BELİMİZ, KALÇAMIZ GİDEREK GENİŞLİYOR!

Erkek ve kadınların boyları 1'er santimetre uzadı. Diyabet hastalığı görülme sıklığı 13 yılda yüzde 90 arttı. Araştırma sonuçlarının ardından Sağlık Bakanlığı, bir dizi önlem almaya ve bilgilendirme çalışması yapmaya hazırlanıyor.

Türkiye Endokrinoloji ve Metobolizma Derneği, Sağlık Bakanlığı, üniversite ve eğitim ve araştırma hastaneleri tarafından ilki 1997 yılında gerçekleştirilen Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması'nın (TURDEP) ikincisi 18 Ocak ve 15 Haziran tarihleri arasında yapıldı. 5 coğrafi bölgedeki 15 kentte, her bir kentin 6'şar ilçesi ve bu ilçelerin 3'er mahallesinde titizlikle gerçekleştirilen çalışmada 20 yaş üstü 16 bin 696'u kadın ve 9 bin 327'si erkek olmak üzere 26 bin 499 kişinin laboratuvar sonuçları incelendi.

Çalışmanın gerçekleştirildiği iller İstanbul, Samsun, Trabzon, Antalya, Adana, Gaziantep, Bursa, İzmir, Denizli, Erzurum, Malatya, Diyarbakır, Eskişehir, Ankara ve Konya oldu. Katılımcıların 15 bin 783'ü kentlerde yaşarken 10 bin 441'i kırsaldan seçildi. İstanbul Üniversitesi laboratuvarında yapılan analizlerin ardından ön sonuçlar açıklandı. Çalışmanın yürütücüsü Prof. Dr. İlhan Satman, Antalya'nın turizm beldesi Belek'te düzenlenen 32'nci Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kongerisi'nde TURDEP- 2'nin sonuçlarını katılımcılarla paylaştı.

BEL VE KALÇA ÇEVRESİ GENİŞLEDİ

Çalışmanın sonuçlarına göre, katılımcıların antropometrik (vücut boyutları) incelemesinde, TURDEP- 1'den itibaren geçen 13 yıllık süreçte Türk kadının boyu 1 santimetre uzayarak ortalama 159, Türk erkeğinin boyu da 1 santimetre uzayarak ortalama 171 santimetreye ulaştı. Aynı dönemde Türk erkek ve kadın yetişkinlerin ortalama ömürlerinin dört yıl uzadığı da belirlendi. 13 yılda Türk kadını 6 kilo alarak, ortalama ağırlığı 72 kilograma, Türk erkeği de yine 7 kilo alarak ortalama ağırlığı 80 kilograma yükseldi. Son çalışmada, kadınların bel çevresi 6 santimetre artarak 93, kalça çevresi de 7 santimetre artarak 109 santimetre olarak ölçüldü. Türk erkeğinin bel çevresi 7 santimetre artarak 97, kalça çevresi de 2 santimetre artarak 105 santimetre olarak ölçüldü.

SİGARA ALIŞKANLIĞI AZALIYOR

Çalışmaya katılanların alışkanlık analizinde sigara içenlerin oranının yüzde 42 azaldığı ortaya çıktı. Erkeklerin yüzde 31.45'i sigara içerken kadınlarda bu oran 9.88 olarak gerçekleşti. Erkeklerinin yüzde 25.08'i sigarayı bıraktığını belirtirken kadınlarda bu oran yüzde 5.22 olarak gerçekleşti. Yani çalışmaya katılan erkeklerin yüzde 56.53 hayatlarının bir döneminde sigara kullandı ve kullanmaya devam ediyor. Alkol kullanımında ise çalışmaya katılan erkekler yüzde 17.4 oranında alkol kullanırken, kadınlarda oran yüzde 1.52 oldu. Erkeklerde yüzde 5.94 oranla akol alışkanlığını terk etme görünürken çalışmaya katılan kadınlarının yüzde 0.05'i alkolü bıraktığını ifade etti. Bu rakamlara göre, TURDEP- 2 ve TURDEP- 1 arasından geçen 13 yıllık sürenin ardından sigara içenlerini oranı yüzde 42 azaldı.

