DEVLET TÜP BEBEKTE 3. DENEMEYİ DE KARŞILAYACAK

OKAN GÜRAY BÜLBÜL

Mevcut düzenlemeye göre 35 yaşın altındaki kadınlara sadece üçüncü denemede çift embriyo transferi yapılabiliyor. Bu yola başvuran 10 kadından 3'ü ikiz doğuruyor. Bu denemenin parasının artık devlet tarafından ödenmesi, 'en az üç çocuk politikası'na da büyük katkı sağlayabilir.

TORBA yasada yer alan ve normal yollardan çocuk sahibi olamayan çiftleri çok sevindiren SGK'nın tüp bebekte üçüncü denemeyi de karşılamasına yönelik değişiklik, Türkiye'deki ikiz çocuk sayısını artıracak nitelikte. Çünkü yasal mevzuat tüp bebek merkezlerine 35 yaş altındaki anne adayları için en erken üçüncü denemede iki embriyo transfer etme hakkı tanıyor. Böyle olunca da, SGK'nın karşılayacağı son denemede iki embriyo transfer edilen anne adaylarının ikiz çocuk sahibi olma ihtimali yükselecek.

PARASINDAN DENEMİYORDU

İki kez tüp bebek yöntemini deneyip başarısız olan anne adayları bu durumun ekonomik ve psikolojik maliyetleri nedeniyle çoğu kez üçüncü deneme hakkını kullanmak istemiyorlardı. Ayrıca 35 yaşından sonra ikiz çocuk sahibi olma riski anne adaylarını tedirgin ettiği için çoğu kez 35 yaşından sonra tüp bebek denemelerinin sayısı azalıyordu.

POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMELİ

Torba yasadaki değişiklik üçüncü denemeyi de kapsar hale geldiği için gelecekte nüfus içerisinde ikiz çocuk oranının artacağını bugünden söylemek mümkün. Çoğul gebeliklere ve ikiz çocuk sahibi çiftlere ilişkin sosyal ve ekonomik politikalar üretmek de bu anlamda gelecek dönemin en önemli gereklerinden birisi olacaktır.

MEVCUT MEVZUAT NE DİYOR?

Bu konuda uygulanan yasal mevzuat 2010 yılında değiştirildi. Değişiklik öncesi tüp bebek sahibi olmak isteyen anne adaylarına birden fazla embriyo transfer edilebilmesi mümkündü. Dolayısıyla embriyolardan birisinin başarısız olma ihtimaline karşı önlem alınmış oluyordu. Fakat tüp bebekte başarı oranlarının yükselmesi ile birlikte, genellikle transfer edilen bütün embriyoların başarılı olması ile ikiz veya üçüz doğumlar yani çoğul gebelikler artmaya başlamıştı. Bunun sonucunda da, hem anne adaylarının sağlığını riske atan çoğul gebelikler için, hem de

Türkiye'de nüfus yapısının suni olarak değiştirilmemesi adına bu konuda değişikliğe gidildi.

YÖNETMELİK DEĞİŞTİRİLMİŞTİ

Yönetmelik değişikliği ile birlikte, 35 yaşın altında olan ve tüp bebek yöntemi ile anne olmak isteyen adaylara yalnızca tek bir embriyo transferi gerçekleştirilmesi mümkün hale geldi. 35 yaş altındaki anne adayları ancak ilk iki denemede başarısız olunmuşsa üçüncü denemede iki embriyo ile anne olmayı deneyebiliyorlar. 35 yaş üstü olan ve tüp bebekle çocuk sahibi olmak isteyen adaylara ise en fazla iki embriyo transferine imkan tanınıyor.

