DANIŞTAY KARAR METNİ

 

Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen: Türkiye Sağlık İşletmeleri Derneği

Vekili                                           :Av. Bülent Özer

Toros Sok. No:7/5 - Sıhhiye/ANKARA

Davalı                                             : Sağlık Bakanlığı - ANKARA

Davanın Özeti                               : 11.3.2009 tarih ve 27166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan,  Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 10. maddesiyle değişik 38.maddesinin ve 12.maddesiyle değişik geçici 2. maddesinin 1/a fıkrasının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.

Danıştay Tetkik Hakimi           :Yahya Şahin

Düşüncesi                             :Dava konusu düzenlemelerin Danıştay 10. Dairesinin E:2008/2416 sayılı dosyasında 3.7.2008 tarihinde, E:2008/2745 sayılı dosyasında da 24.7.2008 tarihinde verilen yürütmenin durdurulması karan kapsamındaki madde ve konulara ilişkin olduğu görüldüğünden, uyuşmazlığın öncelikle yargı kararlarının gereğinin yerine getirilip getirilmediği yönünden incelenmesi gerekmektedir.

Dairemizin anılan Yürütmenin durdurulması kararları üzerine, 2577 sayılı Yasanın 28.maddesi uyarınca, kararların tebliğinden itibaren en geç 30 gün içerisinde Yönetmelik ve ekinde düzenleme yapılması yoluna gidilmesi gerekirken, 11.3.2009 tarihinde çıkartılan Yönetmelikle, yargı kararının gereğinin yapılmasının ileri bir tarihe bırakılmasıyla uygulanmadığı, güncel bir boşluk yaratılarak, bu boşluğun geçmişte çıkartılan genelgelerin uygulanmasıyla doldurulduğu, dolayısıyla Yönetmelikle düzenlemesi gereken söz konusu faaliyetlerde eski genelgelerin yürütülmesine yol açıldığı görülmektedir.

Belirtilen nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinde yürütmenin durdurulması için aranılan koşulların gerçekleştiği anlaşıldığından; yürütmenin durdurulması isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı         : Hüseyin Ünal Kara

Düşüncesi                 : Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmediği anlaşıldığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

 

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince, davalı idarenin Dairemizin 9.6.2009 tarihli ara kararına cevabının ve savunmasının geldiği görülerek yürütmenin durdurulması istemi yeniden incelendi, gereği görüşüldü:

Dava, 11.3.2009 tarih ve 27166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 10. maddesiyle değişik 38.maddesinin ve 12.maddesiyle değişik geçici 2. maddesinin 1/a fıkrasının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılmıştır.  

Anayasanın 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin hukuk devleti olduğu vurgulanmakta ve 138. maddesinin son fıkrasında  "yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır, bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiç bir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez" yolunda kesin ve buyurucu bir kurala yer verilmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinin 4001 sayılı Yasayla değişik 1. fıkrasında da "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiç bir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez" şeklindeki hükümle Anayasanın 2. maddesinde yer alan "hukuk devleti" ilkesine uygun bir düzenleme getirilmiştir.

Anayasanın 2. maddesinde yer alan "Hukuk Devleti" ilkesinin doğal sonucu olarak idarenin mahkeme kararlarını "aynen" ve "gecikmeksizin" uygulamaktan başka bir seçeneği bulunmamaktadır. Bu kural, idareye kararın tebliğ tarihinden başlayıp otuz günün dolmasına kadar geçen sürede yargı kararını uygulamama yetkisi tanıyan bir hüküm değildir. Aksine maddede, kararların derhal uygulanması ilkesi benimsenmiş olup, her durumda bu sürenin otuz günü aşamayacağı, kararların uygulanması için idarelerin gereksinim duydukları sürenin nihayet otuz günle sınırlı olduğu hükme bağlanmıştır. Diğer taraftan, Anayasanın 11. maddesinde; Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu belirtilerek Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü vurgulanmış; bu bağlamda olmak üzere 129. maddenin 1. fıkrasında da, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin Anayasa ve kanunlara sadık kalarak faaliyette bulunmakla yükümlü oldukları hükme bağlanarak Anayasa hükümlerinin bağlayıcılığı ve üstünlüğü kamu görevlileri yönünden de teyit edilmiştir.

