Birinci basamaktan ve koruyucu sağlık hizmetlerinden sorumlu Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkan vekili Dr. Mehmet Ali TORUNOĞLU imzası ile yayımlanan ‘’Analık’’ konulu yazıda özetle; analık hali/gebelik nedeniyle sunulan sağlık hizmetlerinden katılım payı ve ilave ücret alınacağı bildirilmektedir.
Toplumun sağlıkta ayrıcalıklı bir kesimini oluşturan kadın, anne ve çocuklara yönelik ana-çocuk sağlığı hizmetlerini sunmak ve bunu koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun şekilde gerçekleştirmek Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun görevidir.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu; analık halini yani ana-çocuk sağlığı hizmetlerini artık koruyucu sağlık hizmetlerinden saymamakta mıdır?
5510 sayılı Kanun’a göre “Gebeliğin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süre, analık hali olarak kabul edilmektedir”. Kanuna göre, birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim muayenesinden ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmamaktadır. Katılım payı ve ilave ücret alınması / alınmaması uygulamaları 5510 sayılı Kanun ve Sağlık Uygulama Tebliği’nin ilgili maddelerinde belirtilmektedir. Katılım paylarının ödenme ve uygulanmasına ilişkin usulü belirlemeye ise Türkiye Halk Sağlığı Kurumu değil, Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilidir. O halde Türkiye Halk Sağlığı Kurumu kamuoyuna “Gebelerin tedavilerinde katılım payı alınır mı?” başlığı ile “Analık halinde katılım payı ve ilave ücret alınabileceği” açıklamasını neden yapmıştır?
Ana-çocuk sağlığı hizmetlerinden katkı payı ve ilave ücret alınmaya mı başlanıyor!
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Bakan adına Kurum Başkan vekili Dr. Mehmet Ali TORUNOĞLU imzalı yayımladığı ‘’Analık’’ konulu yazıda özetle şunlar ifade edilmektedir:
“5510 sayılı Kanunun 69 uncu maddesinde analık hali/gebelik nedeniyle sunulan sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmayacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliğinde de (SUT) analık halleri/gebelik nedeniyle sunulan sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmamasına yönelik herhangi bir düzenleme yoktur. Ayrıca SUT'ta belirtilen ilave ücret alınmayacak haller arasında da analık hali yer almamaktadır. Buna dayanarak analık halinde Kanun gereği alınması gereken katılım payları alınmaktadır. Ayrıca kişilerin; analık hali nedeniyle sağlık hizmeti almak için Kanun gereği ilave ücret almasına izin verilen sağlık sunucularını tercih etmeleri halinde de kendilerinden ilave ücret alınabileceği belirtilmektedir.”
Analık hali dönemindeki sağlık hizmetleri kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmeti kapsamından çıkartılıyor mu?
Birinci basamaktan ve koruyucu sağlık hizmetlerinden sorumlu Türkiye Halk Sağlığı Kurumu bu açıklama ile 5510 sayılı Kanun ve Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından yayımlanan SUT gereği kendine bağlı kurumlarda katılım payı ve ilave ücret alınmayacağı hükmüne rağmen analık hali durumunda katılım payı ve ilave ücret alınabileceğini açıklayarak, artık analık hali hizmetlerinin takibinin ya birinci basamak sağlık kuruluşlarında yapılmayacağını ya da açık yasa hükmüne rağmen ücretli yapılacağını mı bildirmektedir? Ayrıca şimdiye kadar hastanelerde uygulanmayan “yatarak tedavide finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri bedelinin % 1’ine kadar katılım payı alınabilir” hükmü de hatırlatarak otelcilik hizmeti adı altında artık yatak ücretinin alınacağını da Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu THSK Başkanına mı söyletmektedir!
Türkiye Halk Sağlığı Kurumunu ilgilendiren konuya ilişkin 5510 sayılı kanun ve SUT maddeleri aşağıda ifade edilenlerdir:
5510 Madde 69-Sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmayacak haller,
c) Aile hekimi muayeneleri ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri,
5510 Madde 68- Katılım paylarının ödenme usulünü belirlemeye Kurum (SGK) yetkilidir.
5510 Madde 73- Sağlık giderlerinin ödenmesi,
“Kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları ise otelcilik hizmeti ile istisnai sağlık hizmetleri dışında, sağladıkları sağlık hizmetleri için genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden ilave ücret talep edemez.( Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında öğretim üyeleri tarafından mesai saatleri dışında bizzat verilen sağlık hizmetleri hariç)”
SUT 1.8.1 - Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı
Birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim ve diş hekimi muayenesinden katılım payı alınmayacaktır.
1.9.1 - İlave ücret alınması uygulamasında;
a) Kurumla (SGK) sözleşmeli vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşları; SUT ve eklerinde yer alan sağlık hizmetleri işlem bedellerinin tamamı üzerinden Kurumca belirlenen oranı geçmemek kaydıyla Kuruma fatura edilebilen tutarlar esas alınarak kişilerden ilave ücret alabilir.
Sonuç olarak; Hangi sağlık hizmetlerinden katılım payı veya ilave ücret alınıp, alınmayacağını, ödenme ve uygulanmalara ilişkin usulü belirlemeye Türkiye Halk Sağlığı Kurumu değil, Sosyal Güvenlik Kurumu yetkilidir.5510 sayılı kanuna göre, birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında yapılan hekim muayenesinden ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinden katılım payı alınmamaktadır. Analık hali süreci (Gebeliğin başladığı tarihten doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık dönem) koruyucu sağlık hizmetleri kapsamındadır. Birinci basamaktan ve koruyucu sağlık hizmetlerinden sorumlu Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkan vekili Dr. Mehmet Ali TORUNOĞLU imzalı kamuoyuna ‘’Gebelerin tedavilerinde katılım payı alınır mı?’’ başlığı ile yansıyan yazı kafa karışıklığına neden olmaktadır. THSK konuya ilişkin açıklayıcı bir bilgiyi kamuoyu ile paylaşmalıdır.
Dr. Ergün DEMİR - Dr.Güray KILIÇ
