HAMİLELİKTE ŞİZOFRENİ RİSKİ ARTAR
Bebeklerde oksijen eksikliğine yol açan zor bir doğum veya hamilelik sırasında viral enfeksiyon gibi komplikasyonlar şizofreni gelişmesi riskini artırabilir.
![Hamilelikte şizofreni riski artar](https://www.saglikaktuel.com/d/news/5935.jpg)
02 Haziran 2011 Perşembe 08:05
Yaşamın daha sonraki dönemlerinde maruz kalınan çevresel etmenler beyin hasarını artırarak şizofreninin ilk belirtilerini tetikleyebilir. Bebeklerde oksijen eksikliğine yol açan zor bir doğum veya hamilelik sırasında viral enfeksiyon gibi komplikasyonlar şizofreni gelişmesi riskini artırabilir. Diğer çevresel etmenler, örneğin taşınma, iş kaybı gibi stresler veya madde kullanımı, şizofreninin ilk belirtilerini tetikleyebilir. International Hospital Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Ayas hastalık hakkındaki sorularımızı yanıtlamaya devam ediyor;
Hastalığın tedavisi nasıl yapılıyor?
- Şizofreniyi tedavi etmek için kullanılan ilaçlara antipsikotikler denir. Çoğu vakada belirtileri başarıyla kontrol altına alırlar.
- Ancak size en iyi gelen ilacı buluncaya kadar birden fazla ilaç denemek gerekebilir.
- Belirtilerin tedaviye cevap vermesinin başlaması 10-14 güne kadar sürebilir. Belirtiler yatıştıktan sonra bile tekrar riskini azaltmak için genellikle ilaçları almaya devam etmek gerekecektir.
- Antipsikotikler beyindeki bazı kimyasalların yani nörotransmitterlerin etkilerini engelleyerek işe yarar. Bu durum bu kimyasallardan fazla salınmasının oluşturduğu etkileri azaltır.
- Bu kimyasallar arasındaki dengenin tekrar ayarlanmasının şizofreni tedavisinde bir rolü olduğu düşünülmektedir.
- Şizofrenide tedavinin amaçları alevlenme dönemlerini önlemek, erken farkedip ayaktan tedavi etmek ve alevlenme dönemi yatıştıktan sonra hastalığa bağlı yetiyitimini en aza indirmektir. Ayrıca hastanın sorunlarla başa çıkma kapasitesini artırmakta tedavi amaçlarındandır.
- Ayrıca elektrokonvulzif tedavi (ekt, şok) ve bireysel psikoterapiler, grup terapileri de şizofreni tedavisinde kullanılmaktadır.
Tedavide kullanılan yeni İlaçların etkinliği ve başarısı nedir?
Geleneksel veya tipik antipsikotikler pozitif (hezeyan, halüsinasyon, davranış sorunları vb) belirtileri azaltmakta etkilidir ama negatif( donukluk, içe çekilme, motivasyon kaybı vb) belirtileri kontrol altına almakta daha az etkilidir. Daha yeni (yani atipitik) antipsikotikler, pozitif belirtileri kontrol altına alırken negatif ve bilişsel belirtilerde de düzelme sağlarlar. Ayrıca tipik antipsikotiklere göre yan etkileri farklıdır.
Bu hastalık ömür boyu sürer mi?
Şizofreni belirtileri kişiden kişiye değişir. Hastaların küçük bir grubu, tek şizofreni atağından sonra tamamen iyileşebilir. Ancak şizofrenisi olan kişilerin çoğunda şu durum görülür:
Hastaların üçte ikisinde ilk ataktan sonraki iyileşme döneminin ardından bulgu ve belirtiler tekrar ortaya çıkar; yani hastalık nüks eder. Bazı kişilerde belirtiler bir süre çok azalır veya hiç kalmaz, sonrasında belirtileri kötüleşebilir. Bazılarında ise belirtiler yaşamları boyunca sürer.
Eksik yönlerini doğrudan eleştirmeyin
Ailenin daha sakin ve telaşsız davranabildiği durumlarda hasta kendini daha rahat hisseder. Bu nedenle aşağıdaki öneriler sizin de, hastanızın da hayatını kolaşlaştırabilir.