11.3.2009 tarih ve 27166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan. Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluştan Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 10. maddesiyle değişik "muhtelif hükümler" başlıklı 38.maddesinde, "(1)Aşağıdaki konular bu Yönetmeliğin ekinde düzenlenir a) Sağlık kuruluşlarının zorunlu tıbbi hizmet birimleri; bu birimlerin ve diğer mekânların fizik özellikleri; ısıtma, havalandırma ve aydınlatma özellikleri ve gerekli diğer hususlar, b) Sağlık kuruluşunda gerçekleştirilebilecek cerrahi müdahaleler, c) Temel laboratuvar ve radyolojik tetkikler, ç) Bulundurulması zorunlu asgari tıbbi cihaz, araç gereçler ve ilaçlar. (2) Bakanlıkça yapılacak planlamalarda ilan edilecek tıp merkezi yatırımları için birinci fıkranın (a) bendine göre belirlenecek kriterlere uyulması zorunludur. (3) Ayrıca, bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak Bakanlıkça alt düzenleyici işlemler yayımlanabilir. Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır." kurallarına yer verilmiştir. Anılan Yönetmeliğin 12. maddesiyle değişik geçici 2. maddesinin 1/a fıkrasında da, "(1) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılan sağlık kuruluşları; a) 38 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen kriterlerin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç dört yıl içinde, tabip sayısı hariç olmak üzere bu Yönetmeliğe göre bina şartları ve fizik mekânlarını oluşturarak ruhsat almak zorundadır. Tabip sayısında yapılacak artışlarda 9 uncu maddeye göre yapılan planlamaya uyulması zorunludur. Dört yılın sonunda ruhsat almayan sağlık kuruluşlarının, uygunluk belgeleri iptal edilir." şeklinde düzenleme getirilmiş, anılan Yönetmeliğin 40.maddesinde ise, bu Yönetmeliğin; 38 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasının 31/12/2009 tarihinde, diğer hükümlerinin yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği öngörülmüştür.

