GEBELİKTE MERAK EDİLENLER

Özel BSK Eskişehir Anadolu Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Emine Elmas Etiz, hamile annelerin merak ettikleri soruları yanıtladı.

28 Mayıs 2011 Cumartesi 07:23

Adetim üç hafta gecikmesine rağmen, doktorum 8 haftalık gebe olduğumu söylüyor. Bu nasıl olur? Doktorunuz son adet tarihini referans alarak gebeliğinizin haftasını hesaplar ve yaklaşık doğum tarihini belirler. Döllenme ve gebelik son adet tarihinizden 2 hafta sonrasına denk gelen günlerdeki yumurtlama döneminde gerçekleşir. Buna rağmen kolaylık ve doğru olması açısından gebelik haftası hesaplanmasında son adet tarihi kullanılır.

Bebeğin cinsiyeti ne zaman belli olacak? Bebeğin cinsiyeti ultrason ile 16. gebelik haftasından itibaren saptanabilir. İyi çözünürlüğü olan USG’lerle 12. Haftadan sonra da tahmin edilebilir.

İlk gebeliğim düşükle sonuçlandı. Tekrar düşük olmaması için ne yapmalıyım? Gebeliklerin %10 - 15'inde kanama olur ve bunların yarısına yakını düşükle sonlanır. Gebeliğin ilk döneminde görülen düşükler genellikle genetik bozukluklara bağlı olur ve bunların önlenmesi mümkün değildir. Ayrıca bazı enfeksiyonlar, progesteron adı verilen hormonun eksikliği, annenin hastalıkları (diyabet, guatr gibi) düşüklere neden olabilir.

Doktor kontrolleri ne zaman başlamalı ve ne sıklıkla olmalı? En ideali gebe kaldığınızı öğrenir öğrenmez doktor kontrolüne başlamanızdır. Bu ilk kontrol esnasında herhangi bir risk belirlenmediğinde gebelerimizi 32. gebelik haftasına kadar dörder haftalık aralıklarla, 32.haftadan 36. haftaya kadar ikişer haftalık aralıklarla ve bu haftadan sonra doğuma kadar her hafta kontrole çağırmaktayız. Ancak bir kontrolden diğer kontrole kadar geçen süre içerisinde herhangi bir şikayet olması durumunda mutlaka doktorunuzla bağlantı kurmanız önemlidir.

Amniyosentez nedir? Amniyosentez bebeğin içinde yüzdüğü sıvıdan örnek alınarak incelenmesi için yapılan bir işlemdir. 35 yaş üstü ve riskli gebeliklerde, ikili ve üçlü tarama testlerinde yüksek risk çıktığı durumlarda bu işlem uygulanır ve sıvıdan yapılan incelemelerle bebekteki genetik bozukluklar tespit edilir.

Bebeğimin hareket ettiğini ne zaman hissedebilirim? Bebeğinizin hareketlerini 20. hafta civarında hissedebilirsiniz. Gebeliğin 24. haftasına dek bebeğin hareketlerini hissedemediyseniz mutlaka hekiminize başvurun.

Bebeğimin kalp atışlarını duymaya ne zaman başlayacağım? Bebeğin kalp atışları 6. Gebelik haftasından sonra duyulmaya başlanır. Bebeğinizin kalp atışlarını hekiminiz Dopler ultrasonografi ile size dinletebilir.

İlk aylarda kaç kilo almalıyım? Tüm hamilelik boyunca 10-12 kg alınması sağlıklıdır. Bunun ilk trimestere düşen kısmı yaklaşık 2 kg'dır. Hamileliğin ilk üç ayında fazla kilo alan kadınlar genellikle gebeliğin sonuna dek istenenin üzerinde kilo alırlar.

Hamileyken günlük rutin egzersizlerimi değiştirmeli miyim? Ağır ve tehlikeli egzersizler yapmadığınız sürece günlük egzersiz programınıza devam edebilirsiniz. Yorgunluk hissettiğinizde egzersiz yapmaya ara vermelisiniz. Karnınıza zarar verebilecek ve dengenin gerekli olduğu egzersizlerden kaçınmalısınız.

