BURUN KANAMASI NE ZAMAN TEHLİKELİDİR?

Burun kanamaları, ister çocukta ister erişkinde olsun, oldukça rahatsızlık verici bir durumdur. Toplumun yaklaşık %10’u en az 1 kez burun kanması geçirmiştir. Bu kişilerin çoğu bir sağlık kuruluşuna başvurmaz ve sadece %10 – 15’inin bir KBB uzmanın yardımına ihtiyacı vardır. Çoğu burun kanamaları hafif kanamalar olmasına rağmen, hayatı tehdit eder ölçüde şiddetli kanamalar da olabilir. Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Hakan Yenice burun kanamaları ile ilgili en önemli soruları yanıtladı.

Burun kanamalarını tıbbi olarak ön ve arka burun kanamaları olarak iki başlık altında incelenebilir. Çocuk ve genç erişkinlerde daha çok ön burun kanamaları yaşlı kişilerde damar sertliği ya da hipertansiyonu olan kişilerde daha çok arka burun kanamaları görülür.

Ön burun kanamaları: Daha çok çocuk ve genç erişkinlerde görülür. Çoğu burun kanaması, burun orta bölümünde bulunan kılcal bir damarın çatlaması nedeniyle tek taraflı olur. Bu bölgedeki damarlar oldukça ince ve yüzeyde olduklarından burun sümkürülmesi, çocuklarda burun ile oynama nasal travma ve hatta ufak dokunuşuyla dahi kanayabilirler.

Arka burun kanamaları: Sıklıkla orta ve ileri yaşlarda ve özellikle hipertansiyon hastalığı olanlarda görülür. Burnumuzun içinde arka üst bölgelerden kanama olur ve şiddeti burun ön kanamalarına göre fazladır ve sıklıkla geniz ve burundan aynı anda kan gelir.

Kanamayı nasıl ayırt edebiliriz?
Ön burun kanamaları sıklıkla kuru iklimlerde veya kış aylarında kuru ve sıcak oda havası nedeniyle burun içini kaplayan koruyucu tabakanın kuruması sonucunda oluşan kabuklanmalar ile olur. Bunu önlemek için az miktarda yumuşatıcı bir krem veya damlalar burnun içine kullanılabilir. Genellikle burun ön kısmına ( burun kanatlarına burun delikleri ile burun kemiğin arasındaki yumuşak bölge) uygulanan parmak basısı ile durdurulabilirler.

Kanamanın arkadan olup olmadığı önemlidir. Arka burun kanamaları genellikle yaşlı insanlarda, yüksek tansiyon hastalarında veya burun ve yüz yaralanmalarında olur. Ağız ve boğaza doğru kanama devam eder. Bu bölgenin kanamaları daha şiddetli olur ve ciddi olarak ele alınmalıdır. Bu nedenle, mutlaka hastaneye başvurulmalı ve bir KBB uzmanı hatta İç Hastalıkları uzmanı ile hasta değerlendirilmelidir.

Burun kanamasının başlıca nedenleri:

•Kaşıntıya yol açan alerji, enfeksiyon veya kuruluk durumlarında burun karıştırılması.
•Kuvvetli burun sümkürme yaşlı veya genç hastalarda burun damarlarının çatlamasına yol açabilir.
•Kanama pıhtılaşma bozukluğu olan kişiler veya Aspirin ve benzeri ilaç kullanımı.
•Karaciğer hastalıkları, yüksek tansiyon
•Burun eğrilikleri
•Burun kırılmaları, baş ve yüz yaralanmaları ciddi durumlardır.
•Tümörler (oldukça nadir)
Ön burun kanamasını durdurmak için ne yapmalı?
Burun kanaması ile karşılaşıldığında uygulanabilecek bazı yöntemler vardır:

•Kanaması olan kişiyi sakinleştirmeye çalıştırılmalıdır. Heyecanlı ve panik halinde olanların tansiyonu yükselir ve kanamanın şiddeti artabilir.
•Baş hafifçe öne doğru eğilmeli yutularak mideye gitmesi engellenmelidir. Kanama miktarı anlaşılamadığı gibi bulantı ve kusmaya da yol açabilir.
•Burnun yumuşak olan kısmını tamamen kavrayacak şeklide başparmak ve işaret parmaklarla 5 dakika kadar sıkıştırılmalıdır.
•Dik oturulmalı veya yatmak gerekiyorsa mutlaka baş yüksekte kalacak şekilde yatılmalıdır.

Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
•Tekrarlayan burun kanamalarında doktora başvurmak gerekir.
•Burun dışında başka yerlerden kanama olması durumunda (örneğin idrar ve dışkılama ile)
•Vücutta hafif darbelerle bile morarma ve çürüklerin varlığında
•Aspirin benzeri kan sulandırıcı ilaçların kullanıldığı durumlarda
•Pıhtılaşma bozukluğu yaratabilecek karaciğer, böbrek veya hemofili gibi hastalıkların bulunduğu durumlarda,
•Yakın zamanda kemoterapi alınmış olması durumunda mutlaka hekim ile temasa geçilmelidir.
•10 dakika boyunca burun sıkıştırıldığı halde kanama halen devam ediyorsa
•Kanamanın kısa süre sonra tekrarlıyorsa
•Fenalaşma, sersemlik veya bayılma hissi varsa
•Çarpıntı veya nefes almada zorluk varsa
•Kan tükürülmesi veya kusma ile ağızdan kan geliyorsa
•38,5 derece ateş ve döküntü / kızarıklık gibi ek belirtiler varsa vakit kaybedilmeden bir hastaneye gidilmesi gerekir.

Tedavi seçenekleri nedir?
Kanamanın durmadığı ön burun kanamalarında sınırlı bir tampon yapılarak veya küçük bir müdahale ile damar pıhtılaştırılarak kanama durdurulabilir.

Kanama durmuşsa veya tampon alındıktan sonra çoğu kez yumuşatıcı ve yara iyileştirici krem veya merhemleri önerilir.

Eğer burun kanaması tekrarlarsa, mutlaka kulak burun boğaz doktorunuza başvurmalısınız. Endoskopik muayene yöntemiyle burun içerisindeki problem bu şekilde belirlenebilir. Böylece kanamaya yol açan damarlar pıhtılaştırılabilir.

Burun kanamasını veya kanamanın tekrarlamasını önlemek için neler yapılabilir?
•Tuzlu su içeren spreylerle burun içi nazikçe temizlenmelidir.
•Burun karıştırılmamalı ve sümkürülmemelidir.
•Ağır aktivitelerden kaçınılmalı ve ağırlık kaldırılmamalıdır.
•Bulunulan ortam nemlendirilmeye çalışılmalıdır.
•Sıcak su ile banyo yapılmamalı, ılık su tercih edilmelidir.
•Aspirin veya türevi ilaçlar alınmamalıdır
•Sıcak ve kuru ortamlarda bulunulmamalı, ortam ısısı ve nemini uygun koşullara getirmelidir.