AYRINTILARIYLA, SOSYAL GÜVENLİKTE SON DEĞİŞİKLİKLER

Polis-Memur-Yeşil Kart-Yurtdışı Aylık Sahipleri-Bağkur Borçları, Sosyal Güvenlikte son değişiklikler

Meclis tatile çıkmadan önce ivedi kanunları kabul ediyor. Sosyal güvenlikle ilgili, 16.06.2010 tarih ve 5997 sayılı Kanunla bazı değişiklikler yapıldı.


Memurların ikramiye çilesine devam

Memurlar yakından izliyorlar. Anayasa mahkemesi memurlar için müjdeli bir iptal kararı vermiş ve düzenleme için Meclise süre vermişti. Bu süre geçmiş olsa bile, nihayetinde kanun çıkarıldı. Ancak Anayasa Mahkemesi müjdesi memurların kursağında kaldı.

Memurlar ikramiye alabilmeleri için son çalışma yerlerinin kamu olması gerekiyor. Memur, belirli bir süre kamuda çalıştıktan sonra istifa edip bağımsız(Bağ-Kur) veya bağımlı(İşçi) olarak çalışmaya devam ederse, memurluktan emeklilik müracaatında bulunduğunda aylık bağlanmakta ancak ikramiye ödenmemekte. Bu düzenleme yapılırken, deneyimli memurların son dönemlerini kamuda geçirilmesi istenilmişti.

Yeni Kanunla, Anayasa Mahkemesi kararına rağmen yine eski uygulama sürdürülmekte. Anlaşılan Bu Kanun maddesi için yine Anayasa Mahkemesi görünüyor. Önceki yönde uygulamanın sürdürülmesi, kamuya gelebilecek yükün büyüklüğü olsa gerek. Yalnız şu unutuluyor, kamudan arılan her memur için yeni bir istihdam oluşturulmaktadır. Diğer taraftan zaten bu durumdaki memurların büyük çoğunluğu idareleri ile yaşadıkları sorunlar nedeniyle istifa etmekteler. Bence teşvik edilmesi gereken bir konuda engel çıkarılması yerinde uygulama değildir.


Yurtdışı aylığı alanlar artık çalışabilecekler

Yurtdışı borçlanması yaparak aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilmesine devam edilecek.


Yeşil kartlılar

Sosyal güvencesi olmayan ve sağlık hizmetleri giderlerini karşılayacak durumda bulunmayan Türk vatandaşlarının bu giderleri yeşil kartlı olarak Devlet tarafından karşılanmaktadır. 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıllık bir süre sonrasında, yeşil kartlılarda genel sağlık sigortası kapsamına alınması öngörülmekteydi.

Hesaplar tutmadı, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun taşra yapılanması yeşil kartlıların kontrol, denetim ve hizmetlerini görebilecek kapasiteye getirilemediği için geçiş tarihi 01.01.2012 tarihine ertelendi. Yeşil kart uygulamasına 01.01.2012 tarihine kadar aynı usul ve esaslarda devam edilecek.


Yeşil kart alamayanlar

Yeşil kart alabilmek için, aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarının asgari ücretin üçte birinden az olması gerekiyor. Yeşil kart almak için müracaat etmekle birlikte, aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarı; asgari ücretin üçte birinden yüksek olanlar gelir durumlarına göre genel sağlık sigortası ödemesi gerekiyor.

01.01.2012 tarihine kadar aile içindeki kişi başına düşen gelir tutarlarının tespiti kararları, gerekli araştırma ve inceleme yapıldıktan sonra, il ve ilçe idare kurulları tarafından verilecektir.


18 yaş altında çocukların sağlık güvencesi

18 yaşından küçük çocuklardan muayene ve tedavi için sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat edenler babaları veya anneleri genel sağlık sigortası değilse müracaat tarihi itibarıyla anne veya babaları genel sağlık sigortalısı yapılması öngörülmekteydi. Uygulamada son derece güçlük yaratan bu düzenleme değiştirilerek tescil koşulu getirilmekte, Sosyal Güvenlik Kurumunca tescil edildikleri tarih itibarıyla genel sağlık sigortalısı olacaklar. 18 yaş altı çocuklarda tescil sonrası bakmakla yükümlü olunan çocuk olarak sağlık hizmetlerinden yararlanacaklar. Böylece hastaneye müracaatlarda bütün 18 yaş altı çocuklar önceden olduğu üzere doğrudan sağlık hizmeti alamayacak, Sosyal Güvenlik Kurumu İl/Merkez Müdürlüklerine müracaat ederek kendilerini tescil ettirmeleri gerekecektir.


Genel Sağlık sigortasında bağımsız çalışanları ile çalışma dışında kalan vatandaşların 60 gün borçları

Bağımsız çalışma(Bağ-Kur) ile çalışmasına bağlı sigortalılığı dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşlar, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması şartına bağlı olarak sağlık hizmetleri elde edebiliyorlardı.

Haliyle bağımsız çalışanlar arasında 60 gün borcu aşanların sayısı milyonların üzerine çıkınca, nüfusun önemli bir bölümü sağlık hizmeti alamıyordu. Getirilen düzenleme bu kişilere sağlık hizmetinin önünü açarken, Sosyal Güvenlik Kurumu için de borçlarını 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirme fırsatı veriyor. 60 gün üzeri borcu olup ta tecil ve taksitlendirme yapmayanlar yine sağlık hizmeti alamayacaklar.


Fiili hizmet süresi zammı

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasının (14) numaralı bendinde yer alan “polis,” ibaresi “polis memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru,” olarak değiştirildi. Böylece 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan polis memuru rütbe, meslek derecesi ve görev unvanları yerine öngörülen “polis memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru,” rütbe görevleri eklenmektedir.

Polisler için sosyal güvencelerinde, fiili hizmet süresi zammı haklarında değişiklik yapılmamakta, sadece yeni kadro rütbeleri 5510 sayılı Kanuna eklenmektedir.

Polislerin prim ödeme gün sayılarına, çalışma sürelerinin her 360 günü için 90 gün fiilî hizmet süresi zammı olarak eklenmektedir. 360 günden eksik sürelere ait fiilî hizmet süresi zammı, 360 gün için eklenen fiilî hizmet süresi ile orantılı olarak belirlenir. Polislere ve askerlere diğer çalışma gruplarından ayrı olarak, fiili hizmetin sayılmasında fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şartı aranmamaktadır.

Fiilî hizmet süresi zammı, polislere sekiz yılı geçmemek üzere uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında prim ödeme gün sayısına eklenmektedir. Bu sürelerin, üç yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaş hadlerinden indirilmektedir.


Polis Akademisi öğrencilerinden yetim aylığı alanlar

Polis Akademisinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin yetim aylıkları bu öğrenimleri süresince kesilmeksizin ödenmeye devam edilecektir.

Yapılan değişiklikle Türkiye de sigortalı olarak çalışmaya başlayan yurtdışı aylık sahipleri, aylıkları kesilmeden sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılmalarına izin verilmektedir. Çalışma hakkını engelleyen önceki düzenlemenin bu şekilde değiştirilmesi yerindedir.
 

Erdem Özgür
[email protected]
birincikuvvet.com