- Eksik gördüğünüz şeyleri doğrudan eleştirmeyin
- Endişelerini anlayışla karşılayın
- Yapmak istemediği şeyler konusunda zorlamayın.
- Sorgulayıcı olmayın! Ne düşünüyorsun' 'Niye böyle yapıyorsun' gibi sorular sormayın.
- Günlük yaşamadaki olaylardan söz etmeyi deneyin.
- Neler yapmak istediğini konuşun.
- Öncelikle temizlik, giyim ve düzenli yemek konusunda teşvik edin.
- Düzenli bir şekilde uyumak; belli saatlerde yatıp belli saatlerde kalkmakla ilgili de teşvikler olabilir.
- Ev işlerinde sorumluluk verin.
- Sosyal ortamlara katılmaya teşvik edin, ancak zorlamayın, eve bir arkadaşını yemeğe çağırmak uygun olabilirken düğüne gitmesi sıkıntı verebilir.
- Şehir dışında piknik, yürüyüş, araba gezintisi yapmak iyi gelebilir.
- Onun dışarda diğer insanlarla iletişim içinde olmasına izin verin.
Şizofreni hastaları sağlıklı insanların psikolojisine kavuşabilir mi?
- Şizofreni bir insanın hissetme, bağlantıya geçme, davranma yeteneklerine zarar vermesine rağmen genellikle hastanın temel doğasına zarar vermez. Önceden sevilen ya da sevilmeyen şeyler değişmez.
- Hasta yakını olarak yanlış umutlardan kaçınmalıyız, gerçekdışı beklentilerin hem bize hem hastamıza zararı olur.
- Hastaneden yeni çıkmış birine basit ev işleri ağır gelebilir, fakat bu kendine ait işleri yapamayak demek değildir.
- Okul veya işe
devam konusunda üzerinde bir baskı hissetmezse bunları yapmak hasta için daha kolay olacaktır. Aceleci davranmamak sabırlı olmak temel yaklaşım olmalıdır.
- Kendi bakımı ve sahip oldukları şeyler için sorumluluk almaya cesaretlendirilmelidir.
Hasta olan yakınlarının üstüne duygusal olarak fazla düşen ailelerde hastalığın alevlenme olasılığı daha yüksek bulunmuştur.
Hasta yakınları nasıl davranmalı?
- Hastalığa bağlı olarak kişi ailesine karşı tavır alabilir. Ailenin işlerine karışmasını istemeyebilir, ilgiyi reddedebilir. Kabullenici, suçlamayan, sevecen bir iletişimle ve tedavinin devam etmesiyle genellikle hastayla iletişim düzelir.
- Şizofrenide zeka etkilenmediği ve hastalar genelde birçok konuda gayet normal davrandıkları için ailelerin hastalığı kabullenmesi zaman alır.
- Yine ailenin kendisini suçlaması veya suçlanacağı endişesi de tedavi ekibiyle iş birliğini azaltmaktadır. Halbuki hastalıkta tetikleyici nedenler etkili olsa da biyolojik yatkınlık da önemlidir.
- Aile hastalık hakkında ne kadar bilgi sahibi olur ve hastanın doktoru ve tedavi ekibi ile görüşüp tedavisini takip ederse hastanın iyileşmesi de o kadar hızlı ilerler.
Anlayışlı ve sevecen olmalı
- Hastanın öz bakım, temizlik başta olmak üzere günlük işlerde küçük sorumluluklar almasını özendirici, sevecen, paylaşımcı bir tavır alınması ile birçok şizofreni hastası hızla iyileşmektedir.
- Uyuşturucudan, alkol ve sigaradan uzak durması önemlidir. Alternatif arkadaş ortamı bağımlılıklardan uzaklaştırır.
- Hastanızın yaşantısında belirli bir düzen oluşturmasına yardımcı olun. Şizofrenili hastalarda çözüm üretmede zorluklar görülmektedir. Buna yol açan bilişsel bozukluk da plan yapma, çalışma, okuma ve iletişim bozukluklarına yol açmaktadır.