Hamilelikte egzersizin faydaları nelerdir? Sağlıklı bir bebek, sağlıklı bir anne için egzersizin önemi büyüktür. Hamilelik döneminde de bedensel egzersiz yapmanın yararları çoktur, bunlar:

Bacak kramplarının çoğalmasını engeller.
Sırt ve diğer hamilelik ağrılarını azaltır.
Vücut ağırlığınızın gereğinden fazla artmasını engeller.
Hamileliğin ve doğumun rahat geçmesini sağlar.
Doğumdan sonra normale dönüşü hızlandırır.

Sigara içmek gebeliğimi nasıl etkiler? Sigara bebeğin oksijenlenmesini azaltarak büyüme geriliğine ve erken doğuma neden olur. Bu yüzden gebe kalmayı planladığınız andan itibaren ya da en geç gebe kaldığınızı öğrendiğiniz andan itibaren sigarayı bırakın.

Hamileyken kahve içmeyi bırakmalı mıyım? Fazla miktarda kahve içmenin düşüklere, erken doğuma ve düşük ağırlıklı bebeklere neden olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Gebelik döneminde günde bir-iki fincandan fazla kahve içilmemesi önerilir.

Gebelikte saçların boyatılması zararlımıdır? Gebelikte saç boyatılması önerilmemektedir. Zira boya esnasında ve özellikle de "dip boya" olarak tabir edilen işlem esnasında kullanılan kimyasal maddeler saçlı deriden kana ve buradan da bebeğe ulaşabilmektedir. Saç boyatılmasının bebek üzerindeki etkileri konusunda şu anda fazla bir çalışma olmadığından bu önlemleri almak şu an için en mantıklı yol gibi gözükmektedir. Perma ise gebeliğin hiçbir döneminde uygulanmamalıdır.

Dişlerime dolgu yaptırmam gerek. Hamilelik sırasında yaptırabilir miyim? Tıbbi açıdan gerekli ise dolgu yapılmasında bir sakınca yoktur, bu sırada kullanılan lokal anestezik maddeler bebeğe zarar vermez. Ancak, bazı durumlarda kullanılan ve rahimde kasılmalara neden olan kuvvetli maddelerden kaçınılması için, diş hekimine, hamilelik durumu mutlaka bildirilmelidir. Fakat kozmetik amaçlı işlemlerin gebelik sonrasında yapılması önerilir.

Aldığım vitaminler kusmama neden oluyor, bu normal mi? Vitaminleri tok karnına veya yatmadan önce alırsanız mide bulantısını önleyebilirsiniz.

Midem sürekli bulanıyor, bu bulantılar ne zamana kadar devam edecek? Gebeliğin 8. haftasında başlayan bulantılar 12-14. haftaya kadar sürebilir. Gebelikte yükselen beta HCG hormonuna bağlı oluşan bulantı çoğul gebeliklerde daha fazla olur. Sık sık ve az yemek ile biraz önlenebilen bulantılar sağlıklı bir gebeliğin göstergesidir.

Vajinaya baskı ve sık idrara çıkma hissi normal mi? Hamilelik döneminde rahim büyüyerek mesaneye bası yapar. Bu da idrar hissine ve sık idrara çıkmaya neden olur. Bu ilk 12 hafta devam ettikten sonra rahmin yükselmesi ile kaybolur fakat gebeliğin son döneminde tekrar görülür.

Sürekli kabız oluyorum ne yapmalıyım? Kanda düzeyleri yükselen gebelik hormonları ve diyetiniz buna neden olabilir. Bol sıvı alarak ve lifli besinlerden zengin beslenerek kabızlık önlenebilir. Ayrıca düzenli yapılan egzersizler, barsak çalışmasının düzenli olmasını sağlar.

Hamileyim ve şiddetli grip geçiriyorum. Ne yapmalıyım? Soğuk algınlıklarını yatak istirahati yaparak, bol sıcak sıvı alarak ve gerektiğinde doktorunuza danışarak alacağınız parasetamol türevi ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçları kullanarak daha hafif geçirebilirsiniz.