Dosyanın incelenmesinden, dava konusu Yönetmelik hükümlerinin daha önce Danıştay 10. Dairesinin E.2008/2416 sayılı dosyasında 3.7.2008 tarihinde ve E:2008/2745 sayılı dosyasında da 24.7.2008 tarihinde yürütmenin durdurulması karan verilen madde ve konulara ilişkin olduğu anlaşıldığından, Dairemizin 9.6.2009 tarih ve E:2009/5713 sayılı ara kararı ile; davalı idareden, 1- Anılan kararlar üzerine ne yapıldığının ve yargı kararının nasıl uygulandığının, 2- 11.3.2009 tarih ve 27166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 10. maddesiyle değişik 38.maddesinde; bu Yönetmeliğin ekinde düzenleneceği belirtilen hususları içeren eklerin ne zaman çıkartılıp yayımlanacağının sorulduğu, davalı idarenin cevap ve savunmasında, 11.3.2009 tarih ve 27166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle yargı karan doğrultusunda düzenlemeler yapıldığının, 10. maddeyle yapılan 38.madde değişikliğinde, Daire kararında Yönetmelikle düzenlenmesi gerektiği ve Tebliğle düzenlenmesinin hukuka aykırı olduğu belirtilen konuların, "bu Yönetmeliğin ekinde" düzenleneceğinin belirtildiği, aynı Yönetmeliğin 40. maddesinde de, "Yönetmeliğin 38.maddesinin birinci ve ikinci fıkrasının 31/12/2009 tarihinde yürürlüğe" gireceğinin belirtildiği, böylece yargı kararından hareketle Sağlık Bakanlığınca ifası zorunlu düzenlemelerin yapıldığı, Yönetmelik eki çalışmaların halen devam ettiği, öte yandan, "halihazırda faaliyet gösteren sağlık kuruluşlarının ise, 9.3.2000 tarihli 23988 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik hükümleri uyarınca açılışları gerçekleştiğinden, 38. madde hükümlerinde yer alan; (a)Sağlık kuruluşlarının zorunlu tıbbi hizmet birimleri; bu birimlerin ve diğer mekanların fizik özellikleri; ısıtma havalandırma ve aydınlatma özellikleri ve diğer hususlar bakımından, 2006/104 sayılı "Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Genelge"nin eki, (b)Sağlık kuruluşlarında gerçekleştirilebilecek cerrahi müdahaleler bakımından, 6.7.2009 tarih ve 26946 sayılı "Cerrahi Müdahale Birimlerinde Uygulanacak Cerrahi Müdahale Listesi Hakkında Genelge"nin, (c)Temel Laboratuvar ve radyolojik tetkikler bakımından, 9.3.2000 tarihli 23988 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin 30 ve 31. maddelerinin, (ç)Bulundurulması zorunlu asgari tıbbi cihaz, araç, gereçler ve ilaçlar bakımından ise, 2006/104 sayılı "Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Genelge"nin eki hükümlerin tatbik edilmekte olduğu, dolayısıyla Yönetmeliğin 38.maddesinin uygulanması yönünden herhangi bir belirsizlik bulunmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, Dairemizin anılan Yürütmenin durdurulması kararları üzerine, 2577 sayılı Yasanın 28.maddesi uyarınca, kararların tebliğinden itibaren en geç 30 gün içerisinde Yönetmelik veya ekinde düzenleme yapılması yoluna gidilmesi gerekirken, gerekli düzenlemelerin yapılmadığı; 11.3.2009 tarihinde çıkartılan Yönetmelikle, yargı kararının gereğinin yapılmasının ileri bir tarihe bırakılmak suretiyle hemen uygulanmasından kaçınıldığı, güncel bir boşluk yaratılarak, bu boşluğun geçmişte çıkartılan genelgelerin uygulanmasıyla doldurulduğu, dolayısıyla Yönetmelikle düzenlenmesi gereken söz konusu faaliyetlerde eski genelgelerin yürütülmesine yol açıldığı görülmektedir.

Anılan Yönetmeliğin 12.maddesiyle değişik geçici 2. maddesinin 1/a fıkrasında da, yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılmış olan sağlık kuruluşlarının faaliyetlerine devamı, belli bir süre içinde yönetmelikle getirilen yeni düzenlemelere uyum sağlamak şartına bağlanmış olup, kazanılmış hakların korunması amaçlamasına rağmen, yönetmeliğin hukuka aykırı bulunan 38.maddesine, henüz çıkarılmamış ve içeriği belli olmayan Yönetmelik ekine, yine henüz Bakanlıkça yapılmamış olan plânlamaya yollamada bulunulmaktadır.

Kaldı ki, yine geçici 2. maddesinin 1/a fıkrasında atıf yapılan 38.maddenin yürürlük tarihini gösteren Yönetmeliğin 40. maddesinin 1/a fıkrasının yürütülmesi de, Dairemizin 21.10.2009 tarih ve E:2009/7129 sayılı kararıyla durdurulmuş bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinde yürütmenin durdurulması için aranılan koşulların gerçekleştiği anlaşıldığından; 11.3.2009 tarih ve 27166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 10. maddesiyle değişik 38.maddesinin ve 12.maddesiyle değişik geçici 2. maddesinin 1/a fıkrasının yürütülmesinin durdurulmasına, 21.10.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Başkan          Üye                       Üye                     Üye             Üye

Mehmet        Nüket                    İbrahim                Tülin            Kemal

ÜNLÜÇAY    YOKLAMACIOĞLU   BERBEROĞLU        ÖZDEMİR      BİLECEN