Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının deprem bölgesinde çalışma hayatına yönelik hayata geçirdiği uygulamalarla depremden etkilenen 11 ilde işçi sayısı, Aralık 2022'deki seviyeyi aşarak 1 milyon 936 bin 412'ye ulaştı.

Deprem bölgesine TYP kapsamında yaklaşık 15 milyar lira, kısa çalışma ödeneği kapsamında yaklaşık 1 milyar lira ve nakdi ücret desteği kapsamında yaklaşık 700 milyon lira kaynak aktarıldı

AA muhabirinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kaynaklarından aldığı bilgiye göre, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde 11 ilde iş yerlerinin de zarar görmesi veya yıkılması nedeniyle çalışma hayatı olumsuz etkilendi.

İşçi ve işverenlerin bu durumdan en az zararla kurtulmaları için devreye giren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) aracılığıyla birçok programı hayata geçirdi.

Bölgedeki iş sahalarının hızlıca toparlanması, iş gücü piyasasının normalleşmesi, istihdam olanaklarının artırılması amacıyla atılan adımlar, bölgenin çalışma hayatına adeta "can suyu" oldu.

- TYP kapsamında yaklaşık 15 milyar lira kaynak tahsis edildi

İŞKUR koordinasyonunda depremden etkilenen 10 ilde ve depremzedelere yönelik hizmetlerin sağlandığı diğer illerde Toplum Yararına Program (TYP) uygulanmaya başlandı.

Program kapsamında, bölgeye 77 binden fazla istihdam kontenjanı, yaklaşık 15 milyar lira kaynak tahsisi yapıldı.

Depremden etkilenen iş yerlerinde işçi çıkarmalarının yaşanmaması için "Kısa Çalışma Ödeneği" uygulaması devreye alındı. Kısa çalışma süresi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararıyla 3 aydan 6 aya uzatıldı.

Bölgesel kriz sebepli alınan başvurular sonucunda, 111 binden fazla kişiye toplam yaklaşık 1 milyar lira ödeme yapıldı.

- 700 milyon lira nakdi ücret desteği verildi

Deprem sonucu iş yerinin kapanması nedeniyle işsizlik ödeneği almak için başvuranlarla işvereni tarafından kısa çalışma uygulamasına tabi tutulanlardan gerekli prim şartlarını taşımadığı için hak sahipliği belirlenemeyenlere "Nakdi Ücret Desteği" verilmesi yoluna gidildi.

Her bir kişinin bir ay için 3 bin 973 lira ödeme aldığı destek kapsamında, bugüne kadar yaklaşık 82 bin kişiye yaklaşık 700 milyon lira nakdi ücret desteği verildi.

Ayrıca nakdi ücret desteğinden yararlananlardan sağlık güvencesi olmayanlar, Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındı ve primleri İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılandı. Böylece bu kişilerin sağlık hizmetlerinden prim ödemeden faydalanmaları sağlandı.

Depremden etkilenen bölgenin ekonomik ve sosyal olarak daha hızlı toparlanması amacıyla İstihdama Dönüş Programı hayata geçirildi.

Bu kapsamda 2024'ün sonuna kadar 11 ilde düzenlenen işbaşı eğitim programları ve mesleki eğitim kurslarından 33 bin vatandaş faydalandı. Kurs ve programlar kapsamında yapılan harcama tutarı 1 milyar 267 milyon lira oldu.

Bu çalışmalar sonucu, depremden en çok etkilenen 11 ilde toplam 4/A sigortalı (işçi) sayısı, deprem öncesiyle karşılaştırıldığında, Aralık 2022'de 1 milyon 888 bin 625 iken Kasım 2024'te 1 milyon 936 bin 412 olarak gerçekleşti.

Böylece EYT düzenlemesi ve emekli olanlara rağmen bölgenin iş gücü piyasası toparlanarak deprem öncesindeki işçi sayısı aşıldı.

- Sağlıkta katılım payı muafiyeti uygulandı

SGK tarafından deprem bölgesinde sigortalı çalıştıran iş yerleri ve sigortalıların bilgi, belge ve beyanname verme işlemleri ile prim borçları ertelendi.

İşveren borçları yönünden 6 Şubat 2023'ten önce ödeme süresi dolmuş borçlar için 30 Haziran 2025'e, 6 Şubat 2023 ve sonrası erteleme kapsamına alınan borçlar için 31 Aralık 2025'e kadar başvuru yapılması ve ilgili mevzuat kapsamında belirtilen diğer şartların sağlanması şartıyla borçların faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitle ödenmesine imkan verildi.

Afet bölgesinde yaşayan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden SGK ile sözleşmeli tüm sağlık hizmeti sunucularına yapılan müracaatlarında 30 Kasım 2024'e kadar "ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı", "ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için katılım payı" ve "tıbbi malzeme katılım payı" alınmadı.