BOYUN FITIĞININ BELİRTİLERİ NELER?

Neyse ki, çare yine teknolojiden geliyor; en yeni yöntemlerle hem erken teşhis hem de tedavi eskiye kıyasla çok kolay çünkü... Nöroşirurji Uzmanı Prof.Dr. Tuncer Süzer konuyla ilgili soruları yanıtlandırdı.

Boyun ağrıları neden oluşuyor?

Özellikle çalışan kesimi etkisi altına alan boyun ağrıları her yaş grubunda karşılaşılan önemli bir sorun. Her 3 kişiden biri, hayatı boyunca en az bir kez boyun ağrısından yakınıyor. Boyun ağrıları; boyun omurgasını oluşturan omur ismi verilen kemiklerin, eklemlerin, omurların arasında yer alan disklerin ve omurga çevresindeki kas ile bağların bozulması sonucu gelişiyor. Modern yaşamın getirdiği olumsuzluklardan biri olan boyun ağrılarına; boyun fıtığı, disk dejenerasyonu, boyun omurgasında kireçlenme, miyofasyal ağrı sendromları, romatizma, osteoporoz, kötü duruş ve boynu kötü kullanma ile tekrarlayan strese bağlı zedelenme gibi pek çok neden yol açıyor. Boyun ağrılarının en önemli sebebi ise boyun fıtıkları.

Boyun fıtığı nedir?

Boynumuz 7 adet boyun omurundan oluşuyor. Omurlarımızın arasında da hareket edebilmemizi sağlayan diskler yer alıyor. Disk ismi verilen bu yapı içerdiği su ve kollajen yapı sayesinde omurga üzerine binen yükü absorbe ediyor. Aynı zamanda iki kemik dokunun birbirine temas etmesini engelliyor. Yaş ilerledikçe veya travmalar sonrasında disk dokusu suyunu kaybedip daha sert ve hareketi kısıtlı hale geliyor. Vücudumuzun yükünü taşıyan bu disk dokusu dejenere olduğu zaman hastalık ortaya çıkıyor. Diskin dış kısmındaki daha sert olan yapıdaki küçük yırtıklardan içteki yumuşak olan kısım dışarı çıkıyor. Bazen omur yapısı bozulduğu için omurlar üzerinde küçük kemik çıkıntıları ortaya çıkıyor. İçteki yumuşak yapının veya kemiklerin etraf dokulara baskı yapması sonucu sonrasında ortaya çıkan tabloya “boyun fıtığı” deniliyor..

Boyun fıtığının belirtileri neler?

Boyun fıtığının en önemli belirtisi, ağrı. Hastalığın başlangıç döneminde boyun ve sırt ağrısı ön planda. Olay ilerledikçe dejenere olan diskin sinirlere baskı yapması sonucunda kollarda, parmaklara kadar inen ağrı ve uyuşmalar ortaya çıkıyor. Bir süre sonra sinirin baskı altında kalmasına bağlı olarak kuvvet azalması başlıyor. Tedavi edilmeyen ileri olgularda omurilik baskı altında kalınca bacaklarda güçsüzlük ve idrar kaçırma gibi oldukça tehlikeli bir dönem başlıyor.

Tanı nasıl konuluyor?

Hastaların anlattıkları şikayetler teşhis için oldukça yardımcı oluyor. Kesin tanı muayene ve MR incelemesi ile konuluyor. Benzer şekilde boyun ve kol ağrısı yapabilen diğer hastalıklardan ayırıcı tanısının yapılması tedavi planlaması için oldukça önemli. Benzer şekilde ağrılara yol açan boyun omurlarını tutan tümör veya enfeksiyonların gözden kaçmaması için muayene ve radyolojik incelemeler çok önemli.

Hangi tedavi yöntemlerinden yararlanılıyor?

Sanılanın aksine, boyun fıtığında cerrahi tedavi son çare olarak görülüyor. Hastaların büyük çoğunluğu için yatak istirahati, ilaç tedavisi veya fizik tedavi yeterli geliyor. Başlangıç döneminde şiddetli ağrı varsa istirahat ve ilaçlar veriliyor. Ağrı azaldığı dönemde ise Fizik Tedavi programı öneriliyor. İlaç olarak ağrı kesici, ödem azaltıcı ve kas spazmını çözücü ilaçlar veriliyor. Özellikle akut dönemdeki boyun zedelenmelerinde de kısa süreli kullanım için boyunluk verilebiliyor. Fakat uzun süre boyunluk kullanılması boyun kaslarını zayıflatacağı için önerilmiyor. Bunların dışında bazı seçilmiş olgularda enjeksiyonlar yapılaak ağrı azaltılabiliyor.