Dr. Ali AYAS
![Haber Kaynağı](https://www.saglikaktuel.com/d/news_source/48.jpg)
İsrail'in Gazze'de alıkoyduğu Filistinliler, yaşadıkları açlık, işkence ve kötü muameleyi anlattıİsrail'in Gazze Şeridi'nde haftalarca alıkoyduğu ve dün serbest bıraktığı 16 Filistinli, alıkonuldukları süre boyunca işkenceye, açlığa ve kötü muameleye maruz bırakıldıklarını söyledi.18 Temmuz 2024 Perşembe 17:28BASIN HABERLERİ
Engelliler Araştırma Enstitüsü, Otizm Araştirmalarında Öncü Olmaya Devam EdiyorEngelliler Araştırma Enstitüsü öğretim üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Erkan Kurnaz tarafından tasarlanan "Afotizma" projesi, mükemmeliyet mührü alarak...18 Temmuz 2024 Perşembe 16:43ENGELSİZ HABERLER
Sakarya'da akademisyenler "hibrit kanser tedavisi"ne ilişkin proje hazırladıSakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesinde (SUBÜ) kanserli dokunun daha kısa sürede ve etkili şekilde yok edilmesi için "hibrit kanser tedavisi" projesi geliştirildi.18 Temmuz 2024 Perşembe 16:13ÜNİVERSİTELER
Kapağı açık rögara düşen görme engelli hamile kadın hastanede müşahede altındaSamsun'un Atakum ilçesinde kapağı açık bırakılan rögara düşen görme engelli hamile öğretmen, hastanede müşahede altında tutuluyor.18 Temmuz 2024 Perşembe 15:43BASIN HABERLERİ
Oxfam: İsrail'in suyu "savaş silahı" olarak kullanması ölümcül sağlık felaketine yol açıyorUluslararası yardım kuruluşu Oxfam, İsrail'in saldırıları nedeniyle Gazze'nin neredeyse tüm su üretim kapasitesini kaybettiğini belirterek suyun "savaş silahı" olarak kullanılmasının, ölümcül sağlık felaketine yol açtığı uyarısında bulundu.18 Temmuz 2024 Perşembe 15:33BASIN HABERLERİ
Çocukluk Döneminde Güneş Yanıklarına DikkatKontrolsüz ve sürekli yoğun güneş ışığına maruz kalmanın ciltteki olumsuz etkilerine dikkat çeken Dermatoloji Uzmanı Prof.18 Temmuz 2024 Perşembe 15:23DERİ VE ZÜHREVİ HASTALIKLAR
Samsun'da trafik kazasında hayatını kaybeden sağlık çalışanı için hastanede tören düzenlendiSamsun'un Tekkeköy ilçesindeki trafik kazasında hayatını kaybeden 29 yaşındaki sağlık çalışanı Seydi Mertcan Barçin için görev yaptığı Çarşamba Devlet Hastanesi önünde tören düzenlendi.18 Temmuz 2024 Perşembe 15:23BASIN HABERLERİ
Espiye'de iki çeşmenin suyu uygunsuz çıktıGiresun'un Espiye ilçesinde suyu tüketime uygun olmayan iki çeşme kapatıldı.18 Temmuz 2024 Perşembe 15:08BASIN HABERLERİ
Doç. Dr. Aktaş: "Dikkat Edilmezse Sıcak Çarpmaları Bireyi Komaya Sokabilir"Sıcak çarpmasının genellikle bireyin yeterli sıvı alamamasından kaynaklı beyindeki kontrol merkezinin vücut ısısının yönetimini kaybetmesiyle ortaya...18 Temmuz 2024 Perşembe 14:58İÇ HASTALIKLARI
İsrail’de Batı Nil Virüsü Salgınında Ölü Sayısı 36’ya Yükseldiİsrail Sağlık Bakanlığı, Batı Nil virüsü salgınında hayatını kaybedenlerin sayısının 36'ya yükseldiğini duyurdu.18 Temmuz 2024 Perşembe 14:58DÜNYADA SAĞLIK
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel