13 YILDA SAĞLIK ALANINDA YAPILANLAR HARVARD'A DERS OLDU

SAFURE CANTURK

Son 13 yılda dünyanın dikkatini çeken devrim gibi adımlardan biri de sağlık alanında atıldı. Vatandaşların parasızlıktan hastanelerde rehin kaldığı günlerle anılan Türk sağlık sistemi, Genel Sağlık Sigortası ile herkesin sigorta kapsamına alındığı, özel hastanelerden ücretsiz yararlanılan bir yapıya kavuştu. Bu sistem Harvard Üniversitesi'nde ders olarak okutulmaya başlandı. İşte son 13 yılda sağlıkta dönüşümün öyküsü:

REHİN HASTA YOK

2002'ye kadar parası ve sigortası olmayanlar için sağlığa erişim hayaldi. Acil serviste ölümü bekleyen hastalara senet imzalatılır, ödenmezse de hastanede rehin tutulurdu. İşçilerin yararlandığı SSK hastanelerinde günlerce kuyrukta beklenilir, ilaçlar sadece hastane içindeki eczanelerden bulunmaya çalışılırdı. Ancak Türkiye, son dönemde atılan devrim gibi adımlarla sağlık alanındaki bu kısır döngüyü kırdı. 'Sağlıkta Dönüşüm' programıyla kamu hastaneleri tek çatı altında birleştirdi. İşçi, memur ve emeklilerin hastane ve sağlık hizmeti ayrımcılığı bitirildi.

ÖZELDE ACİL ÜCRETSİZ

Genel Sağlık Sigortası ile bütün vatandaşlar sosyal güvence altına alındı. 18 yaşın altındaki tüm çocuk ve öğrenciler Genel Sağlık Sigortası kapsamına girdi. Acil ve yoğun bakım tedavileri, sigortası olsun veya olmasın tüm vatandaşlara kamu ve özel hastanelerin tamamında ücretsiz oldu. Özel hastanelerde, kanser, doğum, yanık, organ nakli, diyaliz, kalp ve damar cerrahisi, doğumsal anomilerle ilgili tedavilerin tamamı devlet tarafından ücretsiz karşılanmaya başladı. 

HEKİM SEÇME DÖNEMİ

SSK hastanelerinin kapısında sabah 5'te başlayan hasta kuyrukları yeni dönemde yerini randevulu sisteme bıraktı. 182 çağrı merkezinden ya da internetten istediği hastaneden, istediği hekimden randevusunu alan hasta tedaviye anında ulaşır oldu. Halen günde 360 bin hasta randevu alarak tedavi oluyor.

ÜCRETSİZ HELİKOPTER

13 yıl önce bir yakınınız kalp krizi geçirdiği zaman ambulans çağırmak için önce cüzdanınızda para olup olmadığına bakmanız gerekirdi. AK Parti döneminde tüm 112 acil servis hizmetleri ücretsiz hale getirildi. Kara, deniz, hava motorize ambulansları ile dünyanın en iyi acil servis hizmeti verilmeye başlandı.

HER AİLEYE BİR HEKİM

2010'da başlatılan aile hekimliği uygulamasıyla, her aileye bir hekim sunuldu. Her vatandaşın birinci basamakta tüm sağlık ihtiyaçlarını danışabileceği hekimle 'aile hastalık hikayesi' de takip edilmeye başlandı. Gelişmiş ülkelerinde kullanılan 'koruyucu tedavi' kapsamında, bulaşıcı hastalıklar için ücretsiz aşı çalışması başlatıldı.

SİGARA VE ALKOLLE MÜCADELE ARTTI

Toplu taşıma araçlarında, hastanelerde, çocukların yanında bile sigara içilirken, kapalı ortamda tütün yasağı uygulaması başlatıldı. Hizmet sektöründe kapalı alanda, hatta hastanelerin, okulların açık alanlarında bile sigara yasaklandı. 4 yılda 2 milyon tiryaki sigarayı bıraktı. Türkiye, sigara ile mücadelede dünyanın en başarılı ülkesi seçildi. Uyuşturucu kullanımının önlenmesi için Yüksek Kurul oluşturuldu. Sağlıklı nesiller için obeziteyle mücadele ve hareketli yaşam programı başlatıldı.

TAM GÜN GELDİ BIÇAK PARASI ORTADAN KALKTI

13 yılda, 757 hastane, bin 737 aile sağlığı merkezi ile toplam 2 bin 494 sağlık tesisi açıldı. Odaların çoğunlu tek kişilik ya da iki kişilik oldu. Tam Gün Yasası'yla hekimlerin aynı anda dışarıda muayene yapması ve bıçak parası alması da yasaklandı. 34 şehir hastanesi için çalışma başlatıldı, 17'sinin projesi başlatıldı, 50 bin 541 yatak kapasitesine ulaşılması hedefleniyor. 2023'te toplam 168 bin 494 yatağın nitelikli hale getirilmesi ve sağlık tesisleri altyapısının tamamen yenilenmesi hedefleniyor.

KOĞUŞ TİPİ ODADAN 5 YILDIZLI HASTANEYE

Eski Türkiye'de bir hastanede tedavi şansına eriştiyseniz, 8 kişilik koğuş tipi bir odada, diğer hastalar ve refakatçilerle birlikte kalmanız gerekiyordu. Ortak tuvalet ve banyoların kullanıldığı hastanelerde ameliyat olmanız gerekiyorsa doktor 'bıçak parası' alırdı. 'Bıçak parası'ndan önce de, doktorun muayenesine giderek muayene ücretini ödeyerek ancak devlet hastanesinde ameliyat olabilirdiniz. Bıçak parasını ödeyecek gücünüz yoksa da ameliyatı asistanlar yapardı.