DİDEM SEYMEN

Hastalığın tanı ve tedavisinin önemli bir parçasını oluşturan 'kan alma' işleminin uygun malzemelerle yapılmaması sıkıntıları da beraberinde getirebiliyor. Doğru sonuca ulaşabilmek için kanın uygun koşullarda alınması çok önemli

Yapılan araştırmalara göre, laboratuvarda yapılan hataların yüzde 68'i 'analiz öncesi' denilen test isteminin doktor tarafından yapılması ile başlayan ve kan örneğinin testin yapılacağı cihaza girmesine kadar geçen süreçte meydana geliyor. Tıp uzmanları, test sürecinde yapılan hataların yüzde 75'inin hastaya direkt bir etkisi olmadığına işaret ederken, yüzde 19'unun gereksiz ek teşhis yöntemlerine sebep olduğunu, kalan yüzde 6'sında ise hasta tedavisinin yanlış yönlendirilmesine yol açtığını kaydediyor. Doğru kan almak için nelere dikkat edilmesi gerektiğini BD Türkiye Klinik İşler Yetkilisi Dr. Nedim Albayrak anlattı:

DOĞRU TEŞHİSE KATKI

Çoğu zaman hastaneye gittiğinizde doktorunuzdan, 'Bazı kan testleri yaptırmanızı istiyorum' cümlesini duyabilirsiniz. Yapılacak olan laboratuvar testleri, alınacak medikal kararların yüzde 60-70'ine katkıda bulunur. Laboratuvar testleri, tanıdan tedaviye ve hastalığın gidişatına kadar uzanan süreçte doktorlara, alınan kararlara katkı sağlayan bilgiler sunar.

SONUÇLARA GÜVENİN

Doktorlar, çok çeşitli rahatsızlığa tanı koyma ve tedaviye yanıtı izlemek için laboratuvarların verdiği sonuçlara güvenirler. Ancak yine de aklınıza; 'Acaba laboratuvarda testlerim doğru yapılıyor mu?' şeklinde bir soru gelebilir. Bu sorunun yanıtı kısaca 'evet'tir. Doktorunuz gibi bu sonuçlara da güvenebilirsiniz. Laboratuvar sonuçlarına güveninizi artırmak için bazı adımlar atabilir, doktorunuz ve sağlık personeline laboratuvarınızla ilgili bazı sorular sorabilirsiniz.

İŞLEM HAKKINDA BİLGİLENİN

Günümüz teknolojisi, insan vücudundan alınan çok çeşitli numunenin analiz edilmesine olanak tanımaktadır. Bazı numuneler ancak vücudun koruyucu örtüsü olan deri delinerek elde edilebilir. Örneğin, kan ve doku numuneleri özel eğitimli doktorlar, hemşireler ve sağlık personeli tarafından gerçekleştirilen minimal derecede girişimsel işlemlerle alınabilir. İşlemin ne olduğunu bilme, bu çeşit numune alma işlemleri uygulanan kişilerin kaygılarının biraz hafiflemesine yardımcı olabilir. Kan alma konusunda eğitimli kişiler veya sağlık personeli kan damarlarından (kılcal damarlar, toplardamarlar ve bazen atardamarlar) kan numuneleri alabilir. İğneyle delerek alınan numune, özel numune toplama tüplerine vakum yapılarak çekilir. İşlem genellikle yalnızca birkaç dakika sürer, iğne girerken veya çıkarken bir miktar acı duyulur.

MALZEME ÇOK ÖNEMLİ

Kan alma işlemi, hasta tanı ve tedavi takibinin önemli bir parçasını oluşturur. Her gün sağlık çalışanları tarafından milyonlarca kan örneği toplanır ve bu örneklerle laboratuvarlarda çeşitli testler yapılır. Yapılan testler hastalık tanısında önemli bir role sahiptir. Kan örneklerinin uzman personel tarafından alınması, işlem esnasında uygun malzemeler kullanılması, örneklerin laboratuvara taşınması gibi birçok konu doğru test sonucu alınmasını etkiler.

HER TEST İÇİN FARKLI RENKTE TÜP

Doktorunuzun test istem formunu doldurup sizin için bazı kan testleri istemesi ile başlayan süreçte önemli basamaklar bulunuyor. Hastanelerde kan alma işlemleri için ayrılmış özel bölümlerde, özel eğitimli personel tarafından yapılan işlemlerde genellikle toplar damarlardan iğnelerle kan örnekleri toplanıyor. Çalışılacak testin türüne göre farklı kapak renklerindeki vakumlu kan alma tüplerine alınan örnekler, laboratuvarda çeşitli işlemlerden geçiyor. Kullanılan tüplerden mor kapaklı olanlar ile hastanın kanındaki hücre sayılarına, kansızlık olup olmadığına bakılırken; sarı kapaklı tüplerle kandaki şekere veya hormonlara bakılabiliyor. Bu nedenledir ki bazen birden fazla tüp içine kan alınabiliyor.