HASTA SAYISI, SUT VE İŞ KANUNU

2008 yılı sağlık Uygulama Tebliği ve S.G.K. Özel Sağlık Kurumundan/Kuruluşundan Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesi şartları birlikte ele alındığında sözleşmede hizmet kalemlerine getirilen düzenlemelerin 2008 SUT ile daha belirgin hale getirildiği gözlenmektedir.

2008 SUT genel olarak değerlendirildiğinde, sağlık kurum ve kuruluşlarının faturalanabilir hizmetler için kabul etmesi gereken hasta sayısı belirlenirken; o sağlık kurum/kuruluşunda çalışan uzman hekim, hekim dışı personel ve sağlık personeli sayısı ile işletmenin çalışma saatlerinin baz alındığı görülmektedir.  

İş Kanunu’nun 41 ve 63. maddeleri çalışma saatlerini ve fazla çalışma usullerini; S.G.K. Özel Sağlık Kurumundan/Kuruluşundan Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesinin 3.2.1. maddesinin hekim başına düşmesi gereken hasta sayılarını ve 2008 SUT’un 19.7.1. ve 19.7.2. maddeleri Fizik Tedavi için hasta başına düşecek hekim ve personel sayısını düzenlemektedir. Söz konusu maddeler aşağıdadır; 

İŞ KANUNU

“Madde 41 - Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü  madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz. 

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.  

Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş  saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.  

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.  

İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.  

63 üncü maddenin son fıkrasında  yazılı sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı süreli işlerde ve 69 uncu maddede belirtilen gece çalışmasında fazla çalışma yapılamaz.  

Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir.  

Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz. 

Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmaların ne şekilde uygulanacağı çıkarılacak yönetmelikte gösterilir” 

“Madde 63 - Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. 

Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. 

Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. 

Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedi buçuk saat ve daha az çalışılması gereken işler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.”  

S.G.K. ÖZEL SAĞLIK KURUMU/KURULUŞUNDAN SAĞLIK HİZMETİ SATIN ALMA SÖZLEŞMESİ

“3.2.1. Ayaktan başvurular;  

Ayaktan başvurularda, sağlık kurumu/kuruluşu için günlük muayene sınırı, ilgili branştaki tam zamanlı her bir uzman hekim için en fazla 50 (elli) muayenedir. Bu sayıya aynı branştaki yarı zamanlı hekimlerin yapacağı muayeneler de dahildir. Bu sınır aşıldıktan sonra kabul edilen hastalar için sağlık kurumuna/kuruluşuna hiçbir ödeme yapılmaz. Bu sınırı aşan muayene bedellerinin Kuruma fatura edilmesi halinde ise ayrıca bu sözleşmenin (5.1.10) numaralı maddesine göre işlem yapılır.  

Tıp merkezleri için ruhsata esas zorunlu dört ana branştan en fazla iki branşta çalışan yarı zamanlı uzman hekimler için her bir branş için günlük muayene sınırı toplam 25 (yirmibeş) muayenedir. Bu sınır aşıldıktan sonra kabul edilen hastalar için sağlık kurumuna/kuruluşuna hiçbir ödeme yapılmaz. Bu sınırı aşan muayene bedellerinin Kuruma fatura edilmesi halinde ise ayrıca bu sözleşmenin (5.1.10) numaralı maddesine göre işlem yapılır.  

Fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmeti veren sağlık kurumlarında/ kuruluşlarında yapılacak günlük fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulaması, tam zamanlı her bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekimi için en fazla 25 (yirmibeş) hasta, tam zamanlı her bir fizyoterapist için ise en fazla 20 (yirmi) hasta ile sınırlıdır. Tam zamanlı fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekiminin aynı zamanda poliklinik muayenesi yapması durumunda, günlük yapabileceği 50 (elli) muayene sayısına yapacakları fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları da dahildir. Bu sınır aşıldıktan sonra kabul edilen hastalar için sağlık kurumuna/kuruluşuna hiçbir ödeme yapılmaz. Bu sınırı aşan tedavi bedellerinin Kuruma fatura edilmesi halinde ise ayrıca bu sözleşmenin (5.1.10) numaralı maddesine göre işlem yapılır.  

