KANSER DÜŞMANI YAZ MEYVELERİ

Bunlardan en önemlisi karpuz. Potasyum deposu incir ve yazın vazgeçilmezi üzüm de diğerleri. Üç meyvenin de ortak özelliği kanseri önleyici etkileri...

Sıcaklarla birlikte artan su ihtiyacımızı karşılar niteliktedir yaz meyveleri. Vitamin ve minerak içerikleri de bir o kadar zengindir. İşte size çok sevilen yaz meyvelerinden karpuz, üzüm ve incir.

A vitamini deposu

Karpuz dünyanın en sağlıklı yiyeceklerinden biri olmasını, su içeriği fazlalığına, likopen açısından zengin olmasına, A vitamini ve pek bilinmeyen beta kriptokzantin karotenoidi de dahil olmak üzere karotenoid seviyesinin yüksek olmasına borçludur.
Yaz aylarının vazgeçilmezi karpuzun, özellikle yaza özgü yaratılmış olduğunu düşünüyorum, keza yaz mevsiminin vücuda verebileceği olası tüm zararlarından vücüdu korumaya yönelik pek çok bileşen içermektedir. Özellikle su bunlardan birisidir.

Aşırı doyurucudur kilo vermeye yardımcı olur

Pennsylvania State Üniversitesi'nde iştah, doyma ve kilo verme üzerine araştırma yapan Dr. Barbara Rolls'un araştırma bulguları şüphe götürmez niteliktedir: Yüksek hacimli besinler (çok az bir kalori karşılığında çok yer kaplayan besinler olarak tanımlanmaktadır), kilo vermek isteyen insanların en iyi dostlarıdır. Karpuz yüzde 92'si sudur. Rolls, besinlerle alınan suyun çok tatmin edici ve doyurucu olduğunu keşfetmiştir. Örneğin sebze ve suyuyla yapılmış çorba insanları doyurur ve aynı miktar sebzenin içilen bir bardak suyla birlikte yenmesiyle alınan kaloriden çok daha azının vücuda girmesini sağlar. Rolls "Bir tabak sebzeye çorbada olduğu gibi su eklemeniz de, çorbanın verdiği doygunluk bir bardak suyun yanında yediğiniz sebzeden çok daha fazla olur" diyor. Yani su, doğal olarak besin ya da içeceğin içeriğindeyse doygunluk hissi artar ve kişiler sonunda daha az yerler.

İçeriğindeki likopen prostat kanseri riskini düşürür

Ancak karpuza dair söylenebilecek tek iyi şey içeriğindeki su değildir. Karpuz çeşitli araştırmalarda prostat kanseri oluşumunun azalmasıyla ilintili olduğu ispatlanan ve likopen olarak adlandırılan muhteşem bir karotenoidin de kaynağıdır. Wayne State Üniversitesi, Karmanos Kanser Enstitüsü'nde yürütülen bir araştırmada prostat kanseri ameliyatı olacak erkeklere ameliyat öncesinde üç hafta boyunca 30 mg likopen verilmiştir. Likopen takviyesi alan erkekler, almayan kontrol grubundakilere kıyasla daha düşük prostata özel antijen (PSA) seviyesiyle daha az sayıda atak tümöre maruz kalmıştır. Ayrıca tümörleri de daha düşüktür. Diğer araştırmalarda domates ve domates ürününü çok tüketen insanların prostat kanserine daha az yakalandığını göstermiştir ki bu durum büyük oranda domatesteki yüksek likopen içeriğine yorulmuştur. Yapılan pek çok araştırma, likopen seviyesi ile kanse oranının düşmesi üzerine önemli bulgular vermektedir. Her ne kadar pankreas, yemek borusu, göğüs ve serviks kanseri üzerinde koruyucu etkisi görülmüş olsa da en çok prostat, akciğer ve mide kanserinde yararlı olmuştur.

Özetle Karpuz;

Kan basıncını dengeler

Kilo kontrolünü sağlamada ve iştah kontrolünde etkindir

İdrar söktürür

Toksinlerden arındırır

Böbreği üre ve ürat tuzlarından temizleyici özelliği vardır.Kum dökme, taş düşürmeye etkilidir ve böbrekleri çalıştırır

Kansere karşı koruyucu önemli antioksidanlar içerir.

Kalp krizine karşı korur (içeriğindeki yüksek potasyum ve beta karoten maddesi sayesinde kalp krizine karşı koruyucu özelliği bulunur)

Çok karpuz yersem ?

Yediklerinizi zararlı hale getiren yediğiniz miktarlardır. Bu anlayıştan yola çıkarak, zayıflamak istiyorsanız günlük aldığınız meyve miktarı 3 porsiyonu geçmemelidir. Meyvenizi elbette karpuzdan yana seçebilirsiniz. Üstelik bir porsiyon meyve için, tabanı 3 parmağınız genişliğinde olan bir karpuz dilimini rahatlıkla yiyebilirsiniz.

Tam bir sağlık dostu: İncir

İncir dünyadaki en besleyici besin olmayabilir ancak potasyum ve lif içeriği açısından oldukça önemli bir meyvedir. İçerdiği yüksek oranlardaki protein, vitamin ve minerallerle hücrelerin yenilenmesini sağlayan bir besindir ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliği ile de dikkat çeker.