Fizik tedavide neler yapılıyor?

Boyun fıtıklarının çoğunda fizik tedavi ile düzelme sağlanabiliyor. Yumuşak doku ve sinir kökü baskısına bağlı ağrıları gidermek ve spazm oluşan kasları gevşetmek için kızıl ötesi ışınlar, sıcak uygulamaları, ultrason ve elektriksel uyarı uygulanıyor.

Ne zaman cerrahi tedaviye başvuruluyor?

Boyun fıtığının tedavisinde cerrahi yönteme ortalama 10 hastadan 1’inde başvuruluyor. Cerrahi tedavi ancak; ilerleyici kas gücü kaybı, duyu kusuru ve refleks kaybı olacak şekilde kol sinirlerine ve omuriliğe baskı yapan boyun fıtıklarında, tedaviye rağmen şikayetleri süren hastalara, omurga kırığı ile omurga kayması olanlara, ciddi omurilik ve sinir baskısı olanlara yapılıyor. Ayrıca omurgada tümörü veya enfeksiyonu olan hastalara da yine cerrahi tedavi uygulanıyor.

Cerrahi tedavi kesin çözüm sağlıyor mu?

Boyun fıtığında cerrahi tedavinin amacı, omurilik ve sinir dokusuna olan baskıyı ortadan kaldırmak. Bir başka deyişle fıtığı yok etmek. Bunun sonucunda da hasta ağrı, kolda uyuşma ve güç kaybı gibi yakınmalarından kurtuluyor. Günümüzde uygulanan cerrahi operasyonlar boyun fıtığında kesin çözüm sağlayabiliyor. Üstelik, yeni yöntemler, gelişebilecek olan komplikasyonların da ortadan kalkmasını sağlayabiliyor.

Boyun fıtığı operasyonu nasıl uygulanıyor?

Boyun fıtığında; servikal laminektomi, önden veya arkadan diskektomi ile korpektomi gibi çeşitli tedavi seçenekleri var. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de klasik ameliyatlar ön taraftan, boynun ön yüzünde, genellikle sağ taraftan 4-5 santimlik bir kesiden girilerek uygulanıyor. Ameliyat Mikroskobu kullanılarak fıtıklaşmış olan disk materyali çıkartılıyor ve kollara giden sinirlerin etrafındaki kemikler açılarak sinir rahatlatılıyor. Disk boşaltıldıktan sonra omurların çökmemesi, ilerde gelişebilecek deformitenin önlenmesi ve sinirin geçtiği alanın genişletilmesi için o bölgeye kemik veya titanyumdan yapılı greft veya kafes konuluyor.

Boyun ağrılarını önlemek için nelere dikkat etmeli?

Masa başında çalışıyorsanız, kol destekli bir sandalyede, omuzlarınız geride ve ayaklarınız yere değecek şekilde oturun. Sırtınıza ve belinize arkadan destek verin. Ensenize de bir yastık ile destek sağlayın. Sandalyeden öne doğru kayarak kalkın. Uzun süre bilgisayar kullanmak, kitap ve gazete okumak, televizyon seyretmekten sakının.. Yüksekten bir şey alacaksanız, merdiven kullanarak o yüksekliğe yakın olmaya çalışın. Ani ve sert hareketlerden kaçının. Özellikle iş yaparken rahat ve sıkmayan kıyafetler giyin. Masada otururken kısa aralar verip, ayağa kalkın. Kısa yürüme ve gerinme egzersizleri yapın. Çok sayıda veya kalın yastıkla yatmayın, televizyon izlerken kanepenin koluna başınızı dayayıp, uyuyakalmayın. Ayrıca telefonun ahizesini omuz ile boynuzun arasına sıkıştırarak konuşmayın. Omurga sağlığınız için yüzmeyi de ihmal etmeyin.