Hamileliğim sırasında çatlaklar oluşmaması için ne yapmalıyım? Cildinizin yapısına göre gerilmeye bağlı çatlaklar oluşabilir. Cildinizde çatlakların oluşmasını kesin olarak engelleyen herhangi bir ürün yoktur. Cildin nemli tutulmasını sağlayan kremler çatlak oluşumunu engellemede yararlı olabilir. Ayrıca kilo alımını dengede tutmak da çatlak oluşumunu azaltacaktır.

Gebe olduğumu bilmeden ilaç kullandım. Ne yapmalıyım? Bu çok sık rastlanan bir durumdur ve en sık kullanılan ilaçların çoğu bebek üzerinde olumsuz etki göstermez. İlaçların kutularını, reçetenizi, kullandığınız tarihleri not ettiğiniz defterinizi alarak doktora başvurun. Doktorunuz ilk önce gebelik haftasını belirleyecek ve kullanılan ilaçları gözden geçirerek size gebeliğin devamı ve riskler konusunda bilgi verecektir.

Gebelik esnasında ilaç kullanılabilir mi? Gebelik süresince gelişen bulantı-kusma, üst solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolları enfeksiyonu, mide şikayetleri gibi bazı tıbbi durumlarda bebek üzerine olumsuz etkisi olmadığı saptanmış birçok ilaç güvenle kullanılabilmektedir. Ancak gebelikte ilaç kullanımında ilk uyulması gereken kural tıbben zorunlu olmadıkça hiçbir ilacın kullanılmamasıdır. Özellikle ilk üç aylık dönem bebeğin organlarının geliştiği dönem olduğundan ve son dört haftalık dönem de bebeğin doğmasına yakın dönem olduğundan, ilaç kullanımında özen gösterilmesi gerekir.

Vajinal duş sakıncalı mıdır? Sakıncalıdır.

Vajinal akıntılarımın artması normal mi? Evet: Hormon salgıları ve genişleyen damarlar lökore adı verilen akıntıya neden olur. Bu, oldukça bol miktarda gelen, beyaz ve kokusuz bir akıntıdır. Tek yapılması gereken, özenli bir hijyenik temizliktir. Kaşıntı, yanma ya da kötü koku olursa, vakit kaybetmeden jinekoloğa başvurulmalıdır.

Gebelikte jinekolojik muayene zararlı mıdır? Hiçbir yakınma olmasa bile gebeliğin ilk aylarında yapılan genel bir jinekolojik muayenenin faydası vardır. Bu muayene esnasında pap smear alınması, varolan enfeksiyonların ortaya çıkarılması, genital bölgede doğumu riskli hale sokabilecek urların saptanması gebeliğin riskini azaltacaktır. Jinekolojik muayene düşük riskini artırmaz.

Gebelikte beslenmede nelere dikkat etmeliyim? Gebelik fizyolojik bir olaydır ve öncesinden hiçbir hastalığı olmayan, gebelikte bir problem yaşamayan anne adaylarına özel bir beslenme rejimi uygulamak doğru değildir. Özellikle dikkat edilmesi gereken, günlük besinler içinde sebze ve meyvelerin ve kalsiyum içerikli gıdaların (süt, peynir, ayran) ve protein içeren besinlere mutlaka yer verilmesi, günlük öğün sayısının üçten 5 ya da altıya çıkarılarak midenin aşırı dolmasının engellenmesi ve vücuda kalori yükünden başka hiçbir faydası olmayan aşırı karbonhidratlı yiyeceklerin (makarna, ekmek, baklava ve diğer unlu tatlılar) fazlaca yenmesinden kaçınılmasıdır.

Küçük göğüslü kadınların yeterince sütü olur mu? Evet: Göğüsün boyutlarının süt verme kapasitesiyle hiç ilgisi yoktur. Göğüslerin iriliği, bu bölgedeki yağlı dokuya, süt üretimi ise süt bezlerinin etkinliğine bağlıdır.

Biranın süt yaptığı doğru mu? Hayır: Biranın süt üretimini artırdığı bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değildir. Hatta, yapılan son araştırmalar, fazla bira içenlerde bebeğin daha az emmesine neden olabilecek şekilde sütün tadında bozulma olduğunu ortaya koymuştur.