ANNE ADAYLARINA BESLENME PLANI

Yaşamın her anına ait güzellikler, bir çiftin çocuk sahibi olmaya karar vermesiyle daha bir renklenir ve güzelleşir. Her dönem kaliteli ve sağlıklı bir yaşamın temeli olan yeterli ve dengeli beslenme, özellikle hamilelik planı yapan anne adayları için çok daha önemli hale gelmektedir.
Anne adaylarının bu önemli süreçte beslenmelerinde nelere dikkat etmeleri gerektiğini Başkent Üniversitesi Beslenme ve Diyet Bölüm Başkanı Doç. Dr. Murat Baş ile konuştuk.

- Anne adayları neler yemeli?

Neler yeneceği konusunda önemli olan çeşitlilik sağlamaktır. Her besin grubundan değişik besinlerin alınması vitamin ve mineral gereksinimin karşılanması açısından önem taşımaktadır.

Sebze ve meyveler; taze, dondurulmuş veya kurutulmuş olarak tüketilebilir. Sebze ve meyve tüketiminde hedef günde 5 porsiyona ulaşmak olmalıdır.

Tahıllar; ekmek, makarna, pirinç ve bulgur gibi besinlerden oluşur. Karbonhidrat ve posa içerikleri açısından bu besinler sağlıklı bir yaşam için gereklidir. Posa, kalsiyum, demir ve B grubu vitaminler için kaynaktır.

Et, yumurta ve kuru baklagiller; protein, B12 vitamini, selenyum, çinko ve diğer bazı mineraller için iyi kaynaklardır. Bu grup besinler demir açısından da zengindirler. Ancak kuru baklagillerdeki demiri kullanmak için yanında C vitamini içeren bir besine gereksinim vardır (örneğin yeşilbiber, portakal suyu gibi). Bu grup içerisinde balık değerli bir besindir.

Haftada 2 kez balık tüketilmesi (somon gibi), balık yağının (omega-3) vücuda sağlanması açısından gereklidir. Omega-3 yağ asitleri kalp sağlığı açısından gereklidir. Aynı zamanda balıklar, selenyum, iyot, fosfor, kalsiyum, A vitamini ve D vitamini içinde iyi birer kaynaktır.

Süt ve süt ürünleri; kalsiyumun vücuda sağlanmasındaki anahtar besin grubudur. Aynı zamanda A vitamini, B12 vitamini ve D vitamini kaynağıdır.

-Hamilelikte demir takviyesi yapılması şart mı?

Hamilelik döneminde demir yetersizliği gözlenebilmektedir. Bu nedenle bayanların zengin demir kaynaklarına günlük beslenmelerinde yer vermeleri gerekir.

• Kırmızı et çeşitleri

• Kuru baklagiller (kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek gibi)

• Tam tahıldan yapılmış ekmek veya demirle zenginleştirilmiş ekmek çeşitleri

• Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, roka gibi)

• Demirle zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıl ürünleri

-Anne adaylarının özellikle kaçınması gereken besinler var mı?

Evet var. Özellikle A vitamini içeriği yüksek olan besinlerden kaçınılması gerekiyor. Bunun anlamı; karaciğer ve içerisinde karaciğer bulunan ürünlerin tüketiminden kaçınmaktır. Yüksek miktarda A vitamini hamilelik sırasında bebeğe zarar verir.

Çiğ köfte ve çiğ ya da az pişmiş etler de sakıncalı besinler arasındadır. Özellikle çiğ etler nedeniyle insana bulaşan parazitler (Toxoplama gibi) sakat ve özürlü çocuk doğumuyla yakından ilişkilidir.

Hamilelik döneminde ton balığının tüketimi de sınırlanması gereken besinlerdendir. Haftada bir kezden fazla (170 gram çiğ ağırlık) ton balığı yenmesi sakıncalıdır. Konserve ton balıklarının da süzülmüş ağırlığının 140 gramından fazlası tüketilmemelidir. Ton sandviçleri ve salataları yenilmesinde de dikkat edilmelidir. Bunun nedeni bu balıkta civa düzeyinin bebeğe zarar verebilecek olmasındandır. Bebeğin sinir gelişimi üzerinde civanın olumsuz etkileri mevcuttur.

Bunların dışında eğer annenin bildiği bir besin allerjisi durumu varsa (yumurta, fıstık gibi) bu dönemde bunları tüketmemek konusunda daha dikkatli davranmak yerinde olur. Ayrıca şeker ve yağ içeriği yüksek olan kek, pasta ve hamur işleri de aşırı kilo alımını önlemek açısından önemlidir.

Hamilelik döneminde özellikle folik asit takviyesi öneriliyor, neden bu kadar önemli? Hamile kalmaya karar veren bir anne adayının günlük 400 mikrogram folik asit alması önerilmektedir. Folik asit B grubu vitaminlerden biridir ve hamileliğin ilk 28 gününde bebeğin beyin ve omurilik gelişiminden doğabilecek sorunları %70 oranında azalttığı bilinmektedir. Burada önemli olan hamile kalmadan önce folik asit kullanımının gerekliliğidir. Folik asitten zengin besinler şöyledir:

•Zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıl ürünleri •Ispanak, marul, lahana, taze fasulye •Esmer pirinç

•Esmer ekmek

•Ceviz, badem

•Mercimek, kuru fasulye

Sonuç olarak; hamile kalmadan önce yapılması gereken basit değişikler, sağlıklı bir bebeğe sahip olmaya katkıda bulunacaktır.