Özlem Yurtçu Karabulut

Kemik iliği nakli olması gereken bazı kanser hastaları için tedavi masraflarını karşılamak adına sosyal medya başta olmak üzere çeşitli mecralarda neredeyse her gün başka bir yardım kampanyasıyla para toplanıyor. Lösemi Lenfoma Miyelom Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği (LLMBİR) Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhit Özcan ile Kan ve Kök Hücre Gönüllüleri Derneği Başkanı Sema Savaş, Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu'nun da sanki bu masrafları karşılamıyormuş gibi töhmet altında bırakıldığına işaret ederek uyarıyor: Bu hastaların sosyal açıdan maddi desteğe ihtiyacı olabilir ancak şu ilaç bu tedavi masrafı için gerekli diyerek para toplama kampanyalarıyla halk suistimal ediyor! Yurtdışından temin edilmesi gereken ilaçları dahil her türlü medikal masrafını devlet ödüyor. İlik naklinde ihtiyaç olan şey para değil gönüllü bağışçı.

Tüm masrafları ödeniyor

Son zamanlarda bu türden kampanyalara sıkça rastladıklarının altını çizen Prof. Dr. Muhit Özcan, ihtiyaç duyulan her türlü ilacın artık mahalle eczacılarınca bile temin edilebildiğini belirtiyor: "Ülkemizde sosyal güvencesi olan hiçbir hasta, tedavisi özel hastanede bile gerçekleştirilse nakil için ek ücret ödemez. Bazen yüz binlerce lirayı bile bulan kanser tedavileri, hem Sağlık Bakanlığı hem SGK tarafından karşılanıyor. Bu kapsamda kullanılacak olan bütün ilaçlar nakil yapacak merkez tarafından temin ediliyor. Eğer nakil sürecinde kullanılması gereken bir ilaç ülkemizde yoksa, bunlar da Sağlık Bakanlığı'nın yetkilendirdiği aracılar tarafından getirilip ve SGK tarafından geri ödemesi yapılıyor. Bakıyorsunuz valiliklerden izin alınmış, banka hesap numarası verilerek bir kampanya yürütülüyor. Valilik 'hastaya yardım' diye o izni veriyor ama işin iç yüzü farklı. Çeşitli belediyeler, dernekler üzerinden paylaşımlar dönüyor. 'Donör var, yurtdışından ilaç gerekiyor, maddi durumu yok' deniyor. Ama bahsettikleri ilaç kemik iliği naklinde kullanılan bir ilaç bile değil."

Para değil kan verin

Kan ve Kök Hücre Derneği Gönüllüleri Derneği Başkanı Sema Savaş ise camilerde bile organize bir şekilde ilik nakli olacak hasta için para toplama kampanyalarına rastladıklarını vurguluyor. "Bu kampanyaların denetlenmesi lazım. İnsanların en kolay yaptığı şey para vermek. Bu önemli ama 'Kan verin' dediğiniz zaman kimseyi bulamıyorsunuz" uyarılarında bulunan Savaş, şunları söylüyor: "Bu konuda sayısız suistimal var. İyi niyet vardır ama bunu resmi kanallar vasıtasıyla kamuoyuna yansıtmak ve talepte bulunmak çok büyük sorumluluk. Örneğin son günlerde sosyal medyada dönen bir yardım çağrısı var. Kampanyada sivil toplum kuruluşları ve belediyeler gibi resmi kurumların da adı geçiyor. Üç lösemi hastasının test, ilaç ve hastane masrafları için 230 bin dolara ihtiyaç olduğu söyleniyor. Bu kampanyalar bakanlık ve SGK'nın bu tedavileri karşılamadığı imajı da yaratıyor. Hastaların asıl sorunu tedavi masrafları değil, bağışçı sayısının azlığı. Dolayısıyla hastaya uygun iliğin bulunma şansı düşük. İkincisi tedavi için şehir değiştirmek zorunda kalan fakir hastalar var."