Sağlık kurumunda/kuruluşunda sözleşme kapsamında hizmet veren her tam zamanlı kardiyoloji uzman hekimi için invaziv kardiyolojik girişimlerde günlük hasta sayısı en fazla 20 (yirmi) ile sınırlıdır. Bu sayıya yarı zamanlı hekimlerin yapacağı invaziv kardiyolojik girişim vakaları da dahildir. Ayrıca tam zamanlı her bir kardiyoloji uzman hekiminin yapabileceği en fazla 50 (elli) muayene sayısına girişimsel kardiyolojik işlem sayısı da dahildir. Bu sayının üzerinde yapılan invaziv kardiyolojik girişimlerin ücretleri ödenmez. Bu sınırı aşan invaziv kardiyolojik girişim bedellerinin Kuruma fatura edilmesi halinde ise ayrıca bu sözleşmenin (5.1.10) numaralı maddesine göre işlem yapılır. “ 

2008 SUT 

“19.7.1. (3) Kurumca bedeli ödenecek günlük fizik tedavi seans sayısının hesabında, merkezde tam zamanlı görevli fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekim sayısı ve çalışma saatleri, merkezin çalışma saatleri, iş kanununa göre çalıştıracağı hekim dışı sağlık personeli sayısı, kabin sayısı ve seans süresi dikkate alınır. Fizik tedavi seansları en az 60 dakika olarak kabul edilir.”SUT2008 

“19.7.2 (5) Kurumca bedeli ödenecek günlük rehabilitasyon seans sayısının hesabında, merkezde tam zamanlı görevli fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzman hekim sayısı ve çalışma saatleri, merkezin çalışma saatleri, iş kanununa göre çalıştıracağı fizyoterapist sayısı ve seans süresi dikkate alınır. Rehabilitasyon seansları en az 60 dakika olarak kabul edilir.” 

Sözleşme ve SUT’ deki hasta sayılarını belirleyici maddeler birlikte değerlendirildiğinde Sağlık hizmet sunucularının hizmet verebilecekleri maksimum hasta sayısını hesaplama formülü de ortaya çıkmaktadır. 

İş Kanununun 41.maddesine göre normal çalışma süresi haftada 45 saattir. Fazla çalışma süresi günlük toplam mesai süresi 11 saatten çok olmamak üzere, yıllık 270 saati geçemez. Bu süre yaklaşık haftalık 5,2 saate tekabül etmektedir. Bu durumda, sürekli fazla mesai yapan personelin çalıştırılabileceği maksimum süre haftalık 50 saat olarak düşünülmelidir. 

Sağlık hizmet sunucuları, SUT ve sözleşmenin hekim başına getirdiği günlük sınırlamalar dahilinde ve istihdam ettiği hekim ile hekim dışı personel sayısına bağlı olarak değişen miktarlarda hasta kabul edebileceklerdir.  

Sağlık hizmet sunucuları işlemlerini yasal üst sınırlarda yapacaklarsa, bunların tümü ilgili tüm mevzuata uyumlu olmalıdır. Tüm kuruluşlara yapılacak bildirimler birbirinin aynı, doğru ve reel olmalı, özellikle kişilere ait sigorta prim bildirimleri de bu doğrultuda olmalıdır. 

Bununla birlikte dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da çalışan hekim veya hekim dışı sağlık personelinin emekli veya Bağ-kur sigortalısı olması durumunda SSK bildirimi gerekmese de işlemlerin İş Kanunu hükümlerine göre yukarıdaki usullerde yapılması gereğidir. 

Peki, SGK, sağlık hizmet sunucularının günlük alabileceği hasta sayısını sözleşmede belirlenen şekliyle mi kabul edecek? Daha doğru bir ifadeyle; SGK hekimin fazla mesai ile hizmet vereceği hasta sayısını neyi baz alarak dikkate alacak? Bu konunun ilave açıklamaya ihtiyacı vardır.

Serap Yıldırım