HAMİLELERDE BEL AĞRISI VE BEL FITIĞI

Gebelerde, ne sıklıkla bel ağrısı ve bel fıtığı görülür?
Gebelerin yaklaşık olarak yarısında bel ağrısı görülmektedir. Ortalama olarak her 5 gebeden 1’inde bu yakınmalar şiddetlidir. Ağrıların büyük çoğunluğu ilk 3 aydan sonra görülmektedir. Gebeler de bel fıtığı riski bir miktar artmaktadır. Daha önemlisi bel fıtığı olduğu halde yaşamlarını rahatlıkla sürdürebilen kişilerin; gebeliğe bağlı olarak bu sıkıntılarının artış göstermesidir. Bu açıdan bel fıtığı olan anne adaylarının takibi önemlidir.

Gebelikte bel ağrısı ve bel fıtığı nedenleri nelerdir?
Gebelikte bel ağrısının oluşması birçok nedene bağlanabilir. Gebelikle birlikte, postür değişikliği, bel kavsinin artışı (lomber lordoz artışı), kilo alımı ve hormonlar bel ağrısını oluşturmaktadır.

Gebelikte, aşırı kilo alımı, bel ağrısı ve bel fıtığı oluşumunu tetiklemektedir. Gebelik süresince aşırı kilo alınımını engellemek gerekmektedir. Diyetisyen ve kadın doğum uzmanının önerileri doğrultusunda, protein ağırlıklı sebze ve meyve destekli diyet uygulanmalı; aşırı kilo alımına neden olabilecek tatlı ve karbonhidrat içeren yiyeceklere dikkat edilmelidir.

Gebelikteki kilo alımı ile birlikte ağırlık merkezi değişecektir, böylelikle omurga üzerindeki dağılımı ve dengesi değişecektir. Aşırı yük binmesi ile diskin ve eklemlerin üzerindeki dengeli dağılım bozulacaktır. Böylece fıtıklaşma oluşumu gerçekleşebilecektir. Bel ağrısı ve kalçadan bacağa doğru yayılan ağrı olarak tariflediğimiz siyatik bacak ağrısı ortaya çıkacaktır.

Gebelerde, artan hormonların (Östrogen, Progesteron, Relaksin) etkisi ile kaslarda ve eklemlerde gevşeme oluşturmaktadır. Eklemlerdeki gevşeme sırt, bel ve kalça ağrısı; kaslardaki gevşeme ayak da şişlik dolayısıyla bacak ağrısı, uyuşma ve hareket kabiliyetinin zorluğu olarak karşımıza çıkabilir.

Tedavi nasıldır ve ne zaman cerrahi gerekir?
Gebelerde ki bel fıtığına cerrahi çok nadiren uygulanmaktadır. Genellikle istirahat, ilaçla tedavi ve fizik tedavi önerilmektedir. Korse oluşturacağı basınç etkisinden dolayı önerilmez. Ağrı ve kas gevşetici ilaçların bebeğe ve anneye zararlı olmaması önemlidir. Kısa süreli ve en hızlı olarak vücuttan atılan ilaçlar seçilmelidir. Kadın doğum uzmanının önerileri dikkate alınmalıdır.

Basit egzersizler yapılabilir ancak yoğun sıcak uygulama, traksiyonlar ya da tens (Elektriksel Sinir Stimülasyonu) önerilmez. Lokal soğuk uygulamalar yapılabilir. Yüzme en iyi spor ve en etkin egzersiz sayılabilir. Yüzme ile bütün kas grupları dengeli bir şekilde çalışmış olurlar. Egzersizler, rutin ve düzenli olarak her gün uygulanmalıdır. Su masajı ve istirahat; etkili olabilecek ve kolay uygulanabilecek tedavi yöntemlerindendir. Uzun süreli oturmalar ve bel desteksiz oturuşlarda, omurga sistemindeki yükü artırıcı etkisinden dolayı önerilmemektedir.

Belirtiler şiddetli ise tanı koymada MR faydalıdır. Radyasyon etkisinden dolayı ilaçlı tomografi ve röntgen çekimi uygun değildir.

Gebelik sırasında mümkün olduğunca cerrahi tedavi önerilmez. Ancak dayanılmaz ağrılar mevcut ise, kuvvet kaybı ya da diğer nörolojik belirtiler ortaya çıkmış ise cerrahi tedaviye izin verilir. Epidural ya da genel anestezi altında mikrodistektomi yöntemi ile cerrahi işlem uygulanabilir.

Bel fıtığı olan gebede doğum nasıl gerçekleştirilir?
Hafif derecede bel fıtığı olan gebeler normal doğum yapabilir. İleri derece bel fıtığı olan gebelerde ise doğumun sezaryen ile gerçekleştirilmesi önerilmektedir.