Maksimum lif için incir

Amerikan Diyabet Kurumu'na göre insanlar günde 25 ile 50 gr. arasında lif (posa) tüketmeliler. Ulusal Bilim Akademisi'ne göre ise, yaşa ve cinsiyete bağlı olarak bu miktar 21 ile 38 gr. arasında belirlemiştir. Harvard Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, diyetinde yüksek miktarda lif tüketen erkeklerin (yaklaşık günde 29 gr.) az lif tüketenlere kıyasla kalp krizi riskinin yüzde kırk oranında düştüğünü göstermiştir. Yüksek lif içeren beslenme tarzlarının çok daha sağlıklı bir kan şekeri ve kilo kontrolü sağladığı da ispatlanmıştır. 3-4 incirde yaklaşık 5 gr. lif bulunur ki bu da inciri en yüksek lif içeren besinler arasına yerleştirir. İşin içinde bir de kalsiyum var. Ortalama 3-4 incir yaklaşık 125 kalori karşılığında size 82 mg kalsiyum, artı 34 mg magnezyum sunar. Bu bir bardak portakal suyundakinin üç katından daha fazladır.

Potasyum oranı en yüksek meyve

İncir yediğiniz zaman 73 mg potasyum da alırsınız ki bu miktar inciri potasyum miktarı yüksek besinler arasına da sokar. Yapılan çok sayıda araştırmada sebze ve meyve gibi potasyum açısından zengin yiyeceklerle beslenen insanların kalp rahatsızlığı ve inme yaşama oranlarının düşük olduğu kanıtlanmıştır. Üstelik tansiyonu düşük tutmanın kilit maddesi potasyumdur. En son yapılan incelemelerde düzenli şekilde yüksek potasyum içeren besinler tüketen insanların kan basıncının tüketmeyenlere kıyasla daha düşük olduğu kanıtlanmıştır. Potasyumun olası bir diğer faydası da inmeye karşı korumasıdır. Bir incelemede her gün bir öğün incir gibi potasyum yönünden zengin yiyecekler tüketen yüksek tansiyon hastalarının ölümcül inme riskinin yüzde 40 oranında azaldığı keşfedilmiştir.

Tatlandırıcı olarak kullanın

Louisiana State Üniversitesi Tarım Merkezi Beslenme Uzmanı Catrinel Stanciu, incir püresinin birçok yemekte tatlandırıcı olarak kullanılabileceğini ifade ediyor. 225 gr. inciri bir bardağın yarısından daha az bir suyla mikserden geçirerek kendi incir pürenizi kendiniz hazırlayabilirsiniz. Bu püreyi sütünüzde, yoğurdunuzda ve tatlılarınızda rahatlıkla kullanabilirsiniz. İnciri lif, kalsiyum, potasyum içeriğiyle birlikte lezzeti için yiyin, mevsiminde olmak kaydıyla 3-4 adet taze incir yemek yeterli olacaktır. Unutmayın, kurutulmuş olanların kalori miktarı daha fazladır.

Biliyor muydunuz ?

İncir özlerinin tahminen içerdiği benzaldehit sebebiyle Japon araştırmalarında tümörleri küçülttüğüne dair yaklaşık yüz kadar kayıt bulunmaktadır.

Strese karşı birebir

Çeşitli faktörlerin neden olduğu strese karşı korumaya yardımcı olurlar. Buna ek olarak yapılan incelemeler flavanoidlerin, yüksek kolesterolün kalp kan damarları üzerindeki olumsuz etkisine karşı koyarak kardiyovasküler hastalıkları önleyebildiğini göstermiştir.

Uzun yaşamın anahtarı: Üzüm

Üzüm besleyici öğelerle dolu ki bunların büyük çoğunluğu uzun yaşamın anahtarı olan bir eczane gibidir. Resveratrol'ü (üzüm çekirdeği)ele alalım. Resveratrol üzüm kabuğunda ve çekirdeğinde bulunan bir bileşkedir. Resveratrol, teknik açıdan bitkilerin kendilerini patojenik mikroorganizmaların saldırısına karşı savunmak için oluşturduğu kimyasal bileşkedir, yani fitoalekzin'ler olarak adlandırılan bileşke sınıfına dahildir. Ancak resveratrol sadece kendisini üreten bitkileri korumaz. İnsanlarda da yüksek resveratrol alımı kardiyovasküler hastalık tekrarı ve kanser riskinde azalmayla ilintilidir.

Kanser başlangıcını önler

Şikago Illinois Eczacılık Fakültesi'nde yapılan çalışmalar resveratrol'ün tümör oluşumundaki üç temel aşamada kanser önleyici faaliyet gösterdiğini ispatladılar. Resveratrol aynı zamanda hücre değişimine sebep olan diğer şeyleri bloke ederek kanser başlangıcını önleyen bir koruyucudur. Ayrıca, hücreleri DNA'lara zarar veren serbest radikallere karşı korumaya yardımcı olan güçlü bir antioksidandır.
Üzüm çekirdekleri ve kabuğunda bulunan flavonoidler (renk maddesi) çok güçlü antioksidanlardır ve C ve E vitamininden daha güçlüdürler.

Dozunda tüketin

Günde 3-4 meyve yemenin sağlığımız açısından yeterli olacağını hatırlarsak bu miktarın üzerine çıkmayacak şekilde meyve tüketimimizi tam da mevsimiyken elbette üzümden yana yapabiliriz. Bir meyve porsiyonu üzüm:15 iri taneli bir salkımdır.

UZMAN DİYETİSYEN BANU TOPALAKÇI