EMBRİYO ARTTIKÇA ŞANS YÜKSELİYOR

Tüp bebek uygulamasında transfer edilen embriyo sayısı arttıkça, çoğul gebelik şansı artıyor. Üç embriyo transfer edilmesi halinde üçüz gebelik şansı yüzde 20. Üç embriyo transferinde ikiz çocuk dünyaya gelme şansı ise yüzde 50. Yani üç embriyo transfer edilmesi halinde iki doğumdan bir tanesi ikiz olarak gerçekleşiyor. 35 yaş altındaki kadınlar içnin iki embriyo transferinde ise yüzde 30 oranında ikiz doğum gerçekleşiyor.

80 doğumdan 1'i ikiz çocuk

Genel olarak normal doğumlarda ikiz çocuk sahibi olma ihtimali 80 hamilelikte 1 iken, üçüz çocuk sahibi olma ihtimali 87 hamilelikte 1. Dördüz çocuk sahibi olma ihtimali yine 87'de 1 iken, beşiz çocuk sahibi olan çiftlerin kendilerini şanslı saymaları gerekiyor. Çünkü her 8 milyon doğumdan yalnızca 1 tanesinin beşiz olma ihtimali bulunuyor.

Kız olma şansı daha fazla

ÇOĞUL gebeliklerde erken doğum riski de fazla. Tek bebek doğumunda ortalama hamilelik süresi 282 gün iken, ikiz hamilelikte 261, üçüz hamilelikte 246, dördüz hamilelikte 236 gün. Yani çoğul gebeliklerde erken doğum riski fazla ve dolayısıyla hem çocuklar, hem anne için riskli bir durum söz konusu. Çoğul gebeliklerde çocuk sayısı arttıkça kız çocuk ihtimali yükseliyor. Tek çocuk doğumlarında 100 erkek çocuğa karşılık 94 kız çocuğu dünyaya gelirken, dördüz doğumlarda 100 erkek çocuğa karşılık 156 kız çocuk dünyaya geliyor.

Dünyada 20 kat arttı

TÜP bebek uygulaması, dünyada kullanılmaya başlandığından bu yana ikiz çocuk dünyaya gelme olasılığı 20 kat, üçüz - dördüz çocuk dünyaya gelme olasılığı ise 400 kat artmış durumda. Normal yollarla gebelikte ikiz ihtimali yüzde 1 civarındayken tüp bebek yönteminde bu ihtimal yüzde 13 seviyesinde. Dolayısıyla SGK'nın tüp bebekte üçüncü denemeyi karşılamaya başlaması tüp bebeğe yönlenmenin artmasına ve ikiz çocuk sayısının da artmasına neden olacaktır.

2010'dan beri düşüş var

SGK'NIN analık sigortası istatistiklerine göre 2008 yılında gerçekleşen 70 bin 717 canlı doğum sonrası 71 bin 849 çocuk dünyaya gelmiş durumda. Yani doğumların yüzde 1,6'sı çoğul gebelik sonrası gerçekleşmiş. Bu oran 2009 yılında yüzde 1,7'ye, 2010 yılında ise yüzde 1,8'e çıkmış. 2010 yılındaki değişiklik sonrasında ise oranın yüzde 1,3'e düştüğünü görüyoruz. Yani yönetmelik değişikliği çoğul gebelik oranını düşürmüş. 2012 yılında ise oran yüzde 1,3 olarak gerçekleşmiş.

Dünyada örnek ülke İsveç

İNGİLTERE'DE 2012 yılı itibariyle çoğul gebelik oranı yüzde 1,5 iken Amerika'da çoğul gebelik oranı yüzde 3,3. Çünkü Amerika'da tüp bebek yönteminde embriyo sınırı uygulanmıyor. Bu konuda örnek alınması gereken ülke pek çok konuda olduğu gibi İsveç. İsveç 2000 yılında embriyo sınırı uygulamasına geçti ve ülkede çok yaygın kullanılan ve devlet tarafından desteklenen tüp bebek uygulamasında ideal noktaya ulaştı. Hem anne ve bebek sağlığında hem de çiftlerin çocuk sahibi olmasında başarı sağlandı.