GENETİK VE ÖLÜMCÜL HASTALIĞA OTOFAJİ TEMELLİ TEDAVİ

Sabancı Üniversitesi Gözüaçık Laboratuvarındaki araştırmacılar, kalıtsal ve ölümcül bir hastalığın neden ve nasıl oluştuğunu keşfederek, hastalık için bu yılın Nobel Tıp Ödülü konusu da olan Otofaji temelli tedavi yöntemi önerdi.

Sabancı Üniversitesi açıklamasına göre, Doç. Dr. Devrim Gözüaçık'ın yönetiminde, Moleküler Biyoloji, Genetik ve Biyomühendislik Programı doktora öğrencisi Öznur Bayraktar, beyin, kas ve kemik tutulumuyla giden, sakatlık ve bunamaya sebep olan, kalıtsal ve ölümcül bir hastalığın (IBMPFD, İnkluzyon cisimi miyopatisi, kemik Paget's hastalığı ve bunama sendromu) oluşum mekanizmasını keşfetti.

Araştırma ekibi, hastalığın bazı türlerinin tedavisinde kullanılabilecek bir yöntem olarak 2016 yılı Nobel Tıp Ödülü konusu da olan Otofaji temelinde bir tedavi yöntemi geliştirdi.

Buluşun, IBMPFD hastalığının yanı sıra ALS, Parkinson, Hungtinton, Lewy Cisimi Hastalığı ve Machado-Joseph Hastalığı gibi hastalıkların daha iyi anlaşılmasına, kişiselleştirilmiş tanı ile daha etkili bir tedavi edilmesine yol açması bekleniyor. Şu an klinik öncesi aşamadaki çalışmanın hastalara uygulanması için ayrıntılı klinik araştırmalar yapılması gerekiyor.

Devrim Gözüaçık yönetimdeki araştırmacı ekip, Öznur Bayraktar, Özlem Oral, Nur Kocatürk, Yunus Akkoç, Karin Eberhart, Ali Koşar'dan oluşuyor. Ekibin çalışmayı detaylı olarak ortaya koydukları makaleleri, uluslararası bilim dergisi PLOS ONE Ekim 2016 sayısında yayımlandı.

Otofaji

Tıp, genetik ve moleküler hücre biyolojisinde yeni ve yükselen bir alan olan Otofaji, son 10 yıl içinde genişleyerek en önemli temel ve klinik araştırma sahalarını kapsıyor. Otofaji, vücudun geri dönüştürme mekanizması gibi işleyerek hücrelerdeki bozulan ve hastalıklı proteinlerin ve mitokondri gibi yapıların temizlenmesini sağlıyor. Bu mekanizma sayesinde vücut kanser, Alzheimer, Parkinson ve diyabet gibi hastalıkları önleyebiliyor, mikroplarla savaşıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.

Otofajinin sağlık insan sağlığı açısından taşıdığı önemin anlaşılması ve Otofaji ile ilgili ilaç araştırmalarının hızlanması dolayısıyla 2016 yılı Nobel Tıp Ödülü, konu hakkındaki ilk araştırmaları başlatan Japon Profesör Yoshinori Ohsumi'ye İsveç'te 10 Aralık tarihindeki yapılacak törenle verilecek. Türkiye'de Otofaji araştırmalarına adanmış "ilk ve tek" laboratuvar olan Gözüaçık'ın laboratuvarı, uluslararası arenada Türkiye'yi temsil ediyor.

Andaç Hongur
AA