İŞ SÖZLEŞMESİNDE YAZMAYAN HAKLARINIZI DA ALABİLİRSİNİZ

Okan Güray Bülbül

Ayrıca söz konusu sözleşmenin yazılı yapılmamış olması da işçinin ücret ve diğer alacakları için dava açamayacağı anlamına gelmez...

İş sözleşmesi, iş ilişkisinin en önemli belgesi konumundadır. Çalışma koşulları, ücret, çalışma süreleri gibi pek çok unsur iş sözleşmesinde yer almaktadır. Diğer yandan İş Hukuku'nda iş sözleşmesinin yazılı yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak bazı sözleşmeler yazılı yapılmak zorunda olduğu gibi iş sözleşmesi yazılı olmasa bile işçiye bazı bilgilerin yazılı olarak verilmesi zorunludur. İş Hukuku'nda iş sözleşmesi herhangi bir şekil şartına tabi değildir, yani sözleşmenin yazılı yapılması zorunlu değildir.

DAVA HAKKI DA VAR

İşverenler iş sözleşmelerini yazılı sunmak zorunda değiller ve iş sözleşmesi kanunda emredilmiş bir şekil şartına da tabi değildir. Ayrıca iş sözleşmesinde yer almayan bir konu hakkında işyeri uygulaması haline gelmiş bir konu da sözleşme hükmü gibi değerlendirilebilir. Dolayısıyla işçi iş sözleşmesinde yazılı olmayan bir hakkı talep edebileceği gibi sözleşmenin yazılı yapılmamış olması da işçinin ücret ve diğer alacakları için dava açamayacağı anlamına gelmez.

BELGE VERMEK ZORUNDA

İş sözleşmesinin yazılı olarak yapılmadığı durumlarda işveren işçiye en geç iki ay içerisinde, genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermek zorundadır. Mahkeme nezdinde işverenin işçiye verdiği bu belge üzerinden değerlendirme yapılacaktır.

Gazeteciler için zorunlu

4857 sayılı İş Kanunu'ndaki hükümler bu şekildeyken Basın İş ve Deniz İş Kanunu'ndaki düzenlemeler farklıdır. Basın İş Kanunu'na göre gazetecilerin iş sözleşmelerinin yazılı yapılması zorunludur. Ayrıca sözleşmede işin nevi, ücretin miktarı ve gazetecinin kıdeminin de gösterilmesi şarttır. Diğer yandan Deniz İş Kanunu'nda da gemi adamıyla işveren arasındaki iş sözleşmesinin yazılı yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.

İşçinin haklarını bilmesine engel

Özellikle kurumsal şirketler işçilerine yazılı sözleşme veriyorlar. Bunun üzerinde çalışarak sözleşmenin koşulların tam anlamıyla hukuka uygun olarak ifade etmesi üzerine çalışmalar yürütüyorlar. Ancak 10 ve altında işçi çalıştıranlarda halen iş sözleşmelerinin yazılı olmadığını görüyoruz. Bazı işyerlerinde ise iş sözleşmesi yazılı olarak düzenleniyor ancak işçiye bir nüshası verilmiyor. Bu sayede işçinin haklarını bilmesinin önüne geçilmeye çalışılıyor.