DİYABET 13 YILDA YÜZDE 90 ARTTI

Türkiye’de diyabet prevalansı (belirli bir nüfusta, belirli bir zaman dilimi içerisinde, çalışma kapsamında yer alan, belirli bir hastalık veya hastalıklara sahip kişilerin oranı) 1997 yılında TURDEP- 1 ile yüzde 7.2 iken, 2010 yılında gerçekleştirilen TURDEP- 2 ile yüzde 13.7'ye ulaştı. Türkiye’de BGT prevalansı olarak ifade edilen gizli şekerin görülme sıklığı TURDEP- 1 ile yüzde 6.7 olarak gerçekleşirken bu yıl oran yüzde 13.9 olarak tespit edildi.

Obezite prevalansı ise 1997 yılında yüzde 22.3 olarak ortaya çıkarken 2010 yılında yüzde 31.2'ye ulaşan bir artış kaydedildi. Türkiye'de son 13 yıl içinde diyabet yani şeker hastalığı yüzde 90 oranında artış gösterirken gizli şekerde artış yüzde 110 oldu. Obezite görülme sıklığı ise yüzde 42 olarak kaydedildi. Diyabet prevalansının bölgelere göre dağılımında ise Türkiye'de şeker hastalığının en çok görüldüğü bölge Doğu Anadolu Bölgesi, hastalığın en az görüldüğü bölge Kuzey Anadolu oldu. Diyabet hastalığının illere göre dağılımında ise Malatya en fazla hastalığa rastlanan il olurken Bursa ve Diyarbakır izledi. Şeker hastalığının en az görüldüğü il Trabzon olurken Samsun ve Erzurum onu takip etti.

Çalışmanın sonuçlarına göre kent nüfusunda hipertansiyon görülme sıklığı yüzde 23.55 olurken kırsalda ise bu oran 32.22 oldu.

"AKTİF OLUP DÜZENLİ EGZERSİZ YAPALIM"

Çalışmanın yürütücüsü Prof. Dr. İlhan Satman, 13 yıl arayla tekrarlanan iki çalışmanın, yaş ilerledikçe diyabet görülme sıklığının arttığını gösterdiğini de vurguladı. Prof. Dr. Satman, en ürkütücü rakamı ise, “Türkiye'de diyabet prevalansı 1997 yılında TURDEP- 1 ile yüzde 7.2 iken, 2010 yılında yüzde 13.7'ye ulaştı” diye açıkladı. Prof. Dr. Satman, fiziksel aktivite azlığının da diyabet riskini artırdığına dikkati çekerek, herkesi günlük yaşamda daha aktif olmaya, düzenli egzersiz yapmaya çağırdı.

Bakanlık çalışma başlattı
Belek'teki kongreye katılan Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan, Türkiye'de obeziteye ve fiziksel aktivitelerin azalmasına bağlı diyabet hastalığının görülme sıklığında çok yüksek bir artış olduğunun belirlendiğini söyledi. Obezitenin önlenmesi üzerinde çalışmalara başlandığını ifade eden Buzgan, tütün kullanımı ve el yıkamayla ilgili kampanyaların ardından obeziteyle ilgili de bir kampanya başlatılacağını açıkladı.

Türkiye Ulusal Diyabet Kontrol ve Eylem Planı'nın taslak haline geldiğini belirten Buzgan, Ocak ayında açıklamayı hedeflediklerini kaydetti. TURDEP- 2'ye bakanlığının önemli destek verdiğini belirten Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan, “Oldukça çarpıcı artışlar söz konusu. Geçen hafta bu konu Sayın Bakan Recep Akdağ'ın da katıldığı toplantıda görüşüldü. Öncelikle toplumu bilgilendirmek için çalışmalar yapılması kararlaştırıldı” dedi.

Sigara paketlerinde olduğu gibi yüksek kalorili yiyeceklerin ambalajlarına da tüketiciyi uyarıcı mesajlar konulmasının planlandığını açıklayan Buzgan, ikinci bir çalışma olarak yemek mönülerinde yiyeceklerin yanına kalori bilgilerinin yazılmasının zorunlu hale getirilmesinin tartışıldığını ve okullarda klasik beden eğitimi dersi yerine egzersiz saatlerinin konulmasının gündemde olduğunu bildirdi.