Genellikle başın tek bir yerinde şiddetli ağrı şeklinde yorumlanan migren; midede rahatsızlık, bulantı, kusma, ışığa karşı hassasiyet, baş ağrısı sırasında çalışamaz durumda olma gibi etkiler gösterir. Oluşma nedeni tam olarak bilinmese de stres, yoğun çalışma temposu, düzensiz besleme, uyku düzensizliği, hormonal nedenler, aşırı sıcak-soğuk ortamlar veya hızlı ısı değişimleri migreni tetiklemektedir.
Migrenin beslenme ile ilişkisine baktığımızda kişiye göre değişen durumlar görülmektedir. Bazı bireylerde özellikle kakao içeren besin tüketimi migreni başlatırken bazılarında düzensiz beslenme ile beraber aşırı stres yaşama migren şikayetini başlatmaktadır. Bu durumda bir nebze emin olmak adına günümüzde gıda tölerans testleri uygulanabilmektedir.
Çalışmalara göre maya eklenmiş her türlü hamur işi, peynir, turşu, şarap, bira, yoğurt gibi mayalı besinler migren ataklarına neden olmaktadır. Bu durumda 1 hafta mayasız diyet yapılması, sonrasında da etkisi kontrol edilerek az az beslenmeye eklenmeleri uygun görülmektedir.
İçeriğinde tiramin, tirozin, histamin, nitrit-nitrat, sodyum nitrat, aspartam ve monosodyum glutamat (MSG) gibi katkı maddeleri bulunan besinler migren ataklarını tetiklemektedir. Aldığınız besinlerin etiket bilgisini okuyarak bu maddelerin varlığı kontrol edebilirsiniz.
Genel Olarak Migreni Tetikleyen Besinler ve Durumlar
• Çikolata gibi kakao içeren tüm ürünler
• Maya ve mayalı ürünler (şarap, bira, turşu, sirke, ekmek, peynir, eski peynir, çedar peyniri, yoğurt)
• Karaciğer
• Sosis, salam gibi işlenmiş et ürünleri
• Salamura besinler
• Süt ürünleri
• Kabuklu deniz ürünleri
• Muz
• Aşırı tuz
• Bakla
• Soya sosu
• Bulyonlar
• Hazır çorbalar
• Çilek
• Domates
• Ispanak
• Avokado
• Fındık, fıstık, badem, kaju gibi kuru yemişler
• Diyet/light ürünler
• Soğan
• Turunçgiller
• Kahve, çay, soda, enerji içecekleri,
• Buğday ve gluten içeren ürünler
Bunlarla beraber;
• Düşük kalorili ve yanlış diyetler
• Öğün atlamak
• Düzensiz ve sağlıksız beslenmek
• Uzun süre aç kalmak
• Yeterli su içmemek
• Uyku düzeninin olmaması
• Çok televizyon izlemek
• Yorgunluk
• Aşırı sıcak
• Doğum kontrol hapı gibi östrojen içeren ilaçlar
migren ataklarına neden olmaktadır.
Migrenden Korunmak İçin Öneriler
• Alkol ve sigaradan uzak durulmalı,
• Atakları tetikleyen besinlerden uzak durulmalı,
• Yeterli omega-3 yağ asidi (balık, balık yağı ya da takviye) alınmalı,
• Günlük yeterli su tüketilmeli (2-2,5 litre),
• Hafif ama düzenli egzersiz yapılmalı,
• Stresi yönetebilecek aktiviteler edinilmeli (spor, hobi, yoga, meditasyon vs),
• Aşırı sıcaklarda dışarı çıkılmamalı, çıkılırsa mutlaka şapka, gözlük kullanılmalı,
• Ani sıcak soğuk değişimleri yapılmamalı,
• Düzenli ve yeterli (7-8 saat) uykuya dikkat edilmeli,
Magnezyumdan zengin beslenme (koyu yeşil sebzeler) uygulanmalıdır.
Migren atakları ağrı kesici alıp geçiştirilmemeli, kronikleşmeden doktor kontrolünde uygun tedavi yapılmalıdır.
Migren Günlüğü Tutun!
Migren ataklarını oluşturan sebepler kişiden kişiye değişiklik gösterebileceğinden atak öncesinde yediklerinizi, yaptıklarınızı, moral durumunuzu not aldığınız bir defteriniz olsun. Bu şekilde hangi durumların migreninizi tetiklediğini daha kolay anlayabilirsiniz.
Diyetisyen Fazile Yılmaz
