BAŞ AĞRISI DEYİP GEÇMEYİN

'Beyindeki baloncuk' olarak bilinen anevrizmalar genellikle kanadıktan sonra teşhis edilebiliyor. Beyin Cerrahı Op. Dr. Murat İnan "Doktorlar uyanık olmalı; en küçük şüphede bile tüm teşhis yöntemlerini hastaya uygulamalı" diyor

Medical Park Fatih Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Murat İnan; halk arasında 'baloncuk' olarak bilinen ve ünlü sanatçı Ebru Gündeş'in kameraların önünde geçirdiği krizle bilinirliği artan beyin anevrizmasıyla ilgili soruları yanıtladı.

Anevrizma nedir?
Anevrizma, vücutta temiz kan taşıyan ana damarların (biz buna arter diyoruz) üzerindeki genişlemedir. Bu genişlemenin sebebi genellikle damar yapısının bozuk olmasıdır. Damar yapısının bozuk olduğu durumlarda; kan basıncıyla beraber ilk yırtılma ve buna bağlı olarak ilk kanama meydana gelir. Kısacası; beyin damarlarındaki basınca dayanıksız bölgelerde şişmelerin ve baloncukların oluşmasına 'anevrizma' diyoruz.

Belirtileri nelerdir?
Baş ağrısı şikayeti ile hastaneye başvuran bir kişiye, doktor birtakım tetkikler yapar. 'Anevrizma olabilir mi?' diye şüphelenir ve anevrizma genellikle bu şekilde ortaya çıkar. Anevrizma kanamaya başladığı anda ise şu semptomlar ortaya çıkar: Baş dönmesi, bayılma, kusma ve geçici bilinç kaybı...

GELİYORUM DEMEZ!
Anevrizmalar hiç belirti vermeden mi meydana gelir?
Anevrizmaların özelliği tam olarak budur; yani teşhisi ancak şans eseri yapılabilir. Çünkü ne yazık ki, anevrizmalar çoğunlukla herhangi bir bulgu vermiyor. Yani herkes Ebru Gündeş kadar şanslı olamıyor. Gündeş zamanında hastaneye yetiştirildiği için hayatı kurtuldu ki, bu da erken müdahalenin önemini gösteriyor.

Bu durumda ne yapmak gerekiyor?
İşte bu noktada zamanında ve doğru müdahale hayat kurtarıyor. Bunun için de; doktorun anevrizmaya karşı uyanık olması, hastanın anevrizmaya müdahale edilebilecek tam teşekküllü bir hastaneye gitmiş olması ve acil ameliyata alınması gerekir.

Baş ağrısı anevrizma habercisi olabilir mi?
Sürekli baş ağrılarının nedeni anevrizma değildir. Anevrizma hastalarının ortak cümlesi şudur: 'Ben hayatımda böyle bir baş ağrısı görmedim!' Çünkü anevrizma artık kanamıştır ve kişi, şiddetli bir ağrıyla karşı karşıyadır.

TEDAVİ ŞART
Kanama olmadan anevrizma tedavi edilmez mi?
Anevrizma sonuçta beynin damarlarında oluşan bir hastalıktır. Burada kanama olmasa bile tedavi edilmesi gerekir. Yani biz bir anevrizmayı tesadüfen teşhis etsek bile hastayı ameliyat ediyoruz.

Tedavi yöntemleri nedir?
Tedavi iki şekilde yapılır:
Cerrahi yöntem: Ameliyatta, beyindeki anevrizmayı buluyoruz ve üzerine klips takıyoruz. Klips, hastada hayatı boyunca kalıyor.
Endovasküler yöntem: Son zamanlarda oldukça gelişen bu yöntemle hasta, ameliyat edilmeden tedavi edilir. Anjiyoyla anevrizma kısa sürede pasifize edilir.

 

BEYİN DAMARLARINA DİKKAT EDİLMELİ!
Anevrizmanın nedenleri:
Damarlardaki yetersizlikler ve bozukluklar
Damar sertleşmeleri
Hipertansiyon
Travma ve çarpma gibi durumlarda ortaya çıkan olaylar
Enfeksiyona bağlı olan ağrılara da dikkat edilmelidir.

DOĞUM KONTROL HAPI RİSKLİ
Sigara ve hipertansiyon anevrizmanın oluşmasında ana iki faktördür.
Doğum kontrol haplarına dikkat edilmelidir.
Uyuşturucu kullanımı, çok ciddi bir risk faktörüdür. Özellikle kokain, beyin anevrizmalarında önemli bir risk faktörüdür.
Alkol; anevrizma oluşumunda şüpheli faktörlerden biridir.

KESİN TANI YÖNTEMİ ANJİYO
Kimler daha fazla risk altında?
En büyük risk grupları; sigara içenler ve tansiyon hastaları... Ama çocuklarda ve gençlerde de anevrizma görülebiliyor. Gençlerde özellikle kokain kullanımına bağlı olarak anevrizma ortaya çıkabiliyor. Çocuklarda ise genetik damar bozuklukları, anevrizmanın oluşmasına neden olabiliyor.

Anevrizmanın teşhisi nasıl yapılır?
Anevrizmadaki kusma, baş dönmesi, bayılma gibi semptomlar, anevrizma kanamaya başladığı anda ortaya çıkabilir. Daha sonra bu hastalar, şiddetli baş ağrısı ile doktora giderler. Bu semptomlara 'ense sertliği' de (çok önemli bir anevrizma belirtisidir) eklenmişse hastaya mutlaka anjiyo yapılmalı. Anevrizmanın kesin teşhisi anjiyo ile yapılıyor. Anjiyoyla, yüzde 100 kesin bir tanı konulabiliyor.

DOKTORLAR ATLAYABİLİYOR
Belirtilere rağmen atlanabiliyor mu?
Hasta geldiğinde çoğu zaman kanama başlamış durumda oluyor. O yüzden doktorun dikkati, hastaya zamanında müdahale edilmesini sağlıyor. Ama bazen konuya vâkıf olmayan doktorlar, anevrizma kanaması olma ihtimalini atlayabiliyor. Oysa hastanın şikayetleri iyi tahlil edildikten sonra anevrizmayı kaçırma ihmali çok fazla olmuyor.


 

ANEVRİZMADA NEŞTERSİZ DÖNEM
Hastaya anevrizma tanısı konulduktan sonra acilen ameliyat etmek gerekir. Ancak son zamanlarda oldukça gelişen endovasküler yöntemle, hastalar artık ameliyat edilmeden de tedavi edilebiliyor. Bu yöntemde, damar içerisinden girerek, anjiyodaki gibi, hastadaki anevrizmanın yeri tespit edilir ve oraya sert bir madde doldurulur. Burada amaç; anevrizmanın yarattığı damar bozukluğunu gidermek ve kanamayı engellemektir. Bu yöntemle hasta, ameliyat olmaktan kurtuluyor. Hastalar taburcu olduktan sonra normal hayatlarına, işlerine ve sporlarına devam edebiliyorlar. Hiçbir sorunla karşı karşıya kalmıyor.

TİRYAKİLER SİGARAYI HEMEN BIRAKMALI
Anevrizma riskinden korunmak için neler yapılmalı?
Sigara içmeyin.
Uyuşturucudan uzak durun.
Tansiyonunuz ve diyabetiniz varsa daha dikkatli olun. Bu hastalıkların nelere yol açabileceği konusunda bilinçli olun ve önleminizi alın.
Obeziteye dikkat edin. Çünkü obezite; tansiyon ve diyabeti tetikleyen bir etmendir.

ANEVRİZMA KANAMA NE ZAMAN OLUYOR?
Defekasyon yani hastanın büyük tuvaletini rahat yapmaması
Öksürme
Aksırma
Ağır kaldırma
Efor sarf edilen iş ya da spor
Cinsel temas gibi kan basıncını aniden yükselten koşullarda anevrizma kanamalarına daha sık rastlanıyor. Dikkat edilmesi gerek!

ESRA TÜZÜN