli Mühendislik Akademisinin de (NAE) destek verdiği forum, tıpta yeni teknolojilere önemli katkısı olan 25 bilim adamı ile buluşlarıyla geleceğe yön verebilecek kapasitedeki 10 genç doktora öğrencisini biraraya getirdi.

Foruma, nano parçacıkları kullanarak kanserin erken teşhisine yönelik yöntemler geliştiren Prof. Dr. Shuming Nie, yapay kanı bulan Prof. Dr. Marcos Integlietta, biyonik beyinle kalbi kontrol eden Prof. Dr. Kenji Sunagawa, felç sonrası hastaların yürüyebilmesini sağlamak için cihaz geliştirme aşamasında olan Danimarka Milli Araştırma Kurumu Başkanı Prof. Dr. Thomas Sinkjaer'un da aralarında bulunduğu bilim adamları katıldı.

Ünlü bilim adamları, nano ve kuantum parçacıklarıyla kanserin erken tanı ve tedavisi, dokunma hissini veren yapay el, biyonik beyin, robot destekli rehabilitasyon sistemleri ve kalp krizinin basit şekilde tespitine yönelik tükürük testiyle ilgili çoğu henüz yayımlanmamış araştırmalarını paylaştılar.

Houston Üniversitesi Biyomedical Mühendisliği Kurucu Bölüm Başkanı Prof. Dr. Metin Akay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, forumda geleceğe dönük çalışmaların sunulduğunu ve bunlarla ilgili sıkıntı ve fırsatların tartışıldığını söyledi.

AIDS ve antibiyotiğe dirençli tüberküloz gibi dünya çapında yaygın hastalıkların önlenmesinin, politik, ekonomik, sosyal ve sağlık bakımı mühendisliği alanlarında yapılacak çalışmalara bağlı olduğunu belirten Akay, bu hastalıkların genel önlemler alınıncaya, kapsamlı koruma ve eğitim programları oluşturuluncaya kadar dünyayı etkilemeye devam edeceğini dile getirdi.

-GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN ÖNEMLİ GÖREV-
Forumun mühendislik, tıp ve biyomedikal mühendisliği alanında uzmanları biraraya getirdiğine dikkati çeken Akay, şöyle konuştu:

''Son bilimsel ve teknolojik gelişmeler, gelişmiş ülkelerde insan sağlığını önemli ölçüde iyileştirmiştir. Buradan yola çıkarak sağlık bakımı mühendislerinin evrensel sağlık problemlerini önlemede geliştirecekleri medikal teknoloji ve ilaçlarla, özellikle gelişmekte olan ülkelerde sağlık bakımında önemli katkı sağlamaları beklenmektedir.''

Forumda nano ve kuantum parçacıklarıyla kanserin erken tanısına yönelik geliştirilen yöntemler ve kişiye özel geliştirilen hedefe yönelik tedaviler, basit bir tükürük testi ile kalp krizinin erken tanısına yönelik araştırma, beyin fonksiyonlarının incelenmesi sonucu geliştirilen robotlar yardımı ile yürüyemeyen hastaların yeniden yürümesini sağlayabilecek yöntemlerle ilgili çalışmaların anlatıldığını belirten Akay, sonuç raporunun Dünya Sağlık Teşkilatı, ABD'deki NSF, NAE ve diğer sağlık örgütleriyle paylaşılacağını sözlerine ekledi.

-SESİN DUYGULAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ ARAŞTIRIYOR-
Foruma, Almanya'da 2005 yılında en genç profesör unvanı alan Saarland Üniversitesi'nden biyomedikal mühendisi Prof. Dr. Daniel Strauss da katıldı. Sinirlerin çok boyutlu modellenmesi üzerine çalışmalar yürüten Strauss, işitme kaybının daha erken tanısına yönelik cihazlar geliştirdi.

Strauss, AA muhabirine yaptığı açıklamada, matematiksel çözümlemeler kullanarak geliştirdikleri bu cihazlarla işitme kaybının daha hızlı, ucuz ve etkili tespit edildiğini kaydetti.

Çalışmalarını ''sesle ilgili dikkat'' konusuna yoğunlaştırdıklarını belirten Strauss, ''Sesin duygular üzerinde yarattığı etkileri araştırıyoruz. Sesle ilgili belli bir işarete ne kadar dikkat veriliyor. Bunu çözümlemeye çalışıyoruz'' dedi.

-GELECEĞE YÖN VERECEKLER-
ABD'deki Yale Üniversitesi'nde nano teknolojik araştırmalar yürüten Dr. Mark Saltzman Laboratuvarı'nda çalışan genç bilimadamı Dr. Jill Steinbach ise, cinsel yolla bulaşan hastalıkların erken tanı ve tedavisiyle ilgili yöntemler üzerinde çalışıyor. Kadınlar tarafından kontrol edilebilen bir korunma yöntemi geliştirmeyi hedefleyen Steinbach, forumda global sağlığı etkileyen faktörlerin tartışıldığını kaydetti.

Steinbach, ünlü bilim adamlarının kendileri ile araştırmalarını paylaşarak, hangi alanlara dikkat etmeleri konusunda uyarılarda bulunduklarını belirtti.

ABD'deki Berkley Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi Richard Henrikson da, kaynakları kısıtlı ülkelerde hastalıkların tanısına yönelik tüm koşullarda çalışabilecek ve kolay kullanılabilecek cihazlar geliştirmek için çalıştıklarını vurguladı.

Forumun ardından Güney Afrika'ya giderek veremle ilgili çalışmalara katılacağını ifade eden Henrikson, verem testinde 100 yıl önce geliştirilen yöntemin kullanıldığına dikkati çekti. Henrikson, veremin tanısında birkaç hafta beklemeye gerek kalmadan sonuç alınabilecek yeni yöntemlere ihtiyaç olduğuna işaret etti.

Henrikson, ''Burada tanı konusunda dünyanın liderleriyle biraraya gelmek bizin için çok önemli. Bu forum yeni ve kullanışlı cihazların yapımına öncülük edecek'' diye konuştu.