Artık İflas Gizlenemez Noktada
Üniversite hastanelerinin iflasta olduğu ile ilgili haberler basında daha sık çıkmaya başladı.
Her gün farklı bir gazetede benzer haberler okuyoruz.
Belirtildiğine göre, Çapa ve Cerrahpaşa Hastanelerinin borcu 322 milyon TL, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nin borcu 230 milyon TL’ye yükselmiş.
Bütün diğer tıp fakülteleri hastaneleri de benzer durumda.
Hastanelere malzeme sağlayan medikal firmalar birer birer iflas etmeye başlamış durumdadır. Çünkü hastanelere sağladıkları malzemelerin bedelini genelde döviz olarak dışarıya peşin ya da birkaç ayda ödemek zorundadırlar, hastaneden ise karşılığını 15 -30 ay sonra alabiliyorlar. Ya da halen alamamış durumdalar. Buna çoğu dayanamıyor ve batıyorlar.
Hastanelere ilaç veren firmaların da benzer durumda olduğu yazılıyor.
Son dönemde ihalelere girecek firma bulunmadığı belirtiliyor. Bazı hizmetler durdurulmuş halde. Tıbbi hizmetin kalitesi düşüyor. Zorunlu hizmetler bile verilemiyor.
Tüm bunlar basında yaygın olarak yer alan haberler.
Bu Duruma Gelişin Nedenleri Nelerdir ?
Bu duruma geliş sürpriz değildir. Bu sonucun nedeni de, bir önceki Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın yerleştirdiği sağlık sistemidir.
Sistemin esası, ekonominin ve işletmeciliğin kurallarından habersiz populizm zihniyetidir. Tüm giderleri kamunun sırtına yükleme ve oy desteği için halka hoş görünme anlayışıdır. Bu doğrultuda Başbakan Erdoğan da yanıltılmış veya kandırılmış veya da ikna edilmiştir.
Sonuçta bugünkü noktaya gelinmiştir.
Kamu sağlık giderlerini 10 yılda 6 milyar TL’ den 70 milyar TL’ ye çıkarıp, yine de böylesine ibretlik duruma gelmek için herhalde Recep Akdağ zihniyetinden başka bir şey olmamak gerekir.
Aslında bu duruma gelineceği o dönemde de bazı sağduyulu insanlar tarafından defalarca yazıldı ve söylendi. Ancak Sağlık Bakanı’nın kimseyi dinlemeyen diyalogsuz ve inatçı politikasına Başbakan’ı da yanıltması da eklenince, başarılı olunamadı.
Sonuçta durum kangren ola ola bugünlere geldi.
ÇÖZÜM NASIL OLABİLİR ?
İstanbul Üniversite Hastaneleri Genel Direktörü Doç. Dr. Haluk Özsarı, gelirlerin giderlerin ancak üçte ikisini karşıladığını belirtiyor. Yani sürekli olarak üçte bir açık birikiyor.
Bu durumda ne yaparsınız?
Çözüm gayet basit. Gelirleri artırıp, giderleri azaltmanız gerekir. Başkaca da bir çözüm yolu yok görünüyor.
Gelirler Nasıl Artırılabilir?
SUT denilen, SGK’ nın ödediği hizmet bedellerinin artırılması gerekir. Bu hizmet bedelleri yaklaşık 8 yıldır sabit durumda.
Ancak, buna da SGK karşı çıkıyor. Çünkü SGK’nın durumu da berbat halde.
O halde, yapabilecek tek şey var: Üniversite hastanelerine de vakıf üniversitelerine tanınan % 200 fark alabilme hakkını vermek. Zorunlu sağlık işlemleri SGK’ nın ödeme kapsamında tutulur, kapsam daraltılır, kapsam dışına alınan işlemlere de % 200 fark uygulaması yapılır. Ya da gerçek maliyetlere uygun serbest fiyat politikası uygulanır.
Bunun için, bazı yasal düzenlemeler yapmak gerekir. Ama hiç geç kalmadan.
Gelirleri artırmak için başkaca da bir yol görünmüyor.
Giderler Nasıl Azaltılabilir?
Cihaz ve malzeme maliyetleri belirli ve genelde standart. Bunlar ihalelerle alınıyor ve gördüğümüz kadarıyla da Avrupa’da en uygun fiyatlar Türkiye’de sunuluyor.
Asıl büyük yük personel maliyetlerinde. Bunun hafifletilmesi gerekiyor. Bunu hafifletmeden gelirleri ne kadar artırırsanız artırın, açıkları kapatamazsınız.
Maalesef neredeyse tek yol öğretim üyelerine belirli saatten sonra serbest çalışma ve muayenehane açma izni vermek. Ücretleri, hastanenin ödeyebileceği ve açık vermeyeceği bir dengede düzenlemek ve isteyenlere belirli saatten sonra serbest çalışma izni vermek. Hatta bu uygulamayı teşvik ederek üniversitenin finansal yükünü azaltmak.
Yani 10- 15 yıl geriye dönmek. 10- 15 yıl önceki sistemde üniversite hastanelerinin finansal dengeleri bugünkünden çok daha iyi durumdaydı.
Başkaca da yol görünmüyor. Bilen varsa açıklasın.
Türkiye bu yükü taşıyamıyor. Sağlık giderlerini tümüyle kamunun sırtına yükleyerek götürme politikası iflas etmiş durumdadır. Borçla harçla yürütülen sistem buraya kadar. Dökme suyla değirmen dönmüyor.
HÜKÜMET KARAR VERMEK ZORUNDADIR
Hükümet artık bu konuda bir karar vermek zorundadır. Yoksa sistem çöküyor. Üniversite hastaneleri üzerine hacizler konuluyor. Hizmetler durmaya gidiyor. Malzemeler bulunamıyor, alınamıyor.
Popülizm politikasında verirken iyidir. Ancak populizmin hep bir bedeli vardır. Bedel ödenirken acılıdır. Ama bundan kaçış da yoktur. Bu bedel acı da olsa ödenecektir. Gecikilirse, bedelin boyutu daha ağır olacaktır.
Mevcut Sağlık Bakanı ile yeni göreve gelen Müsteşar ile ekibini zor bir dönem ve zor kararlar bekliyor. Maalesef kucaklarında bir bomba bulmuş durumdalar. Hizmette ortaya çıkacak kısıtlamalar konusunda eleştirilecekleri kaçınılmaz görünüyor. Ancak, bu durumlar yeni ekipten değil, bir önceki Sağlık Bakanı’nın hatalı politikasından kaynaklanıyor. Bunları temizlemek de yeni ekibe düşüyor.
Yeni ekibe önerimiz, hukuk ve yasalara uygun hareket etmeleridir. Daha önceki ekibin izlediği yargıyla kavga ve yargıyı delme gibi gereksiz, sonuçsuz ve kısır bir yola girilmemelidir. Açık, şeffaf, önerilere kulak veren paylaşımcı bir yol izlemeleridir.
Aldıkları miras ve işleri kolay değil. Ancak bu işleri çözmek de birilerine düşüyor. Göreve talip olduklarına göre, sorunları da çözmek durumundalar.
Bizler de doğru çözümlerde onlara destek sağlamak durumundayız. Çünkü bu ülke hepimizindir. Batarsak birlikte batarız, çıkarsak da birlikte çıkarız.
Bu anlayışı herkesin paylaşması gerekiyor.
Dr. Paşa Göktaş
[email protected]
